Τη Α΄ (1η) Νοεμβρίου μνήμη των Αγίων και Θαυματουργών Αναργύρων ΚΟΣΜΑ και ΔΑΜΙΑΝΟΥ.

Κοσμάς και Δαμιανός οι αυτάδελφοι Άγιοι Μάρτυρες, οι δια την δωρεάν παρ’ αυτών παρεχομένην ιατρείαν των ασθενών αποκληθέντες Ανάργυροι, ήσαν από τα μέρη της Ασίας, υιοί υπάρχοντες ευσεβούς τινός γυναικός ονόματι Θεοδότης, αποτελούν δε ούτοι την πρώτην συζυγίαν των φερόντων το όνομα Κοσμάς και Δαμιανός Αγίων Αναργύρων. Επειδή δε έχομεν τρεις συζυγίας Αγίων Αναργύρων φερόντων το αυτό όνομα Κοσμάς και Δαμιανός, δια τούτο και ίνα μη συγχυζώμεθα, όταν ακούωμεν τα ονόματα αυτών, θα είπωμεν πρώτον ολίγα τινά δια τας ετέρας δύο συζυγίας και είτα θα εισέλθωμεν εις το θέμα των σήμερον εορταζομένων Αγίων.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, ο Άγιος Νεομάρτυς ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ο εν Χίω μαρτυρήσας κατά το αψνδ΄ (1754) έτος, ξίφει τελειούται.

Νικόλαος ο νέος Μάρτυς του Χριστού ήτο από την περίφημον νήσον Χίον, από χωρίον Καρυάς λεγόμενον, Χριστιανός παλαιόθεν εκ γονέων και προγόνων· και ο μεν πατήρ αυτού ωνομάζετο Πέτρος, η δε μήτηρ του Σταματού, όχι δε μόνον αυτός ήτο Χριστιανός, κατά την ακολουθίαν του γένους, αλλ’ ήτο μάλιστα Χριστιανός και κατά τα χριστιανικά ήθη εκ νεαράς του ηλικίας, ευλαβής δηλονότι εις τα θεία, ταπεινός εις όλους, σεμνός εις την συναναστροφήν του, εγκρατής εις την γλώσσαν τόσον, ώστε ούτε βλασφημία, ούτε ουδεμία άλλη κακολογία ηκούετο ποτέ από το στόμα του· και επί πάσιν η απλότης και η ακακία, την οποίαν είχε, προσέτι και η υπομονή, από όλους εθαυμάζετο και επαινείτο και σχεδόν ήτο εστολισμένος ο μακάριος εκ νεότητός του με όλα εκείνα τα καλά και τας χάριτας, τα οποία αναγινώσκομεν εις τους Βίους των παλαιών Αγίων, και δια των οποίων προεγνωρίζοντο τι είδους άνθρωποι έμελλον να κατασταθώσιν εις το ύστερον.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, ο εν Αγίοις Πατήρ ημών ΙΑΚΩΒΟΣ Επίσκοπος Μυγδονίας, εις των τριακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων Πατέρων των εν Νικαία, εν ειρήνη τελειούται.

Ιάκωβος ο Άγιος Πατήρ ημών έγινεν Επίσκοπος Αντιοχείας της Μυγδονίας, η οποία ονομάζεται και Νίσιβις· δια δε την άκραν αυτού αρετήν υπήρξε μέγας θαυματουργός, και νεκρόν αναστήσας με την του Χριστού δύναμιν και πολλούς επιστρέψας από την ειδωλομανίαν εις την θεογνωσίαν. Αλλά και πολλούς Χριστιανούς, οίτινες ηρνήθησαν τον Χριστόν δια τον φόβον των τυράννων και βασάνων, πάλιν επέστρεψεν εις τον Χριστόν, συγγράψας και βιβλίον ωφελιμώτατον, μέρη τινά του οποίου αναφέρει ο Επίσκοπος Θεοδώρητος εις την καλουμένην «Φιλόθεον Ιστορίαν» αυτού.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, μνήμη Ομολογητού τινός ΑΝΩΝΥΜΟΥ εκ της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του μακαρίου Θεοδωρήτου.

Ο Άγιος ούτος ήκμασε κατά τους χρόνους Ιουλιανού του Παραβάτου εν έτει τξα΄ (361), υιός ων ιερέως τινός των ειδώλων και εν δυσσεβεία ανατραφείς. Όταν δε ήτο νέος κατά την ηλικίαν, τότε ενεκολπώθη την ευσέβειαν κατά τον ακόλουθον τρόπον. Γυνή τις ονομαστή κατά την ευσέβειαν και Διάκονος κατά το αξίωμα, ήτο φίλη της μητρός του Αγίου τούτου· οσάκις δε η τούτου μήτηρ επορεύετο με τον μικρόν όντα υιόν της εις την ευσεβή εκείνην γυναίκα, εχαιρέτα εκείνη τόσον την μητέρα, όσον και τον υιόν και παρεκίνει αυτόν εις την ευσέβειαν και την του Χριστού πίστιν.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων εξ Αποστόλων εκ των Εβδομήκοντα ΣΤΑΧΥΟΣ, ΑΠΕΛΛΟΥ, ΑΜΠΛΙΟΥ, ΟΥΡΒΑΝΟΥ, ΝΑΡΚΙΣΣΟΥ και ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΥ.

Στάχυς ο Άγιος Απόστολος ο πρώτος εκ των εξ τούτων Αγίων Αποστόλων έγινε πρώτος Επίσκοπος Βυζαντίου, από τον Πρωτόκλητον Ανδρέαν· ούτος δε έκτισεν Εκκλησίαν και εις την Αργυρούπολιν, ήτις έκειτο εντός της περιοχής εις την οποίαν ωκοδομήθη μετά ταύτα η Κωνσταντινούπολις και εκεί εδίδασκε τα εν αυτή συναγόμενα πλήθη των Χριστιανών. Διανύσας λοιπόν εις το αποστολικόν κήρυγμα δεκαέξ έτη ανεπαύθη εν Κυρίω, το δε ιερόν αυτού λείψανον ενεταφιάσθη εις την Αργυρούπολιν όπου και ευρίσκεται μέχρι σήμερον. 

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, ο Άγιος Μάρτυς ΕΠΙΜΑΧΟΣ ο Αιγύπτιος ξίφει τελειούται.

Επίμαχος ο Άγιος Μάρτυς του Χριστού έλαμψεν ως αστήρ όταν το σκότος της ασεβείας διεχύθη εις όλην την οικουμένην και όλοι οι άνθρωποι εβιάζοντο από τους ασεβείς να θυσιάζωσιν εις τα είδωλα. Πατρίς του ήτο η Αίγυπτος, η οποία τον εγέννησε και τον ανέθρεψε και από τας αρετάς του πολλήν ωφέλειαν έλαβεν· οδηγόν δε ή διδάσκαλον δεν είχε τινά· αφ’ εαυτού του όμως εβιάζετο να φυλάττη καθαρά και σώμα και ψυχήν, έχων πάντοτε δια βοηθούς την προσοχήν και την επιμέλειαν.

Τη Λ΄ (30η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Αποστόλων εκ των Εβδομήκοντα ΤΕΡΤΙΟΥ, ΜΑΡΚΟΥ, ΙΟΥΣΤΟΥ του και ΙΗΣΟΥ λεγομένου και ΑΡΤΕΜΑ.

Τέρτιος, Μάρκος, Ιούστος και Αρτεμάς οι ένδοξοι του Χριστού Απόστολοι είναι από τους Εβδομήκοντα, πεφωτισμένοι με την προς Θεόν πίστιν. Και ο μεν Τέρτιος έγινεν Επίσκοπος δεύτερος Ικονίου μετά τον Σωσίπατρον, του οποίου την έλλειψιν ούτος ανεπλήρωσε και τους υπό Σωσιπάτρου υπολειφθέντας απίστους ο Άγιος ούτος Τέρτιος ανεκαίνισε με το άγιον Βάπτισμα και θαυματουργός εξαίσιος έγινεν. Έγραψε δε και την προς Ρωμαίους του Αποστόλου Παύλου επιστολήν, καθώς το μαρτυρεί μόνος εις αυτήν λέγων· «Ασπάζομαι υμάς εγώ ο Τέρτιος, ο γράψας την επιστολην, εν Κυρίω» (Ρωμ. ιστ: 22).                                                    

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, η Αγία Μάρτυς ΕΥΤΡΟΠΙΑ ξίφει τελειούται.

Ευτροπία η Αγία Μάρτυς διεβλήθη εν Αλεξανδρεία εις τον ηγεμόνα Απελλιανόν, ότι ήτο Χριστιανή και ότι συχνάκις ήρχετο εις τας φυλακάς και επεσκέπτετο τους εγκεκλεισμένους Αγίους δια την πίστιν του Χριστού. Όθεν ομολογήσασα αφόβως τον Χριστόν, εν πρώτοις μεν κρεμασθείσα κατεξεσχίσθη, έπειτα δε εκάη με λαμπάδας ανημμένας.

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΚΡΟΝΙΩΝΟΣ, ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ, ΜΑΚΑΡΙΟΥ και ετέρων δεκατριών.

Αλέξανδρος και οι συν αυτώ Άγιοι Μάρτυρες ήθλησαν κατά τους χρόνους Δεκίου του βασιλέως, κατά την Αλεξάνδρειαν, εν έτει σν΄ (250). Πρώτος δε ο Αλέξανδρος ωδηγήθη εις το κριτήριον και μη δυνάμενος να σταθή όρθιος, επειδή έπασχεν από ποδαλγίαν, δια τούτο αυτός μετά του Κρονίωνος, όστις ήτο άνθρωπος ιδικός του, πομπεύονται εις το μέσον της αγοράς, αναβιβασθέντες επάνω εις καμήλους.

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων και αυταδέλφων ΖΗΝΟΒΙΟΥ και ΖΗΝΟΒΙΑΣ.

Ζηνόβιος και Ζηνοβία οι Άγιοι Μάρτυρες ήσαν αδελφοί καταγόμενοι από την επαρχίαν των Κιλίκων εκ πόλεως καλουμένης Αιγαί. Οι γονείς αυτών ήσαν θεοφιλείς και ενάρετοι άνθρωποι αμφότεροι, ρίζα αγαθή εξ ης τα καλά αυτά βλαστήματα ανεβλάστησαν. Ο πατήρ αυτών ωνομάζετο και αυτός Ζηνόβιος, η δε μήτηρ Θέκλα. Αμφότεροι οι Άγιοι, όντες ομόφρονες κατά την πίστιν, διήγον βίον ευσεβή και ενάρετον κατά πάντα.

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΜΑΡΚΙΑΝΟΥ Επισκόπου Συρακουσών, μαθητού του Αγίου Αποστόλου Πέτρου.

Μαρκιανός ο Μάρτυς εχειροτονήθη από τον Απόστολον Πέτρον και απεστάλη Επίσκοπος εις τας Συρακούσας της Σικελίας. Καταπλήξας δε όλους τους εκεί ευρισκομένους με τα θαύματα και σημεία όσα ετέλεσε και κατακρημνίσας με μόνην την προσευχήν του τους βωμούς των ειδώλων, εποίησεν όλους υιούς φωτός δια της θεογνωσίας και δια του αγίου Βαπτίσματος. Όθεν οι Ιουδαίοι, από τον φθόνον κινούμενοι και μη υποφέροντες την παρρησίαν του Αγίου, εθανάτωσαν αυτόν με βίαιον θάνατον και ούτως εκομίσατο ο μακάριος τον της αθλήσεως αμάραντον στέφανον.

Τη ΚΘ΄ (29Η) Οκτωβρίου, μνήμη του Νέου Οσιομάρτυρος ΤΙΜΟΘΕΟΥ του Εσφιγμενίτου.

Τιμόθεος ο Άγιος Οσιομάρτυς κατήγετο από την επαρχίαν Κισσανίου του κατά την Θράκην, από χωρίον τι καλούμενον Παράορα, ωνομάζετο δε Τριαντάφυλλος πρότερον· όταν δε έφθασεν εις ηλικίαν, έλαβε γυναίκα νόμιμον και εγέννησεν εξ αυτής δύο κοράσια. Μετά δε χρόνους η γυνή αυτού, εκ συνεργείας του διαβόλου, ηγάπησεν Αγαρηνόν τινα. Όθεν ετούρκευσε και υπανδρεύθη με αυτόν, αφήσασα τον νόμιμον αυτής σύζυγον. Αλλ’ ούτος, λυπούμενος δια την απώλειαν της ψυχής αυτής, προνοών δε και δια τα κοράσια αυτού, μήπως τα λάβωσιν οι ασεβείς και τα τουρκεύσωσι κατά την συνήθειαν αυτών, αφ’ ενός μεν παρέδωκεν αυτά εις τινας συγγενείς αυτού να τα φυλάττωσι κεκρυμμένα εις το χωρίον των, αφ’ ετέρου δε δεν έπαυεν από του να μηνύη προς αυτήν όπως επιστρέψη εις την πίστιν του Χριστού δια να μη αποθάνη εις την ασέβειαν, οπότε θα κολασθή αιωνίως και άλλα όμοια.

Τη ΚΘ΄ (29η) Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Μάρτυρος ΜΕΛΙΤΙΝΗΣ.

Μελιτινή η Αγία Μάρτυς, διαβληθείσα εις τον επιτόπιον άρχοντα, ότι ήτο Χριστιανή, παρίσταται εις αυτόν. Και πρώτον μεν δέρεται εις το πρόσωπον και γυμνούται καθ’ όλον το σώμα της, και ούτως ως νικήτρια ίσταται πομπευομένη δια τον Χριστόν επί πολλάς ώρας, εν τω μέσω του κριτηρίου· πλην και ούτω γυμνή ισταμένη εχλεύαζε τον άρχοντα και όλα τα είδωλά του· διότι τιμήν ενόμιζεν η μακαρία την ατιμίαν ταύτην, την οποίαν ελάμβανε δια τον Χριστόν. Έπειτα δε βασανισθείσα με πολλάς βασάνους και φυλαχθείσα αβλαβής, τελευταίον κατεπληγώθη δια ξίφους και ούτω παρέδωκε την ψυχήν της εις χείρας Θεού.

Τη ΚΘ΄ (29η) Οκτωβρίου, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών ΑΝΝΗΣ, της μετονομασθείσης Ευφημιανός.

Άννα η Οσία Μήτηρ ημών εγεννήθη εις το Βυζάντιον, από ευλαβή τινα έγγαμον Διάκονον του εν Βλαχέρναις Ναού της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, ονόματι Ιωάννου· αφ’ ου δε απεβίωσαν οι γονείς της, εφρόντισεν η μάμμη της να την ενώση δια γάμου με άνδρα ευλαβέστατον, μετά του οποίου απέκτησε δύο τέκνα. Ελθών όμως τότε από το όρος του Ολύμπου ο εκ πατρός θείος της, Μοναχός ων ασκητικώτατος και διορατικώτατος, του οποίου μολονότι έκοψε την γλώσσαν Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος, ο εικονομάχος, ο βασιλεύσας κατά τα έτη ψιζ΄- ψμα΄ (717 – 741), εν τούτοις ελάλει ανεμποδίστως, ούτος, λέγω, άμα είδε την ανεψιάν του ταύτην Άνναν, φωτισθείς υπό της Χάριτος του Παναγίου Πνεύματος, είπεν ως προορατικός ταύτα, τα οποία εφανέρωναν την μέλλουσαν προκοπήν της Αγίας·

Τη ΚΘ΄ (29η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΑΒΡΑΜΙΟΥ και ΜΑΡΙΑΣ της αυτού ανεψιάς.

Αβράμιος ο Όσιος Πατήρ ημών ανέθαλεν εις την Έδεσσαν της Μεσοποταμίας εν έτει 296 εκ ρίζης ευγενούς και περιφανούς, διότι οι γονείς του ήσαν λαμπροί τον βίον, πλούσιοι τε και ένδοξοι, ήτο δε ο ευλογημένος ούτος νέος εξ αρχής ταπεινός και ενάρετος. Όθεν οι γονείς του, βλέποντες την ένθεον πολιτείαν και τα θαυμάσια ήθη αυτού, τον ενύμφευσαν ακουσίως του, φοβούμενοι μήπως από την μεγάλην του ευλάβειαν γίνη Μοναχός. Τούτο δε εφοβούντο διότι δεν είχον άλλο τέκνον και επόθουν να ίδωσιν από αυτόν κληρονομίαν.

Τη ΚΘ΄ (29η) του Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Οσιομάρτυρος ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ της Ρωμαίας.

Αναστασία η Αγία Οσιομάρτυς του Χριστού η σήμερον εορταζομένη ήτο από την μεγαλόδοξον Ρώμην, έζη δε κατά τους χρόνους Δεκίου του βασιλέως και των διαδόχων αυτού Γάλλου και Βαλεριανού εν έτει σνστ΄ (256). Είναι δε και άλλη Μάρτυς Αναστασία η επιλεγομένη Φαρμακολύτρια, καταγομένη και αυτή από την Ρώμην, ακμάσασα κατά τους χρόνους του Διοκλητιανού, αλλά τα μεν περί αυτής ας ίδη πας τις εις την κβ΄ (22αν) του Δεκεμβρίου μηνός, ότε επιτελείται η μνήμη αυτής· ενταύθα δε να διηγηθώμεν τα περί της σήμερον εορταζομένης, ήτις τον Χριστόν εκ βρέφους ποθήσασα, ήρε τον ζυγόν αυτού τον χρηστόν και γλυκύτατον και εβάστασε το ελαφρόν αυτού φορτίον, ήτοι της μοναδικής πολιτείας, ύστερον δε ηξιώθη του Μαρτυρίου και υπέμεινε γενναίως και ανδρειότατα υπέρ της αγάπης του ουρανίου Νυμφίου αυτής διάφορα και πάνδεινα κολαστήρια· όθεν και υπ’ αυτού εδοξάσθη μεγάλως με τριπλούν στέφανον· ένα μεν δια την παρθενίαν αυτής, άλλον της ασκήσεως και έτερον τον του Μαρτυρίου, περί του οποίου θα διηγηθώμεν επιμελώς προς όφελος των αναγιγνωσκόντων.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων τεσσάρων Νεομαρτύρων ΑΓΓΕΛΗ, ΜΑΝΟΥΗΛ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ και ΝΙΚΟΛΑΟΥ, των εκ της Λάμπης, και εν Ρεθύμνη της Κρήτης μαρτυρησάντων.

Αγγελής, Μανουήλ, Γεώργιος και Νικόλαος οι Άγιοι Νεομάρτυρες ήσαν υιοί γονέων θεοσεβών, Χριστιανών μυστικών, οίτινες έσωθεν μεν ήσαν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, πράττοντες άπαντα τα της Εκκλησίας μυστήρια, όπως και οι Χριστιανοί, έξωθεν δε φαινόμενοι ως Οθωμανοί δια τον φόβον. Τοιούτοι δε ήσαν πάμπολλοι κατά την εποχήν εκείνην εις την νήσον της Κρήτης, διότι, ως είναι γνωστόν, τούτο εγένετο απ’ αρχής της αλώσεως της νήσου ταύτης μέχρι της απελευθερώσεως αυτής.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, του εν τω Άθω ασκήσαντος.

Αθανάσιος ο Κωνσταντινουπόλεως, ο λαμπρότατος της οικουμένης φωστήρ και του Δεσπότου Χριστού δούλος γνήσιος, ήτο εξ Αδριανουπόλεως. Ο πατήρ αυτού εκαλείτο Γεώργιος και η μήτηρ Ευφροσύνη, αμφότεροι ευσεβείς, ευγενείς και ενάρετοι. Από τοιούτους λοιπόν γονείς γεννηθείς, ωνομάσθη ο παις Αλέξιος εις το άγιον Βάπτισμα και από μικρός εδείκνυε οποίος τις έμελλε να κατασταθή, διότι ουδόλως εδόθη εις παιγχνίδια, κατά την των νέων συνήθειαν, ούτε επόθησε ρευστά και μάταια πράγματα, αλλά όλη του η σπουδή ήτο εις την ακολουθίαν της Εκκλησίας και εις την των γραμμάτων μάθησιν.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, ο Άγιος Ιερομάρτυς ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ο φανερώσας τον Τίμιον Σταυρόν επί της βασιλείας Κωνσταντίνου του Μεγάλου και Ελένης της αυτού μητρός, κοντώ βληθείς τελειούται.

Κυριακός ο Άγιος Ιερομάρτυς, αφ’ ου εφανέρωσε τον Τίμιον Σταυρόν και αφ’ ου επίστευσεν εις τον Χριστόν και εβαπτίσθη, εγένετο και Επίσκοπος Ιεροσολύμων, παρετάθη δε η ζωή του έως εις τους χρόνους Ιουλιανού του Παραβάτου, εν έτει τξα΄ (361). Όταν δε ο Ιουλιανός εξήλθεν εις εκστρατείαν κατά των Περσών, επήγεν και εις τα μέρη της Παλαιστίνης και μαθών περί του Αγίου τούτου Κυριακού, εκράτησεν αυτόν και τον ηνάγκασε να θυσιάση εις τα είδωλα· ο δε Άγιος ήλεγξεν αυτόν.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των εξ Αφρικής Αγίων Μαρτύρων ΤΕΡΕΝΤΙΟΥ, ΑΦΡΙΚΑΝΟΥ, ΜΑΞΙΜΟΥ, ΠΟΜΠΗΪΟΥ και ετέρων τριακονταέξ.

Τερέντιος και οι συν αυτώ τεσσαράκοντα Άγιοι Μάρτυρες ήσαν εκ της Αφρικής κατά τους χρόνους Δεκίου του βασιλέως και Φουρτουνάτου ηγεμόνος, εν έτει σν΄ (250), συλληφθέντες δε ως Χριστιανοί, δέρονται πρώτον με ωμά νεύρα και δεύτερον με ραβδία· έπειτα κατακαίονται εις την ράχιν με πεπυρωμένους οβελούς και αι πληγαί αυτών τρίβονται με τρίχινα πανία, ήτοι υφασμένα από τρίχας αιγός, και με όξος.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΤΕΡΕΝΤΙΟΥ και ΝΕΟΝΙΛΛΗΣ των ομοζύγων, και των τέκνων αυτών ΣΑΡΒΗΛΟΥ, ΝΙΤΑ, ΙΕΡΑΚΟΣ, ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ, ΦΩΤΙΟΥ, ΒΗΛΗΣ και ΕΥΝΙΚΗΣ.

Τερέντιος ο Άγιος Μάρτυς και τούτου ομόζυγος Νεονίλλη κατώκουν μετά των τέκνων αυτών άπαντες εις μίαν και την αυτήν οικίαν, καθό μία οικογένεια και ελάτρευον κρυφίως τον Θεόν· όθεν διαβάλλονται εις τον ηγεμόνα και παρίστανται εις το κριτήριον. Επειδή δε ωμολόγησαν μεν τον Χριστόν Θεόν αληθινόν, τα δε είδωλα περιεγέλασαν, δια τούτο κρεμασθέντες καταξεσχίζονται ασπλάγχνως και καταρραντίζονται άνωθεν αι πληγαί των με όξος δριμύτατον και με άλας, κάτωθεν δε φλογίζονται με πυρ. Οι δε Άγιοι, ταύτα πάσχοντες, προσηύχοντο και με σιωπηλήν φωνήν παρεκίνουν αλλήλους εις το Μαρτύριον.

Διήγησις περί των Ιβήρων, ήτοι των νυν καλουμένων Γεωργιανών, πως ήλθον εις θεογνωσίαν παρά τινος ΓΥΝΑΙΚΟΣ.

Εις τας ημέρας του βασιλέως Κωνσταντίνου του Μεγάλου, εν έτει τλβ΄ (332), ήκμασε Γυνή τις ευσεβής, η οποία ήτο άκρως γεγυμνασμένη εις την ασκητικήν πολιτείαν. Όθεν μολονότι ηχμαλωτίσθη από τους Ίβηρας, μετεχειρίζετο και εκεί η μακαρία τους ιδίους αγώνας της ασκήσεως, επειδή δε οι Ίβηρες ήσαν τότε εστερημένοι της ιατρικής, δια τούτο, όταν τυχόν ησθένουν, συνήθιζον να προστρέχωσιν οι μεν προς τους δε, ζητούντες να μάθωσι τον τρόπον της ιατρείας της ασθενείας των εξ εκείνων, όσοι με την πείραν εδοκίμασαν την τοιαύτην ασθένειαν. Όθεν γυνή τις, έχουσα παιδίον, το οποίον δεινώς έπασχεν, επήγεν εις την ανωτέρω θεοσεβεστάτην Γυναίκα, ζητούσα να μάθη απ’ αυτήν, τι να πράξη εις την ασθένειαν του τέκνου της.

Τη ΚΖ΄ (27η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΚΑΠΕΤΩΛΙΝΗΣ και ΕΡΩΤΗΪΔΟΣ.

Καπετωλίνα και Ερωτηϊς αι Άγιαι Μάρτυρες ήσαν κατά τους χρόνους της βασιλείας του Διοκλητιανού και Ζιλικινθίου άρχοντος της Καππαδοκίας, εν έτει σπθ΄ (289). Και η μεν Καπετωλίνα ήτο ευγενής και πλουσία, η δε Ερωτηϊς ήτο δούλη αυτής. Διαμοιράσασα δε η Αγία Καπετωλίνα τα υπάρχοντά της εις τους πτωχούς και ελευθερώσασα τους δούλους της, παρουσιάσθη εις τον άρχοντα Ζιλικίνθιον και εκήρυξε τον Χριστόν Θεόν αληθινόν· όθεν πρώτον μεν εκλείσθη εις την φυλακήν, κατά δε την ερχομένην ημέραν απεκεφαλίσθη. Η δε Ερωτηϊς εκτύπησε με πέτρας τον άρχοντα· δια τούτο δέρεται με ράβδους και διαμείνασα αβλαβής με την του Χριστού Χάριν, ξίφει την κεφαλήν αποτέμνεται. Και ούτως έλαβον και αι δύο τους στεφάνους της αθλήσεως.

Τη ΚΖ΄ (27η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΝΕΣΤΟΡΟΣ.

Νέστωρ ο Άγιος Μάρτυς ήτο από την μεγαλόπολιν Θεσσαλονίκην, έζη δε κατά τας ημέρας των δυσσεβών βασιλέων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού κατά το αυτό έτος κατά το οποίον εμαρτύρησεν ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Δημήτριος. Ήτο δε τότε ο μακάριος ούτος Νέστωρ πολύ νέος, άγων την ηλικίαν εκείνην, κατά την οποίαν αρχίζουσι να φύωνται αι τρίχες του πώγωνος, γλυκύς εις την θεωρίαν, ωραίος εις το κάλλος και γνώριμος του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου. Βλέπων δε ο μακάριος Νέστωρ ότι ο βασιλεύς Μαξιμιανός έχαιρε και ηγάπα βάρβαρόν τινα, Λυαίον ονομαζόμενον, και ότι εκαυχάτο μεγάλως εις την ανδρείαν του βαρβάρου εκείνου και εις τας νίκας, τας οποίας έκαμνε με όσους επάλαιεν, όστις και πολλούς Χριστιανούς εθανάτωσεν, εμίσησε την τοιαύτην υπερηφάνειαν του Λυαίου.

Τη ΚΣΤ΄ (26η) του Οκτωβρίου, ο Άγιος Νέος Οσιομάρτυς ΙΩΑΣΑΦ ξίφει τελειούται.

Ιωάσαφ ο αείμνηστος και νέος Οσιομάρτυς ήτο μαθητής και αυτός του Αγιωτάτου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Οσίου Νήφωνος και εσπούδαζεν όσον το δυνατόν να μιμήται τας αρετάς και τους αγώνας του ιερού διδασκάλου του· φθάσας δε εις την προς Θεόν τελείαν αγάπην, επεθύμει να δώση και αυτός την ζωήν του εις θάνατον δια τον Χριστόν με Μαρτύριον· όθεν και εφανέρωσε τον σκοπόν του εις τον Άγιον, όστις γνωρίσας, ότι είναι τούτο θέλημα Θεού, προείπεν εις αυτόν, ότι έχει να τελειώση τον αγώνα του Μαρτυρίου εις την Κωνσταντινούπολιν.

Τη ΚΣΤ΄ (26η) του Οκτωβρίου, μνήμη του μεγάλου σεισμού.

Κατά το εικοστόν τέταρτον έτος της βασιλείας Λέοντος του Ισαύρου, ήτοι εν έτει ψμ΄ (740) Ινδικτιώνος ενέτης, κατά την εικοστήν έκτην ταύτην ημέραν του Οκτωβρίου, έγινε τόσον μέγας και φοβερός σεισμός εις την Κωνσταντινούπολιν, ώστε όλαι αι ανώγειοι και ωραιότεραι οικίαι κατεκρημνίσθησαν και πολλοί άνθρωποι καταπλακωθέντες εθανατώθησαν. Δια τούτο και κατά την ημέραν ταύτην του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου μνήμην ποιούμεν της φοβεράς εκείνης απειλής του σεισμού, πορευόμενοι με λιτανείαν εις τον εν Βλαχέρναις Ναόν της Πανάγνου και Αγίας ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας και τελούμεν εκεί την θείαν και ιεράν Λειτουργίαν, με τας πρεσβείας της οποίας Θεοτόκου είθε να λυτρωθώμεν πάσης απειλής και φοβερισμού θεϊκού και να τύχωμεν της απολαύσεως των αιωνίων αγαθών, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών, ω η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν

Τη ΚΣΤ΄ (26η) του Οκτωβρίου, μνήμη της ιεράς του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Εικόνος

Τη ΚΣΤ΄ (26^η) του Οκτωβρίου, μνήμη της από Θεσσαλονίκης εις την εν Κωνσταντινουπόλει Μονήν του Παντοκράτορος δια βασιλικού προστάγματος γενομένης εισελεύσεως του περιωνύμου και αηττήτου ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ήτοι της ιεράς αυτού Εικόνος, της πρότερον επικειμένης τη μυροβλήτω αυτού σορώ και σκεπούσης αυτήν.                                                                                                             

Κατά τους χρόνους του βασιλέως Μανουήλ του Κομνηνού, του βασιλεύσαντος εν έτει αρμγ΄ (1143) και Ιωσήφ του Ηγουμένου της εν Κωνσταντινουπόλει ιεράς και βασιλικής Μονής του Παντοκράτορος, έλαβε χώραν η από Θεσσαλονίκης εις Κωνσταντινούπολιν μετάθεσις της ιεράς Εικόνος του Μεγάλου Δημητρίου. Εγένετο δε τοιουτοτρόπως: Κατά το εξακισχιλιοστόν εξακοσιοστόν πεντηκοστόν έβδομον έτος από κτίσεως κόσμου (ήτοι εν έτει 1149 από Χριστού), κατά μήνα Μάρτιον, εξήλθεν ο ανωτέρω βασιλεύς Μανουήλ ο Κομνηνός, ίνα υπάγη εις τον κατά της Σικελίας πόλεμον.

Τη ΚΣΤ΄ (26η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου και πανενδόξου Μεγαλομάρτυρος και θαυματουργού ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ του Μυροβλύτου.

Δημήτριος ο Μεγαλομάρτυς και Αθλητής του Χριστού ήτο κατά τους χρόνους Διοκλητιανού και Μαξιμιανού των βασιλέων σπδ΄ - τε΄ (284-305), κατήγετο δε από την Θεσσαλονίκη, ευσεβής ων ανέκαθεν εκ γονέων και διδάσκαλος της εις Χριστόν πίστεως. Όταν δε μετέβη εις την Θεσσαλονίκην ο καίσαρ τότε Μαξιμιανός Γαλέριος, ο μέγας Δημήτριος συνελήφθη και ερρίφθη εις την φυλακήν, διότι ήτο περιβόητος κατά τε την ευσέβειαν και την εις Χριστόν πίστιν. Επειδή δε ο βασιλεύς εκαυχάτο δι’ άνθρωπόν τινα, Λυαίον ονομαζόμενον, ο οποίος υπερέβαλλε τους άλλους κατά το μέγεθος του σώματος και κατά την ανδρείαν, και επειδή παρεκίνει τους Θεσσαλονικείς να εισέλθωσιν εις το στάδιον και να πολεμήσωσι με αυτόν, δια τούτο νέος τις, Χριστιανός κατά την πίστιν, ονομαζόμενος Νέστωρ, επήγε προς τον Άγιον Δημήτριον ευρισκόμενον εις την φυλακήν και είπε προς αυτόν· «Δούλε του Θεού, θέλω να πολεμήσω με τον Λυαίον.

Τη ΚΕ΄ (25η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ.

Αναστάσιος ο Άγιος Μάρτυς προσήλθεν αυτόκλητος εις τους τυράννους, και ομολογήσας με παρρησίαν τον Χριστόν Θεόν αληθινόν και ποιητήν του παντός, εξέπληξεν άπαντας. Επειδή δε με τους λόγους, τους οποίους είπε και με την ανδρείαν, την οποίαν έδειξεν, εβεβαίωσε το αμετάθετον της γνώμης του, δια τούτο αποκεφαλίζεται και ρίπτεται εις την θάλασσαν. Γυνή δε τις ευλαβής, λαβούσα το τίμιον αυτού λείψανον, αφ’ ου το εξέβρασεν η θάλασσα, ετύλιξεν αυτό με σινδόνας και με μύρα, και κατασκευάσασα ευκτήριον Εκκλησίαν εις το όνομα του Μάρτυρος, ενεταφίασεν εκεί το λείψανόν του, δια του οποίου πολλαί παράδοξοι ιατρείαι το πάλαι εγίνοντο, και έως του νυν εξακολουθούσι γινόμεναι.

Τη ΚΕ΄ (25η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων και νοταρίων ΜΑΡΚΙΑΝΟΥ και ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ.

Μαρκιανός και Μαρτύριος οι Άγιοι Μάρτυρες ήσαν νοτάριοι του Πατριαρχείου, όταν ο Άγιος Παύλος ο Ομολογητής και Ιερομάρτυς επατριάρχευεν εις την Κωνσταντινούπολιν, μετά τον θάνατον του Κωνσταντινουπόλεως Αλεξάνδρου, κατά τους χρόνους του βασιλέως Κωνσταντίου, εν έτει τλζ΄ (337), ο οποίος εξηπατήθη, φευ! Από τους Αρειανούς και έπεσεν εις την αίρεσιν αυτών. Τότε λοιπόν οι ευσεβέστατοι ούτοι του ρηθέντος Πατριάρχου νοτάριοι και γραμματικοί, αναγινώσκοντες εις τον λαόν τας Ιεράς βίβλους, διέλαμπον πανταχού με ευλάβειαν, με σεμνότητα τρόπων και με πάσαν αγιότητα και αρετήν, μάλιστα δε και εξαιρέτως με Ορθοδοξίαν.

Τη ΚΔ΄ (24η) Οκτωβρίου η Αγία Μάρτυς ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΗ ξίφει τελειούται.

Σεβαστιανή η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως Δομετιανού του εν έτει πα΄ (81) βασιλεύσαντος και διέτριβεν εις την πόλιν του Μαρκιανού, κηρύττουσα τον Χριστόν. Όθεν διεβλήθη εις τον ηγεμόνα Σέργιον ως Χριστιανή. Παρασταθείσα  λοιπόν εις αυτόν ωμολόγησεν ότι πιστεύει εις τον Χριστόν, ότι εδιδάχθη από τον Απόστολον Παύλον και ότι είναι ετοίμη να αποθάνη δια τον Χριστόν. Τούτου ένεκα πρώτον μεν έδειραν αυτήν εις όλον το σώμα με σφαίρας μολυβδίνας· έπειτα έρριψαν αυτήν εις την φυλακήν. Εκεί δε εφάνη εις αυτήν ο Απόστολος Παύλος και της είπε: «Χαίρε και μη λυπήσαι, διότι θέλεις υπάγει δεδεμένη εις την ιδικήν σου πατρίδα δια την ομολογίαν του Χριστού».

Τη ΚΔ΄ (24η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος ΑΡΕΘΑ και των συν αυτώ.

Αρέθας ο Άγιος Μάρτυς ήτο πρώτος της πόλεως Νεγράς εν Αιθιοπία, επί της βασιλείας του ευσεβεστάτου Ιουστίνου. Κατά δε τον πέμπτον χρόνον της βασιλείας τούτου, ήτοι εν έτει φκγ΄ (523), ότε εβασίλευεν εις την Αιθιοπίαν Ελεσβαάν ο περιβόητος και ονομαστός δια την δικαιοσύνην και ευσέβειαν, όστις είχε τα βασίλειά του κατεσκευασμένα εις πόλιν τινά καλουμένην Αύξουσαν, Εβραίος τις, ονόματι Δουνουάν, δυσσεβής λίαν και πολέμιος εχθρός των Χριστιανών, εξουσίαζε την Ευδαίμονα Αραβίαν (ήτις πάλαι ελέγετο Σαβά και κατόπιν Ομηρίτις). Ο δε χριστιανικώτατος Ελεσβαάν εχθρεύετο πολλά τον δυσσεβή Δουνουάν, επειδή εις όλον σχεδόν τον κόσμον εκηρύττετο ο Χριστός Θεός αληθέστατος και αυτός ο παμμίαρος ηρνείτο την Σάρκωσιν αυτού και ωμοφρόνει και συνεκοινώνει με τους προγόνους του, οίτινες εσταύρωσαν τον Χριστόν, έχων και αυτός ομοίαν προς αυτούς γνώμην μισόχριστον.

Τη ΚΓ΄ (23η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΜΑΚΑΡΙΟΣ ο Ρωμαίος εν ειρήνη τελειούται.

Μακάριος ο Όσιος Πατήρ ημών ο Ρωμαίος ήτο, καθώς και η προσωνυμία του φανερώνει, από την Ρώμην, υιός συγκλητικού τινος άρχοντος, ονόματι Ιωάννου, ανεχώρησε δε από νεαράς ηλικίας εις την βαθυτάτην έρημον, εις την οποίαν και παρέμεινεν έως τέλους μονώτατος. Η εν τη ερήμω διατριβή του Οσίου τούτου πατρός ηγνοείτο υπό πάντων μέχρι του βαθυτάτου αυτού γήρατος, ότε κατά θείαν οικονομίαν και προς ωφέλειαν ημών κατέστη αύτη γνωστή υπό τας εξής περιστάσεις: Τρεις Όσιοι Γέροντες ηγιασμένοι, ονομαζόμενοι Σέργιος, Υγίνος και Θεόφιλος, ανήκοντες εις το Μοναστήριον του Αγίου Ασκληπιού, το οποίον ευρίσκετο εις την Μεσοποταμίαν της Συρίας, συνεννοηθέντες ποτέ μεταξύ των δια την επίτευξιν αγαθού τινος σκοπού, απεφάσισαν να περιέλθωσι την γην άπασαν.

Τη ΚΓ΄ (23η) Οκτωβρίου, μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών ΙΓΝΑΤΙΟΥ Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Ιγνάτιος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών ήτο υιός μεν Μιχαήλ Α΄ του Ραγκαβέ του και Κουροπαλάτου καλουμένου, ο οποίος ευσεβώς εβασίλευσε προ του Λέοντος του Αρμενίου, και Προκοπίας της βασιλίσσης, εν έτει ωια΄ (811), αδελφός δε Θεοφυλάκτου και έγγονος Νικηφόρου βασιλέως Πατρικίου του από γενικού, του βασιλεύσαντος εν έτει ωβ΄ (802). Ούτος λοιπόν ευνουχισθείς από τον θεομισή Λέοντα τον Αρμένιον, έγινεν ύστερον Μοναχός και Ηγούμενος του Μοναστηρίου του Αρχαγγέλου, το οποίον πρότερον ωνομάζετο του Ανατέλλοντος, νυν δε ονομάζεται του Σατύρου.

Τη ΚΓ΄ (23η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Αποστόλου και πρώτου Επισκόπου των Ιεροσολύμων ΙΑΚΩΒΟΥ του Αδελφοθέου.

Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο θείος του Κυρίου Απόστολος και πρώτος Επίσκοπος  Ιεροσολύμων, ήτο από την Ιουδαίαν, υιός ων του μνήστορος Ιωσήφ. Επειδή δε άλλο δεν είναι εις τους ζηλωτάς της ευσεβείας και εναρέτους γλυκύτερον, ως η του δικαίου ενθύμησις, η οποία τους ευφραίνει περισσότερον από ό,τι ο χρυσός τους φιλαργύρους ή τους φιληδόνους το κάλλος του σώματος και επειδή δεν είναι μόνον γλυκεία η του δικαίου ενθύμησις, αλλά και υπερλίαν ωφέλιμος, διότι εμφυτεύει εις τας ψυχάς κέντρον θεϊκού ζήλου και διεγείρει εις την μίμησιν αυτού τους εντυγχάνοντας, δια τούτο θα είπωμεν και ημείς ολίγα τινά δια τον αληθώς και δικαίως δίκαιον όντα και ονομαζόμενον θείον τούτον Ιάκωβον, όστις επλούτησε και της θείας ταύτης επωνυμίας, να λέγηται από όλους τους Αγίους διαφερόντως και εξαιρετώτερα Αδελφόθεος, διότι ουδείς άλλος ηξιώθη να ονομάζηται αδελφός του Χριστού ειμή μόνον αυτός ο αοίδιμος. 

Τη ΚΒ΄ (22α) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Επισκόπου και ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, ΑΝΝΗΣ τε και ΕΛΙΣΑΒΕΤ, ΘΕΟΔΟΤΗΣ και ΓΛΥΚΕΡΙΑΣ.

Αλέξανδρος ο Άγιος Μάρτυς ήτο Επίσκοπος και επειδή δια της διδασκαλίας του ωδήγει εις την πίστιν του Χριστού πολλούς Έλληνας και τους εβάπτιζεν, εκρατήθη από τον ηγεμόνα, από τον οποίον πολλάς τιμωρίας υπομείνας κατεξεσχίσθη και ηναγκάζετο να θυσιάση εις τα είδωλα, αλλά δεν επείσθη. Όθεν βλέπων την γενναιότητα και υπομονήν του ο στρατιώτης Ηράκλειος επίστευσεν εις τον Χριστόν· δια τούτο και αυτός σφόδρα τιμωρηθείς πρότερον, τελευταίον απεκεφαλίσθη και έλαβεν ο αοίδιμος του Μαρτυρίου τον στέφανον.

Τη ΚΒ΄ (22α) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών και Ισαποστόλου ΑΒΕΡΚΙΟΥ Επισκόπου Ιεραπόλεως του θαυματουργού.

Αβέρκιος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών ήτο Αρχιερεύς εις πόλιν τινά της Φρυγίας Σαλουταρίας καλουμένην Ιεράπολιν, κατά τους χρόνους Μάρκου Αντωνίνου ρξα΄- ρπ΄ (161-180) και Λευκίου των ασεβών βασιλέων, από τους οποίους εγράφησαν διατάγματα και επέμφθησαν εις όλα τα φρούρια και τας πόλεις των Ρωμαίων, προστάσσοντα να προσκυνώσιν όλοι τους θεούς των Ελλήνων και να θυσιάζωσιν επιμελώς εις αυτούς. Κατ’ εκείνον τον καιρόν ήτο ηγεμών εις την Φρυγίαν άρχων τις, ονόματι Πούπλιος, όστις, ιδών τα των βασιλέων δόγματα, προσέταξε να τελέσωσιν όλοι της επαρχίας αυτού κοινήν εορτήν, προσφέροντες κατά την συνήθειαν αυτών σπονδάς και θυσίας εις τους δαίμονας.

Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Νεομάρτυρος ΙΩΑΝΝΟΥ του εκ Μονεμβασίας, τελειωθέντος εν ταις βασάνοις κατά την Λάρισαν, εν έτει αψογ΄ (1773).

Ιωάννης ο νεοφανής Μάρτυς του Χριστού ήτο από την περιφανή Πελοπόννησον, από τα μέρη της Μονεμβασίας, νέος την ηλικίαν έως δεκαπέντε ετών, πεπαιδευμένος τα ιερά γράμματα· και ο μεν πατήρ αυτού Ιερεύς ων κατήγετο από εν χωρίον καλούμενον Γεράκι, τιμώμενον με θρόνον Επισκοπής παρά της Μητροπόλεως Μονεμβασίας, η δε μήτηρ αυτού ήτο από εν χωρίον της Μονεμβασίας, Γούβες επιλεγόμενον. Κατά δε τον καιρόν όπου η Πελοπόννησος εστέναζεν υπό τον ζυγόν των Τούρκων κατά το έτος 1770, δια τας τότε περιστάσεις, επιδραμόντες πλήθος Αλβανών ηχμαλώτιζον τους εκεί Χριστιανούς, κατέλαβον δε τότε και το χωρίον του Μάρτυρος και τον μεν πατέρα αυτού απέκοψαν εν μαχαίρα, αυτόν δε και την μητέρα αυτού αιχμαλωτίσαντες επήραν μαζί των και τους επήγαν εις την Λάρισαν, εκεί δε επωλήθησαν δις και τρις ο καθ’ εις ξεχωριστά, ύστερον δε επωλήθησαν και οι δύο ομού εις ένα Αγαρηνόν Θεσσαλονικέα, όστις, επειδή δεν είχε τέκνον, επεθύμει πολύ, τόσον αυτός όσον και η γυνή αυτού, να υιοθετήσωσι τον ευλογημένον Ιωάννην.

Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Μάρτυρος ΘΕΟΔΟΤΗΣ και ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ Πρεσβυτέρου.

Θεοδότη η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως Αλεξάνδρου του Σεβήρου, εν έτει σκβ΄ (222), θυγάτηρ ευγενών γονέων, καταγομένη από χώραν τινά της Μαύρης Θαλάσσης. Μεταβάσα δε εις Ασκητήριον, ησύχαζεν. Ύστερον φανερωθείσα, ότι είναι Χριστιανή, εκρατήθη από τον άρχοντα της Καππαδοκίας και ομολογήσασα ότι πιστεύει εις τον Χριστόν, κρεμάται, καταξεσχίζεται και τίθεται μέσα εις κλίβανον πεπυρωμένον.

Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΦΙΛΟΘΕΟΥ, του ασκήσαντος εν τω του Άθω όρει.

Φιλόθεος, το θείον τούτο και θαυμάσιον φυτόν, ανέθαλε κατά τον ΙΔ΄ αιώνα εις την Χρυσόπολιν της Μακεδονίας, οι δε γονείς του ήσαν από επαρχίαν τινά της Ασίας, εκ πόλεως Ελατείας, δια δε τον φόβον των Αγαρηνών έφτγαν από την πατρίδα των και επήγαν εις την Χρυσόπολιν, εις την οποίαν ετελεύτησεν ο πατήρ αυτού, αφ’ ου εγέννησε δύο παίδας, οι οποίοι έμειναν εκεί εις την αλλοτρίαν γην με την μητέρα των, κακουχούμενοι και ονειδιζόμενοι από τους γείτονας, ως ξένοι και πάροικοι, επειδή δεν είχον συγγενή τινα από τον πατέρα ή την μητέρα των, ειμή μόνον την θείαν βοήθειαν, και πολλάκις εμυρολόγουν την τύχην των η μεν γυνή την χηρείαν, οι δε παίδες την ορφανίαν ολοφυρόμενοι.

Τη ΚΑ΄ (21ην) του Οκτωβρίου, μνήμη των εν Νικομηδεία Αγίων τριών Μαρτύρων ΓΑΪΟΥ, ΔΑΣΙΟΥ και ΖΩΤΙΚΟΥ, εν θαλάσση τελειωθέντων.

Γάϊος, Δάσιος και Ζωτικός οι Άγιοι Μάρτυρες, ευρισκόμενοι εις την Νικομήδειαν, ανέλαβον ζήλον θείον εις την καρδίαν των, και πορευθέντες κατεκρήμνισαν τα εις τους ναούς των Ελλήνων ευρισκόμενα είδωλα. Επειδή δε εφανερώθησαν, εδοκίμασαν οι μακάριοι παντοίας βασάνους. Τούτους εκρέμασαν οι Έλληνες επί ξύλων και κατέτριψαν τας σάρκας των με πανία υφασμένα από τρίχας αιγός· έπειτα δέσαντες πέτρας από τον λαιμόν των, τους έρριψαν εις την θάλασσαν. Όθεν έλαβον οι αοίδιμοι τους στεφάνους του Μαρτυρίου.

Τη ΚΑ΄ (21ην) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΙΛΑΡΙΩΝΟΣ του Μεγάλου.

Ιλαρίων ο μέγας Πατήρ ημών εγεννήθη εις χώραν τινά της Παλαιστίνης απέχουσαν από την Γάζαν στάδια τεσσαράκοντα πέντε εν έτει 293. Το μέγα τούτο θαύμα της ερήμου ανέθαλεν ως ρόδον εξ ακανθών από γονείς απίστους και Έλληνας, οίτινες έχοντες πόθον να γίνη ο υιός των σοφός, τον έστειλαν να σπουδάση εις Αλεξάνδρειαν. Τούτο δε εγένετο εκ θείας Προνοίας, δια να γνωρίση ο νέος την αληθή πίστιν του Δεσπότου Χριστού και να απαρνηθή τα είδωλα, καθώς και εγένετο, επειδή ήτο φρόνιμος και εύτακτος από νεαράς ηλικίας, και ουδαμώς επήγαινε να ίδη ιπποδρόμια ή κυνήγια ή θέατρα, κατά την των νέων συνήθειαν, αλλά το εναντίον επόθει πολύ τον τραχύν βίον και ωρέγετο την σκληραγωγίαν.

Τη Κ΄ (20η) Οκτωβρίου, ο Όσιος και θεοφόρος Πατήρ ημών ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ, ο νέος Ασκητής, ο Πελοποννήσιος, ου το λείψανόν εστιν εν Κεφαλληνία, εν ειρήνη τελειούται.

Γεράσιμος ο λαμπρός και νεοφανής αστήρ της Εκκλησίας του Χριστού, ο λίθος ο αδαμάντινος, εφ’ ου συντρίβονται αι κεφαλαί πάντων των καινοτομούντων και παρεκτρεπομένων εκ της αλανθάστου παραδόσεως της αγιωτάτης και Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας, εγεννήθη κατά το έτος αφθ΄ (1509) εις το χωρίον Τρίκαλα Κορινθίας της περιφήμου Πελοποννήσου, εκ της λαμπράς οικογενείας των Νοταράδων. Και ο μεν πατήρ αυτού εκαλείτο Δημήτριος, η δε μήτηρ του Καλή. Από τούτους λοιπόν γεννηθείς ούτος ο θαυμάσιος, παραδίδεται εξ απαλών ονύχων εις την μάθησιν των ιερών γραμμάτων, και επειδή είχεν ευφυϊαν πνεύματος και προαίρεσιν αγαθωτέραν, εντός ολίγων ετών προήχθη αρκετά εις τα μαθήματα.

Τη Κ΄ (20η) Οκτωβρίου, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών ΜΑΤΡΩΝΗΣ της Χιοπολίτιδος και θαυματουργού.

Ματρώνα η Οσία και θαυματουργός Μήτηρ ημών ήτο από την νήσον Χίον, από το χωρίον το καλούμενον έως την σήμερον Βολισσός, το οποίον είναι εις το επάνω βόρειον μέρος της Χίου· και ο μεν πατήρ αυτής ωνομάζετο Λέων, η δε μήτηρ Άννα, ήσαν δε ούτοι ευσεβείς Χριστιανοί, και με όλα τα χριστιανικά ήθη και έργα κεκοσμημένοι, προσέτι και εις τον πλούτον και εις τα άλλα κοσμικά αγαθά ήσαν επισημότεροι των άλλων του χωρίου. Είχον δε αυτοί και άλλας εξ θυγατέρας και με την Μαρίαν επτά (διότι Μαρία ωνομάζετο η Αγία, και μετωνομάσθη ύστερον Ματρώνα).

Τη Κ΄ (20η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος ΑΡΤΕΜΙΟΥ.

Αρτέμιος, ο μέγας και ένδοξος Μάρτυς του Χριστού, ήτο κατά τας ημέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου, παρά του οποίου κατεστάθη δουξ και αυγουστάλιος ήτοι μοκρός Αύγουστος (ηγεμών) της Αλεξανδρείας και πάσης της Αιγύπτου εν έτει τλ΄ (330), ετιμάτο δε μεγάλως και από τους υιούς και διαδόχους του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Αυτός όμως απηρνήθη πάσαν απόλαυσιν και υπέμεινε δια τον Χριστόν διάφορα κολαστήρια, και τώρα αγάλλεται μετ’ αυτού αιώνια. Ακούσατε όμως απ’ αρχής το Μαρτύριον αυτού, δια να λάβητε μεγάλην ωφέλειαν.

Τη ΙΘ΄ (19η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΙΩΑΝΝΗΣ ο Θαυματουργός, ο κατά το όρος του Ρίλα ασκήσας και την εκείσε Μονήν οικοδομήσας, εν ειρήνη τελειούται.

Ιωάννης ο Όσιος και θεοφόρος Πατήρ ημών ο Θαυματουργός εγεννήθη εις τινα κώμην, Σκρίνον καλουμένην, ήτις ευρίσκετο πλησίον εις την πόλιν Σοφίαν, την κοινώς Σόφιαν λεγομένην, υιός γονέων ευσεβών και εναρέτων, Βουλγάρων όντων κατά το γένος, ήκμασε δε επί της βασιλείας Πέτρου βασιλέως των Βουλγάρων, βασιλέως δε των Ρωμαίων Κωνσταντίνου Ζ΄ του Πορφυρογεννήτου, του βασιλεύσαντος εν έτει 913 – 959. Εκ νεαράς ηλικίας ο Άγιος, χρηστοήθης και ευλαβής ων, υπηρέτει τον Θεόν μετά φόβου και αγάπης. Όθεν η αγάπη αύτη εδίδαξεν αυτόν να φυλάττη τας εντολάς του Χριστού, καθώς εν τοις Ευαγγελίοις είπεν ο Κύριος· «Ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνος εστιν ο αγαπών με» (Ιωάν. ιδ: 21).

Τη ΙΘ΄ (19η) Οκτωβρίου, μνήμη των εν Περσίδι μαρτυρησάντων ΣΑΔΩΘ Επισκόπου, και των συν αυτώ εκατόν είκοσιν Αγίων ΜΑΡΤΥΡΩΝ.

Σαδώθ ο ένδοξος Ιερομάρτυς ήτο Επίσκοπος εις επαρχίαν τινά της Περσίας καθ’ ον χρόνον εβασίλευεν ο Σαβώριος εις την χώραν ταύτην, εν έτει τλ΄ (330). Επειδή δε ούτος εδίδασκε τον λαόν του Χριστού, εβάπτισε δε και τινας Πέρσας, τούτου ένεκα διεβλήθη εις τον βασιλέα Σαβώριον. Παραστάς δε εις αυτόν, και μη πεισθείς να προσκυνήση τον ήλιον, το πυρ και το ύδωρ, δέρεται με ράβδους. Έπειτα κόπτουσι το δέρμα του από το μέτωπον έως τους όνυχας των ποδών, και ούτως απέσπασαν εξ αυτού λωρίδα πλάτους τεσσάρων δακτύλων. Είτα δέρουσιν αυτόν με νεύρα βοών, και κυλίουσιν επί ανημμένων ανθράκων και επί πασσάλων· μετά ταύτα σφίγγουσιν αυτόν εις παγίδα και κατασυντρίβουσι τα οστά του. Ταύτα δε όλα υπέμεινεν ευχαρίστως ο γενναίος του Κυρίου αγωνιστής, δια της υπομονής του δε ταύτης εξηρέθισε περισσότερον τον τύραννον, όστις επρόσταξε να ριφθή εις την φυλακήν μέχρι νεωτέρας εξετάσεως.

Τη ΙΘ΄ (19η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΟΥΑΡΟΥ.

Ουάρος ο ένδοξος Μάρτυς ήθλησεν ότε, βασιλεύων ο τύραννος Μαξιμιανός, εν έτει τδ΄ (304), έστειλεν εις όλας τας πόλεις και εις τους άρχοντας της Αιγύπτου το ασεβέστατον πρόσταγμα, να απαρνώνται οι Χριστιανοί την ευσέβειαν και να προσκυνώσι τα είδωλα ή να τους θανατώνωσι με διάφορα κολαστήρια. Συνέλαβον όθεν τότε πολλούς πιστούς, από τους οποίους άλλοι μεν εθανατώθησαν αμέσως δια τον Χριστόν, και άλλοι ευρίσκοντο φυλακισμένοι με πείναν και δίψαν βασανιζόμενοι. Τότε ήτο και ο μακάριος Ούαρος, όστις ήτο στρατιώτης Αιγύπτιος από γένος επίσημον, ανδρείος την δύναμιν, την δόξαν περίβλεπτος και εις την αρετήν περιβόητος, ο οποίος επήγαινεν εις τας φυλακάς εκάστην νύκτα και επεμελείτο τους Μάρτυρας και τους παρεκάλει να δέωνται του Θεού, όπως τον αξιώση και αυτόν να μαρτυρήση δια το όνομά του το Άγιον, ότι είχε μεν πόθον εις τούτο, αλλ’ εφοβείτο των τυράννων την απανθρωπίαν και αγριότητα.

Τη ΙΘ΄ (19η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Προφήτου ΙΩΗΛ.

Ιωήλ ο ένδοξος Προφήτης ήτο από την φυλήν του Ρουβίμ, υιός Βαθουήλ, εκ του αγρού του καλουμένου Μεθομμορών. Ερμηνεύεται δε Ιωήλ, αγάπη Κυρίου ή απαρχή Θεού. Επροφήτευσεν ο Προφήτης ούτος δια την πείναν, την οποίαν έμελλον να λάβωσιν οι Ιουδαίοι και δια τον αφανισμόν των νομικών θυσιών και δια το πάθος δικαίου Προφήτου, δια του οποίου μέλλει να ανακαινισθή εις σωτηρίαν όλη η γη. Και ταύτα προφητεύσας, απέθανε και ετάφη εις την ιδικήν του γην. Προέλαβε δε ούτος την του Χριστού έλευσιν έτη ω΄ (800).

Τη ΙΗ΄ (18η) Οκτωβρίου, μνήμη των Οσίων και θαυματουργών Πατέρων ημών ΣΥΜΕΩΝ και ΘΕΟΔΩΡΟΥ, και της Οσίας ΕΥΦΡΟΣΥΝΗΣ, των την αγίαν και θεομητορικήν Εικόνα ευρόντων, και την του Μεγάλου Σπηλαίου Μονήν συστησαμένων.

Συμεών και Θεόδωρος οι τρισόλβιοι και θεοφόροι Πατέρες ημών ήσαν αδελφοί κατά σάρκα, γεννηθέντες περί τας αρχάς του δ΄ αιώνος (310- 320) εν τη μεγαλουπόλει Θεσσαλονίκη της Μακεδονίας, από γονέων λαμπρών μεν κατά το γένος και την του πλούτου πολυτέλειαν, λαμπροτέρων δε κατά την ψυχήν και τον ακήρατον πλούτον των αρετών. Τοιούτοι δε όντες οι μακάριοι γονείς ηξιώθησαν παρά Κυρίου και τοιούτων κεχαριτωμένων παιδίων, άτινα εκ της βρεφικής αυτών ηλικίας ενέτρεφον εν φόβω Θεού και μετά πάσης επιμελείας, εκπαιδεύοντες εις τα ιερά γράμματα και την ιδίαν εαυτών ζωήν αρετής παράδειγμα προς μίμησιν προτιθέντες εις αυτά.

Τη ΙΗ΄ (18η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Νεοφανών Μαρτύρων ΓΑΒΡΙΗΛ και ΚΥΡΜΙΔΩΛΗ των εν Αιγύπτω αθλησάντων εν έτει αφκβ΄ (1522).

Γαβριήλ και Κυρμιδώλης οι ένδοξοι Άγιοι Νεομάρτυρες ήσαν από την Αίγυπτον γεγεννημένοι από Χριστιανούς γονείς και καλώς ανατεθραμμένοι, εμαρτύρησαν δε εις αυτήν την πατρίδα των εις τον καιρόν του σουλτάνου Σουλεϊμάν, υιού του Οσμάν· η δε αιτία του μαρτυρίου αυτών ηκολούθησεν ούτως. Κατ’ εκείνας τας ημέρας ήτο Εμίρης τις, ονόματι Χάερ Μεκ, πρώτος εξουσιαστής της Αιγύπτου· εις τούτον λοιπόν επήγαν τινές από τους ασεβείς και εσυκοφάντησαν τους Αγίους Μάρτυρας, λέγοντες προς αυτόν·

Τη ΙΗ΄ (18η) Οκτωβρίου ο Όσιος Πατήρ ημών ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ, ο εν τω Ευφράτη ποταμώ, εν ειρήνη τελειούται.

Ιουλιανός ο Όσιος Πατήρ ημών, παραιτήσας τον κόσμον και τα εν κόσμω, επήγεν εις τας όχθας του Ευφράτου ποταμού· ευρών δε εκεί σπήλαιον διήγεν την ζωήν του μοναστικώς. Τούτον ύστερον και άλλοι πολλοί μιμηθέντες, μετέβησαν πλησίον εις εκείνο το σπήλαιον του Οσίου και κατεσκεύασαν καλύβας, γενόμενοι έως εκατόν τον αριθμόν· συνηγωνίζοντο δε με τον Όσιον, και τα αυτά φαγητά τα οποία έτρωγεν εκείνος έτρωγαν και αυτοί. Ούτος ο θαυμάσιος απήντησε ποτε δράκοντα, τον οποίον κατεξέσχισε και εθανάτωσε με το σημείον του Τιμίου Σταυρού. Επήγε δε και εις το Σίναιον Όρος και έκτισεν Εκκλησίαν πλησίον εις την πέτραν εκείνην, εις την οποίαν ο Νομοθέτης Μωϋσής είδε τον Θεόν, καθώς είναι δυνατόν να τον ίδη άνθρωπος· η Εκκλησία αύτη διατηρείται έως την σήμερον.

Τη ΙΗ΄ (18η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού ΛΟΥΚΑ.

Λουκάς ο θείος Ευαγγελιστής και Απόστολος του Κυρίου κατήγετο από την μεγάλην Αντιόχειαν, ιατρός το επάγγελμα, αλλά και άριστος κατά την ζωγραφικήν τέχνην και εντελώς γεγυμνασμένος κατά την έξωθεν σοφίαν κατέχων την Εβραϊκήν και την Συριακήν διάλεκτον. Ούτος διατρίβων εις τας Θήβας της Βοιωτίας και ιατρεύων, κατά τους χρόνους του βασιλέως Τίτου Κλαυδίου εν έτει μβ΄ (42), συνήντησε τον Άγιον Απόστολον Παύλον· και πιστεύσας εις τον Χριστόν απέβαλε την πατρικήν πλάνην. Καθ’ υπαγόρευσιν δε του Αποστόλου Παύλου συνέγραψε και το ίδιον αυτού Άγιον Ευαγγέλιον και απέστειλεν αυτό προς τον ηγεμόνα της Αχαϊας Θεόφιλον, όστις επίστευσεν εις τον Χριστόν· έπειτα συνέγραψε και τας πράξεις των Αποστόλων αποστείλας και αυτάς εις τον ίδιον Θεόφιλον.

Τη ΙΖ΄ (17η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων πέντε Μαρτύρων και αυταδέλφων Αναργύρων, ΚΟΣΜΑ, ΔΑΜΙΑΝΟΥ, ΛΕΟΝΤΙΟΥ, ΑΝΘΙΜΟΥ και ΕΥΠΡΕΠΙΟΥ.

Κοσμάς και Δαμιανός οι Άγιοι Ανάργυροι, οι σήμερον εορταζόμενοι, ήσαν από την Αραβίαν, έχομεν δε και άλλας δύο συζυγίας Αγίων Αναργύρων, με τα αυτά ονόματα, διότι τρεις είναι αι συζυγίαι των Αγίων Αναργύρων, αι φέρουσαι τα αυτά ονόματα, ήτοι Κοσμά και Δαμιανού· και όλοι την αυτήν ιατρικήν τέχνην μετήρχοντο και όλοι ομοίως Ανάργυροι εκαλούντο. Και οι μεν της πρώτης συζυγίας, Κοσμάς και Δαμιανός, ήσαν υιοί Θεοδότης, μιας ευλαβούς και Χριστιανής γυναικός, οίτινες εν ειρήνη εκοιμήθησαν και ενεταφιάσθησαν εις ένα τόπον καλούμενον Φερεμάν.

Τη ΙΖ΄ (17η) Οκτωβρίου, η ανακομιδή του λειψάνου του Αγίου και Δικαίου ΛΑΖΑΡΟΥ.

Λάζαρος ο Δίκαιος και Άγιος, ο φίλος του Χριστού, τον οποίον ήγειρεν εκ νεκρών ο Κύριος, μετά την ανάστασιν αυτού, φεύγων τους Ιουδαίους, οίτινες ήθελον να αποκτείνωσιν αυτόν, διότι πολλοί δι’ αυτού επίστευον εις τον Χριστόν, κατέφυγεν εις την νήσον Κύπρον, ένθα και εδίδασκε την εις Χριστόν πίστιν, κατόπιν δε και Αρχιερεύς εχειροτονήθη της πόλεως του Κιτίου υπό των Αγίων Αποστόλων.

Τη ΙΖ΄ (17η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Οσιομάρτυρος ΑΝΔΡΕΟΥ του εν τη Κρίσει.

Ανδρέας ο Άγιος Οσιομάρτυς εγεννήθη εις την ευσεβεστάτην Κρήτην και ζηλώσας παιδιόθεν την πατρικήν Ορθοδοξίαν, δεν επόθησε δόξαν ή πλούτον, ούτε άλλην τρυφήν επεθύμησε ποτε, αλλά τον σκληρόν και επίπονον βίον εβίωσε και τοσούτον ηγάπησε την αρετήν εξ όλης του της ψυχής, ώστε έμεινεν από όλας τας ηδονάς ελεύθερος· όθεν απολαύσας κατά των εχθρών θαυμάσια τρόπαια, έγινεν εις όλους οδός αρίστης σωτηρίας και αρετής υποτύπωσις, ότι πολλούς κατέπεισε να καταφρονήσωσι την παρούσαν ζωήν ως ευμάραντον και να δράμουν προς την ουράνιον ως αθάνατον.

Τη ΙΖ΄ (17η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Προφήτου ΩΣΗΕ.

Ωσηέ ο ένδοξος Προφήτης ήτο από την φυλήν του Ισάχαρ υιός Βεηρεί (ή Βενιή), εκ Γαλεμώθ (ή Βαλεθώμ)· ερμηνεύεται δε ο Ωσηέ Ελληνιστί σωζόμενος ή φύλαξ ή σκιάζων. Αφ’ ου δε ούτος προεφήτευσε πολλά κατά του Ισραήλ, έδωκε και σημείον παράδοξον, ότι θέλει έλθει ο Κύριος εις την γην και θέλει συναναστραφή με τους ανθρώπους, και ότι θέλουν αναφυή δώδεκα δρυς, αι οποίαι θα ακολουθώσι και θα υπακούωσιν εις τον επί γης φανέντα Θεόν, όστις θέλει σώσει όλην την γην. Αποθανών δε ούτος εν ειρήνη, ετάφη εις την γην αυτού. Προέλαβε δε την του Χριστού έλευσιν έτη ωκβ΄ (822).

Τη ΙΖ΄ (17η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Οσιομάρτυρος ΑΝΔΡΕΟΥ του εν τη Κρίσει.

Ανδρέας ο Άγιος Οσιομάρτυς εγεννήθη εις την ευσεβεστάτην Κρήτην και ζηλώσας παιδιόθεν την πατρικήν Ορθοδοξίαν, δεν επόθησε δόξαν ή πλούτον, ούτε άλλην τρυφήν επεθύμησε ποτε, αλλά τον σκληρόν και επίπονον βίον εβίωσε και τοσούτον ηγάπησε την αρετήν εξ όλης του της ψυχής, ώστε έμεινεν από όλας τας ηδονάς ελεύθερος· όθεν απολαύσας κατά των εχθρών θαυμάσια τρόπαια, έγινεν εις όλους οδός αρίστης σωτηρίας και αρετής υποτύπωσις, ότι πολλούς κατέπεισε να καταφρονήσωσι την παρούσαν ζωήν ως ευμάραντον και να δράμουν προς την ουράνιον ως αθάνατον.

Τη ΙΣΤ΄ (16η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΜΑΛΟΣ εν ειρήνη τελειούται.

Μαλός ο Όσιος Πατήρ ημών, αφήσας κόσμον, πλούτον και συγγενείς, επήγεν εις ερήμους και ακατοικήτους τόπους και εκεί εσχόλαζε χαίρων ο αοίδιμος εις νηστείας και αγρυπνίας και εις τας άλλας κακοπαθείας· ήτο δε το πρόσωπόν του χαρωπόν. Και ενήργει εν ονόματι του Χριστού διάφορα θαύματα· διότι λεπρούς εκαθάριζε, δαιμόνια εδίωκε και φως εχάριζεν εις τους τυφλούς. Και αυτά μεν ενήργει, εν όσω ήτο ζων· αφ’ ου δε προς Κύριον εξεδήμησεν, αφήκε το πάντιμον σώμα του πηγήν των ιάσεων· διότι χάριν έλαβε να αναβλύζη μύρον από αυτό, εις αποτροπήν παντός πάθους και εις ιατρείαν ασθενειών ανιάτων, καθώς ο Κύριος είπε· «Τους δοξάζοντάς με δοξάσω» (Α΄ Βασιλ. β: 30). Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς. Αμήν.  

Τη ΙΣΤ΄ (16η) Οκτωβρίου μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΛΟΓΓΙΝΟΥ του Επισκόπου.

Λογγίνος, ο Άγιος Μάρτυς, ο Εκατόνταρχος, ήτο Ιουδαίος το γένος, ζων κατά τας ημέρας της ενσάρκου οικονομίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, υπηρέτει δε ως εκατόνταρχος εις την υπηρεσίαν του Πιλάτου. Ούτος κατά την ημέραν καθ’ ην ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός δια την άπειρον αυτού ευσπλαγχνίαν εσταυρώθη κατά το ανθρώπινον δια να μας λυτρώση από την προπατορικήν παράβασιν, προσετάχθη από τον Πιλάτον να φυλάττη μετά των στρατιωτών του το Σώμα του Ιησού. Και οι μεν Μαθηταί και Απόστολοι του Κυρίου δια τον φόβον των Ιουδαίων έφυγαν, ο δε μακάριος Λογγίνος παραμείνας πλησίον του Εσταυρωμένου και βλέπων τα σημεία και άπειρα θαύματα, άπερ έγιναν εις εκείνην την σωτήριον Σταύρωσιν, ήτοι τον σεισμόν, την του ηλίου εις σκότος μεταβολήν, τους ανοιγέντας τάφους και τους εξ αυτών εκπηδήσαντας νεκρούς ανεβόησε μετά μεγάλης φωνής ειπών· «Αληθώς Θεού Υιός ην ούτος» (Ματθ. κζ:54).

Τη ΙΕ΄ (15η) Οκτωβρίου, ο Άγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ο Νέος ο από Αγκύρας, ο κτίτωρ της παρά την Θεσσαλονίκην Μονής των Περιστερών, εν ειρήνη τελειούται.

Ευθύμιος ο Όσιος και θεοφόρος Πατήρ ημών ο νέος εγεννήθη επί των ημερών της βασιλείας του αυτοκράτορος του Βυζαντίου Λέοντος Ε΄ του Αρμενίου, του βασιλεύσαντος εν έτει ωιγ΄ -  ωκ΄ (813-820), εις κώμην τινά της Γαλατίας πολυάνθρωπον και πλουσίαν ονομαζομένην Οψώ. Οι γονείς αυτού ήσαν περιφανείς και οι τα πρώτα φέροντες της κώμης ταύτης, ήτις ήτο συνοικισμένη πλησίον της Αγκύρας, πρωτευούσης νυν της Τουρκίας. Ωνομάζοντο Επιφάνιος και Άννα, είχον δε και δύο θυγατέρας, ων η μεν πρεσβυτέρα Μαρία η δε νεωτέρα Επιφανία εκαλούντο. Ο δε Άγιος εις το ιερόν βάπτισμα έλαβε το όνομα Νικήτας.

Τη ΙΕ΄ (15η) Οκτωβρίου, διήγησις περί αθλήσεως ΜΟΝΑΧΟΥ τινος υποτακτικού και ότι, δια να εκπέση ούτος της υπακοής, δεν ηξιούτο παρά Θεού τελείας της δόξης.

Μοναχός τις ευρίσκετο εις Σκήτην, υποτασσόμενος εις Γέροντα επί έτη τινά. Φθονήσαντος δε του δαίμονος, παρεξετράπη ποτέ της προς τον Γέροντα υπακοής, χωρίς να είναι ουδεμία εύλογος και δεδικαιολογημένη αφορμή. Όθεν επιτιμηθείς υπό του Γέροντος και κανονισθείς δια την παρακοήν του, κατεφρόνησε και αυτό το δοθέν επιτίμιον και τον κανόνα. Καταβάς λοιπόν εις την Αλεξάνδρειαν, συνελήφθη ως Χριστιανός από τον εκεί ευρισκόμενον ειδωλολάτρην άρχοντα· και αφ’ ου εξεδύθη το μοναχικόν σχήμα, ηναγκάζετο να θυσιάση εις τα είδωλα. Επειδή δε ο άρχων δεν ηδύνατο να καταπείση αυτόν, πρώτον μεν προσέταξε να τον δέρωσιν ασπλάγχνως με νεύρα βοών, έπειτα δε προσέταξε να τον αποκεφαλίσωσι. Τούτου δε γενομένου, έρριψαν το σώμα του έξω της πόλεως, δια να το φάγωσιν οι κύνες.

Τη ΙΕ΄ (15η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών και Ομολογητής ΒΑΡΣΟΣ, Επίσκοπος Εδέσσης, εν ειρήνη τελειούται.

Βάρσος ο Όσιος Πατήρ ημών διέλαμψεν ως άλλος αστήρ κατά την αρετήν και τα θαύματα, όχι μόνον εις την Έδεσσαν, την ιδίαν του επαρχίαν, αλλά και εις την Φοινίκην και εις την Αίγυπτον και εις την Θηβαϊδα, και έγινε περιβόητος εις όλας τας επαρχίας ταύτας. Όθεν την φήμην τούτου μαθών ο βασιλεύς Ουαλεντιανός, εν έτει τξδ΄ (364), και ότι είναι ζηλωτής του της Αγίας Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας δόγματος προσέταξε να εξορισθή εις την νήσον Άραδον.

Τη ΙΕ΄ (15η) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΣΑΒΙΝΟΥ Επισκόπου.

Σαβίνος ο μακάριος Πατήρ ημών δια τας πολλάς του αρετάς έγινεν Επίσκοπος. Έπειτα μισών τας ταραχάς, αίτινες παρακολουθούσι το επισκοπικόν αξίωμα, έφυγεν εις τας ερήμους. Και τόσους πολλούς αγώνας εποίησεν ο αοίδιμος, ώστε έγινε και αυτουργός πολλών θαυμάτων δια της Χάριτος του Θεού· διότι ασθενείας ιάτρευε, δαίμονας εδίωκε και τα μέλλοντα προέλεγεν. Όθεν ωφελήσας πολλούς και πείσας αυτούς δια της διδασκαλίας του να αφήσωσι τον κόσμον και τους γονείς των και να υπηρετώσιν εις τον Χριστόν δια της μοναχικής πολιτείας, εν ειρήνη ανεπαύθη.

Τη ΙΕ΄ (15η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΛΟΥΚΙΑΝΟΥ, Πρεσβυτέρου της εν Αντιοχεία Εκκλησίας.

Λουκιανός ο Πρεσβύτερος και Μάρτυς του Χριστού ήτο από μίαν πόλιν της Συρίας καλουμένην Σαμόσατα, εν έτει 290. Οι γονείς του ήσαν ευγενείς και Χριστιανοί, οίτινες τον έβαλαν να σπουδάζη τα ιερά γράμματα. Όταν δε έφθασεν ο νέος εις το δωδέκατον έτος της ηλικίας του, οι γονείς του ετελεύτησαν. Ο δε Λουκιανός, διαμοιράσας εις τους πτωχούς τα υπάρχοντα, απήλθεν εις Έδεσσαν, και παρέμεινεν επί πολύ εις τινα διδάσκαλον ενάρετον, ονομαζόμενον Μακάριον, από τον οποίον συνήθροισε πάσαν αρετήν και εβαπτίσθη απ’ αυτόν, διότι ακόμη δεν ήτο Χριστιανός τέλειος· έπειτα ηθέλησε να γίνη Μοναχός και τόσον ηγάπησε την εγκράτειαν, ώστε δεν ηθέλησε να φάγη ποσώς πράγμα εψημένον, ούτε μαγείρευμα, ούτε οίνον εδοκίμασεν, αλλά μαχόμενος καθ’ εκάστην κατά της σαρκός με νηστείαν και κακοπάθειαν, τοσούτον την κατέβαλε με προσευχάς και με δάκρυα, ώστε εθαύμαζον όσοι τον εγνώριζον.

Τη ΙΔ΄ (14η) Οκτωβρίου, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ της Νέας.

Παρασκευή η Οσία και παναοίδιμος Μήτηρ ημών η Νέα, ήτο από την κωμόπολιν της Θράκης Επιβάται κειμένην πλησίον της πόλεως Σηλυβρίας. Οι γονείς της ήσαν ευγενείς, ένδοξοι και πολύ πλούσιοι, αλλά ευσεβέστατοι και χριστιανικώτατοι. Γεννήσαντες δε την Οσίαν ταύτην Παρασκευήν την ανέτρεφον εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου και εις όλα τα καλά και θεάρεστα έργα την εγύμνασαν παρευθύς από την μικράν της ηλικίαν. Όταν δε έγινε δέκα ετών, επήγε μίαν φοράν ομού με την μητέρα της εις μίαν Εκκλησίαν της Παναγίας Θεοτόκου και όταν ήκουσε η μακαρία την περικοπήν του Ευαγγελίου, ήτις λέγει «όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν, και αράτω τον Σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι» (Ματθ. ιστ: 24), ευθύς ετρώθη η καρδία της και εκυριεύθη όλη από την θείαν αγάπην και εξελθούσα από την Εκκλησίαν ήρχισεν ευθύς να αρνήται η θεόφρων τον εαυτόν της και να βάλλη εις έργον τα Ευαγγελικά λόγια, τα οποία ήκουσεν.

Τη ΙΔ΄ (14η) Οκτωβρίου, ο Άγιος Μάρτυς Πέτρος ο Αυσελάμου πυρί τελειούται.

Πέτρος ο Άγιος Μάρτυς ήτο από τα μέρη της Ελευθερουπόλεως, εκ κώμης καλουμένης Ανίας (ή Ανέας), ανδρείος μεν κατά την ψυχήν, νέος δε άμα και δυνατός κατά το σώμα. Αφ’ ου δε εδοκίμασε πολλούς αγώνας δια την ευσέβειαν και κατεφρόνησεν όλα τα επίγεια, τελευταίον έγινε θυσία και ολοκαύτωμα εις τον Χριστόν κατά το έκτον έτος της βασιλείας του Διοκλητιανού, ήτοι εν έτει 292, κομισάμενος ούτω δια πυρός τον του Μαρτυρίου άφθαρτον στέφανον, αφ’ ου πρότερον έλαβε διάφορα βάσανα ο αοίδιμος.

Τη ΙΔ΄ (14η) του μηνός Οκτωβρίου, ο Άγιος Ιερομάρτυς ΣΙΛΒΑΝΟΣ ο Γέρων ξίφει τελειούται.

Σιλβανός ο Άγιος Ιερομάρτυς, κατήγετο από την πόλιν της Παλαιστίνης Γάζαν, ήτις και Κωνσταντία ωνομάσθη, ήτο δε άνθρωπος πράος και άκακος, γηραλέος την ηλικίαν, στρατιώτης μεν πρότερον, είτα δε δια την υψηλήν και καθαράν του ζωήν έγινε Πρεσβύτερος της εν Γάζη Εκκλησίας. Ούτος λοιπόν παρασταθείς εις τον άπιστον λαόν των Καισαρέων και ελέγξας αυτών την ασέβειαν, εδάρη πικρώς και κατεξεσχίσθη εις τας πλευράς. Έπειτα κατεδικάσθη να δουλεύη εις τα μεταλλεία του χαλκώματος, τα ευρισκόμενα εις τους τόπους τους καλουμένους Ζωόρους. Εκεί δε ευρισκόμενος γίνεται Επίτροπος δια παροτρύνσεως του εκεί λαού. Μετ’ ολίγον δε καιρόν, κατεξηραμμένος ων τόσον εκ του γήρατος, όσον και εκ της ασθενείας, απεκεφαλίσθη παρά των ειδωλολατρών και ούτως έλαβεν ο αοίδιμος του Μαρτυρίου τον στέφανον. Συν αυτώ απεκεφαλίσθησαν και άλλοι τεσσαράκοντα Μάρτυρες, εκ των οποίων άλλοι μεν ήσαν από την Αιγυπτον, άλλοι δε από την Παλαιστίνην.

Τη ΙΔ΄ (14η) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΚΟΣΜΑ του Ποιητού, Επισκόπου Μαϊουμά του Αγιοπολίτου, ήτοι του Ιεροσολυμίτου.

Κοσμάς ο Όσιος Πατήρ ημών, ο Ποιητής, έμεινεν ορφανός ενώ ήτο πολύ νέος· όθεν έλαβεν αυτόν ο πατήρ του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, ονόματι Σέργιος, και τον υιοθέτησε δια ψυχικήν του σωτηρίαν, έχων πολλήν πρόνοιαν περί αυτού και κηδεμονίαν. Επειδή δε ο πατήρ του θείου Δαμασκηνού είχε πλούτον και δόξαν πολλήν, δια τούτο προσέλαβεν εις τον οίκον του πολυμαθή τινα και σοφόν διδάσκαλον, αξίωμα έχοντα των Ασηκρητών, Μοναχόν δε ονομαζόμενον και αυτόν Κοσμάν. Εις τούτον λοιπόν παρέδωκε και τον κατά φύσιν υιόν του Ιωάννην και τον θετόν τούτον υιόν του Κοσμάν.

Τη ΙΔ΄ (14η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΝΑΖΑΡΙΟΥ, ΠΡΟΤΑΣΙΟΥ, ΓΕΡΒΑΣΙΟΥ και ΚΕΛΣΙΟΥ.

Ναζάριος, Προτάσιος, Γερβάσιος και Κέλσιος οι θαυμαστοί και ένδοξοι Άγιοι Μάρτυρες έλαμψαν ως λαμπροί αστέρες βασιλεύοντος του ασεβεστάτου Νέρωνος, εν έτει νζ΄ (57). Ήτο δε τότε ο πρώτος τούτων, ο μακάριος Ναζάριος, εις την περίφημον και περιβόητον Ρώμην, διότι από την Ρώμην ήτο αυτός και η μήτηρ του, ο δε πατήρ του ήτο από την Λιβύην, αμφότεροι πλούσιοι και ενάρετοι, οίτινες ήσαν μαθηταί του κορυφαίου των Αποστόλων Πέτρου, όστις και τους ωδήγησε προς την ευσέβειαν και τους εβάπτισεν, ο δε Πανάγαθος Θεός τους έδωκε κληρονόμον της αρετής και της περιουσίας αυτών τον Ναζάριον, τον οποίον εβάπτισεν ο Λίνος, όστις ήτο του θρόνου και της αρετής του Πέτρου διάδοχος.

Τη ΙΓ΄ (13η) Οκτωβρίου, η Αγία Νεομάρτυς ΧΡΥΣΗ, η αθλήσασα εν τινι χωρίω της επαρχίας Μογλενών, τω καλουμένω Σλάτενα, κατά το 1795 έτος, μεληδόν κατακοπείσα, τελειούται.

Χρυσή η νέα Παρθενομάρτυς και αμίαντος νύμφη του επουρανίου Βασιλέως Χριστού του Θεού, ήτις κατά την βουλγαρικήν διάλεκτον ελέγετο Σλάτω, ήτο από τα Μογλενά της Μακεδονίας, εκ τινος χωρίου καλουμένου Σλάτενα, πτωχή μεν κατά το γένος, διότι ήτο θυγάτηρ Χριστιανού τινος πένητος και ασήμου, έχοντος ομού με αυτήν θυγατέρας τέσσαρας. Όσον όμως ήτο πτωχή κατά την περιουσίαν τόσον ήτο πλουσία κατά τα προαιρετικά και φυσικά πλεονεκτήματα, προαιρετικά μεν κατά την εις Θεόν θερμήν πίστιν και την παρθενίαν και σωφροσύνην, φυσικά δε κατά το κάλλος του προσώπου και ωραιότητα, δια την οποίαν μάλιστα και ηξιώθη η μακαρία να τελειώση με ένδοξον και γενναίον Μαρτύριον.

Τη ΙΓ΄ (13η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΒΕΝΙΑΜΙΝ του Διακόνου, του εν Περσία αθλήσαντος.

Βενιαμίν ο αοίδιμος Ιερομάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως μεν της Περσίας Ισδιγέρδου, υιού Γορωράνη, βασιλέως χρηματίσαντος και αυτού των Περσών, του Ρωμαίων δε βασιλέως Θεοδοσίου του Μικρού εν έτει υιβ΄ (412). Φαίνεται δε ότι κατήγετο από την Περσίαν και ταύτην είχε πατρίδα του. Ούτος λοιπόν με το να ήτο Διάκονος της εν Περσία Εκκλησίας, πολλούς Έλληνας ομού και Πέρσας επέστρεψεν εις την θεογνωσίαν δια μέσου του λόγου της διδασκαλίας του. Όθεν εκ της αιτίας ταύτης κατηγγέλθη εις τον ρηθέντα βασιλέα ως κακοποιός. Δια τούτο παρασταθείς ενώπιον του βασιλέως εδάρη. Μετά δε τον δαρμόν βάλλεται εις την φυλακήν, εις την οποίαν έμεινε δύο ολοκλήρους χρόνους.

Τη ΙΓ΄ (13η) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΝΙΚΗΤΑ Πατρικίου του Ομολογητού.

Νικήτας ο Άγιος Ομολογητής και Πατρίκιος εγεννήθη εις την χώραν των Παφλαγόνων, από γονείς ευσεβείς και φιλοθέους, οίτινες ως λέγεται, ήσαν συγγενείς Θεοδώρας της κατόπιν βασιλίσσης συζύγου του Θεοφίλου. Παιδιόθεν λοιπόν εις τα σχολεία έμαθε τα ιερά γράμματα και κατόπιν επήγεν εις την Κωνσταντινούπολιν, όταν ήτο ετών δεκαεπτά. Μαθούσα δε η τα σκήπτρα της βασιλείας τότε κρατούσα Ειρήνη, ότι όταν ο Άγιος ήτο νήπιον ευνουχίσθη από τους γονείς του, δια τούτο επήρεν αυτόν εις τα βασιλικά παλάτια και εις ολίγον καιρόν έγινε πρώτος από τους οικείους ανθρώπους της.

Τη ΙΓ΄ (13η) Οκτωβρίου, ο Άγιος Μάρτυς ΔΙΟΣΚΟΡΟΣ ξίφει τελειούται.

Διόσκορος ο Άγιος Μάρτυς εμαρτύρησε κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού εν έτει σπη΄ (288), και κατά μεν το γένος κατήγετο από τους καλουμένους Σκηνοπολίτας, κατά δε το αξίωμα ήτο βουλευτής. Ούτος απορρίψας ως σκύβαλα όλα του κόσμου τούτου τα αγαθά δια να κερδήση τον Χριστόν, επαρρησιάσθη έμπροσθεν του άρχοντος Λουκιανού, τον οποίον ήλεγξε τόσον δριμύτατα, ώστε ούτος έμεινεν εμβρόντητος από την κατάπληξιν, είτα δε περιεγέλα αυτόν και εις ουδέν υπελόγιζε τόσον τας απειλάς του, όσον και τας κολακείας του. επειδή δε ο άρχων μετεχειρίσθη κατά του Αγίου και πυρ και στρεβλωτήρια όργανα και παν άλλο είδος βασάνων, το οποίον εφεύρισκε, όλα δε ταύτα παρέμειναν ανενέργητα και εφαίνοντο ως ουδέν έμπροσθεν εις την ανδρείαν και μεγαλοψυχίαν του Μάρτυρος, δια τούτο, τελευταίον, απέτεμε με το ξίφος την αγίαν του κεφαλήν και ούτως ο αοίδιμος έλαβε του Μαρτυρίου τον στέφανον.

Τη ΙΓ΄ (13η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΦΛΩΡΕΝΤΙΟΥ.

Φλωρέντιος ο Άγιος Μάρτυς ήτο από τη Θεσσαλονίκην. Επειδή δε ήτο Χριστιανός και ζηλωτής της ευσεβείας και της αρετής, εξουθένει μεν και κατηγόρει έμπροσθεν εις όλους τους θεούς των Ελλήνων, εστήριζε δε τους Χριστιανούς εις την του Χριστού πίστιν και με κάθε τρόπον ωδήγει αυτούς εις την εργασίαν της αρετής και των του Θεού εντολών. Ταύτα δε πράττων και μεταχειριζόμενος συνελήφθη από τον ηγεμόνα της Θεσσαλονίκης, και ερωτηθείς παρ’ αυτού, τον μεν Χριστόν παρρησία ωμολόγησεν έμπροσθεν πάντων, ότι είναι Θεός προαιώνιος και ποιητής του παντός, τους δε θεούς των Ελλήνων περιεγέλασεν, ότι είναι ξύλα και λίθοι, αργύριον και χρυσίον, χάλκωμα και σίδηρος και είδωλα άψυχα και αναίσθητα. Όθεν, επειδή ταύτα είπε, δέρεται δυνατά. Έπειτα κρεμάται επάνω εις ξύλον και καταξεσχίζεται. Είτα ρίπτεται εντός ανημμένης πυράς. Και ούτω χαίρων και προσευχόμενος και ευχαριστών τον Θεόν ετελειώθη ο μακάριος εντός αυτής και έλαβε του Μαρτυρίου τον στέφανον.                               

Τη ΙΓ΄ (13η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΚΑΡΠΟΥ, ΠΑΠΥΛΟΥ, ΑΓΑΘΟΔΩΡΟΥ και ΑΓΑΘΟΜΙΚΗΣ.

Κάρπος, Πάπυλος, Αγαθόδωρος και Αγαθονίκη οι ένδοξοι Άγιοι Μάρτυρες, οι στεροί στύλοι της Εκκλησίας και θεμέλιοι άσειστοι, ήσαν από την περιφανή Πέργαμον, ακμάσαντες κατά τους χρόνους Δεκίου μεν του βασιλέως, ανθυπάτου δε της Ανατολής Βαλεριανού, εν έτει σν΄ (250). Εκ τούτων οι Άγιοι Κάρπος και Πάπυλος ήσαν ιατροί κατά την τέχνην, η Αγία Αγαθονίκη ήτο αδελφή του Αγίου Παπύλου και ο Άγιος Αγαθόδωρος ήτο υποτακτικός των Αγίων Κάρπου και Παπύλου. Και ο μεν Άγιος Κάρπος ήτο Επίσκοπος Θυατείρων, ο δε Πάπυλος ήτο Διάκονος, χειροτονηθείς από τον ίδιον αυτόν Κάρπον. Συλληφθέντες λοιπόν οι Άγιοι Κάρπος και Πάπυλος από τον άρχοντα των Θυατείρων και ερωτηθέντες, ωμολόγησαν ενώπιον πάντων το όνομα του Χριστού και με πολλήν παρρησίαν απεκρίθησαν προς αυτόν· «Μεγάλη σας αισχύνη είναι, και αγνωμοσύνη, να γνωρίζη, κατά τον Ησαϊαν, τον κύριον αυτού ο βους και ο όνος (Ησ. α: 3), υμείς δε να γίνεσθε αναισθητότεροι και αλογώτεροι των αλόγων ζώων και να αφήνετε τον Δεσπότην και Σωτήρα σας, δια να προσκυνήτε αναίσθητα είδωλα».

Τη ΙΒ΄ (12η) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών ΘΕΟΣΕΒΙΟΥ του Αρσινοϊτου.

Θεοσέβιος ο Όσιος Πατήρ ημών, ο Αρσινοϊτης, εγεννήθη εις την κώμην Αρσινόην κειμένην πλησίον της Παφίας της Μαιλάνδρας της μεγαλονήσου Κύπρου εξ ευσεβών και ευπόρων γονέων, Μιχαήλ και Άννης καλουμένων, είχε δε και αδελφόν τον Όσιον Αρκάδιον τον μετέπειτα Επίσκοπον Αρσινόης, τον εορταζόμενον κατά την κθ΄ (29^ην) Αυγούστου. Ενώ δε ο αδελφός του Αρκάδιος εστάλη από τους γονείς του εις Κωνσταντινούπολιν δι’ ανωτέραν μόρφωσιν και μαθημάτων παιδείαν, ούτος παρέμεινε πλησίον των γονέων του ποιμαίνων τα πρόβατα και διαπρέπων εν αρετή και ευσεβεία. Ελθών δε εις γάμον μετά τινος κόρης εκ του χωρίου Φιλούσης καταγομένης έπεισεν αυτήν ίνα διάγωσι τον βίον αυτών ως αδελφοί.

Τη ΙΒ΄ (12η) Οκτωβρίου, η Αγία Μάρτυς ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ η παρθένος ξίφει τελειούται.

Αναστασία η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους Δεκίου και Βαλεριανού των βασιλέων εν έτει σν΄ (250), καταγομένη μεν από την Ρώμην, ασκουμένη δε εις εν Μοναστήριον ομού με άλλας παρθένους. Αύτη λοιπόν διαβληθείσα ότι είναι Χριστιανή παρέστη ενώπιον του ηγεμόνος με σιδηράν αλυσίδα και εδάρη εις το πρόσωπον. Έπειτα γυμνωθείσα κατακαίεται, ενώ επί του πυρός έχυναν πίσσαν, έλαιον και θείον. Μετά ταύτα εκρέμασαν αυτήν και έκοψαν επί του ξύλου τους δύο μαστούς της, ανέσπασαν από τας ρίζας τους όνυχάς της, έκαυσαν τας χείρας και τους πόδας της, εξερρίζωσαν τους οδόντας της και επί τέλους απέκοψαν την τιμίαν της κεφαλήν, ούτω δε η μακαρία έλαβε τον στέφανον του Μαρτυρίου.

Τη ΙΒ΄ (12η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Μάρτυρος ΔΟΜΝΙΝΗΣ.

Δομνίνα η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού, εν έτει σπστ΄ (286), παρασταθείσα δε εις τον ηγεμόνα της Αναζαρβέων Μητροπόλεως, Λυσίαν καλούμενον, ωμολόγησε τον Χριστόν. Όθεν πρώτον έδειραν αυτήν με ωμά βούνευρα και κατέκαυσαν τους πόδας της με πεπυρακτωμένα σίδηρα· έπειτα θραύουσι τα οστά της με ράβδους, εξαρθρούσι τας αρμονίας των μελών της και ρίπτουσιν αυτήν εις την φυλακήν. Και τοιουτοτρόπως η μακαρία περέδωκε την ψυχήν της εις χείρας Θεού.

Τη ΙΑ΄ (11η) Οκτωβρίου, μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

Νεκτάριος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, κατήγετο από την Ταρσόν της Κιλικίας. Ο πατήρ του ήτο Συγκλητικός, είχε δε και αδελφόν τον Αρσάκιον, τον μετά τον Άγιον Ιωάννην τον Χρυσόστομον πατριαρχεύσαντα. Ελθών εις ηλικίαν ο Άγιος έλαβε το αξίωμα του πραίτωρος, εθαυμάζετο δε παρά πάντων δια την απλότητα των τρόπων του και την προς τους υποδεεστέρους καλωσύνην και επιείκειαν.

Τη ΙΑ΄ (11η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών και Ομολογητής ΘΕΟΦΑΝΗΣ ο Γραπτός

ο Επίσκοπος Νικαίας ο ποιητής πολλών Κανόνων και αδελφός του Αγίου ΘΕΟΔΩΡΟΥ του Γραπτού, εν ειρήνη τελειούται.                                  

Θεοφάνης και Θεόδωρος οι Όσιοι Πατέρες ημών, οι επιλεγόμενοι Γραπτοί, ήσαν υιοί γονέων ευσεβών, οι οποίοι κατώκουν εν έτει ωη΄ (808) εις την Παλαιστίνην και επεμελούντο την αρετήν της φιλοξενίας, από δε την φιλομαθή και σπουδαίαν γνώμην των γονέων των έμαθον και οι υιοί των ούτοι όλην την σοφίαν την εσωτερικήν την ιεράν και εξωτερικήν των Ελλήνων. Εκ των δύο τούτων θεοπνεύστων αδελφών, πρώτος εις τους χρόνους ήτο ο Θεόδωρος, ο οποίος είχε τόσην γνώσιν παιδιόθεν, ώστε πάντες τον εθαύμαζον, επειδή τον έβλεπαν καθ’ εκάστην εις τας Ιεράς Εκκλησίας και δεν έλειπεν από τας εορτάς, ούτε ποτέ του επήγεν εις παιγνίδια και περιδιαβάσεις, καθώς κάμνουν οι λοιποί παίδες, αλλ’ ήτο συνετός και φρόνιμος.

Τη ΙΑ΄ (11η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων γυναικών ΖΗΝΑΪΔΟΣ και ΦΙΛΟΝΙΛΛΗΣ των αυταδέλφων.

Ζηναϊς και Φιλονίλλα αι Άγιαι Γυναίκες ήσαν από την Ταρσόν της Κιλικίας, συγγενείς Παύλου του Αποστόλου· αφήσασαι δε την πατρίδα των και αρνηθείσαι τα υπάρχοντά των μετεχειρίζοντο κατά μεν το φαινόμενον την ιατρικήν τέχνην, κατά δε το πράγμα και την αλήθειαν εποίουν έργον αποστολικόν κηρύττουσαι τον Χριστόν. Μετέβησαν δε και εις πόλιν Δημητριάδα καλουμένην, και εισελθούσαι εντός σπηλαίου ενήστευον και ηγρύπνουν και ιάτρευον πάσαν ασθένειαν πολυχρόνιον και πάσαν μαλακίαν, ήτοι ασθένειαν ολιγοχρόνιον, ενήργουν δε και άλλα διάφορα θαύματα. Όθεν διαλάμψασαι με ζωήν ενάρετον, με λόγον ευαγγελικόν και με θαύματα, και πολλούς απίστους επιστέψασαι εις την πίστιν του Χριστού, εν ειρήνη προς Κύριον εξεδήμησαν.

Τη ΙΑ΄ (11η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Αποστόλου ΦΙΛΙΠΠΟΥ ενός των επτά Διακόνων.

Φίλιππος ο Απόστολος και Διάκονος του Κυρίου ήτο εις εκ των Εβδομήκοντα Αποστόλων και των επτά Διακόνων, κατήγετο δε από την Καισάρειαν της Παλαιστίνης. Ούτος είχε τέσσαρας θυγατέρας, αίτινες προεφήτευον (μεταξύ των οποίων ήσαν η Ερμιόνη και η Ευτυχίς) καθώς περί τούτου αναφέρει ο θείος Ευαγγελιστής Λουκάς εις διάφορα μέρη των Πράξεων, και Ευαγγελιστήν αυτόν ονομάζει, λέγων· «τη δε επα’υριον εξελθόντες ήλθομεν εις Καισάρειαν, και εισελθόντες εις τον οίκον Φιλίππου του Ευαγγελιστού, όντος εκ των επτά, εμείναμεν παρ’ αυτώ. Τούτω δε ήσαν θυγατέρες παρθένοι τέσσαρες προφητεύουσαι» (Πράξ. κα: 8-9). Μαρτυρεί δε ο αυτός και ότι ο Απόστολος ούτος κατεστάθη Διάκονος υπό των Αποστόλων επί τας χρείας και τραπέζας των πτωχών και χηρών ομού με τον Στέφανον και τους άλλους πέντε (Πράξ. στ΄).

Τη Ι΄ (10η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΘΕΟΦΙΛΟΥ του Ομολογητού.

Θεόφιλος ο μακάριος Πατήρ ημών ήκμασε κατά τους χρόνους κατά τους οποίους εξέσπασεν η πρώτη εικονομαχία επί Λέοντος Γ΄ του Ισαύρου, του εν έτει ψιζ΄ (717) βασιλεύσαντος, γεννηθείς εις τι χωρίον, κείμενον πλησίον της Τιβεριουπόλεως, η οποία σήμερον ονομάζεται βουλγαριστί Στρώμνιτσα, και απέχον απ’ αυτής τρία περίπου στάδια. Οι γονείς του ήσαν ευσεβείς και Ορθόδοξοι Χριστιανοί, δια τούτο όταν έγινε τριών χρόνων και τον εβάπτισαν, τον επήγαν εις το όρος το καλούμενον Σελέντιον, ευρόντες δε εκεί τον Οσιώτατον Πατέρα Στέφανον, έλαβον την ευλογίαν εκείνου και πάλιν επέστρεψαν εις τον οίκον των. Από τότε δε εσχόλαζεν ο ιερός ούτος παις εις τα ιερά γράμματα.

Τη Ι΄ (10η) του Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΒΑΣΙΑΝΟΣ εν ειρήνη τελειούται.

Βασιανός ο Όσιος Πατήρ ημών ήτο από την Ανατολήν, εκ της χώρας των Σύρων, κατά δε τους χρόνους του ευσεβεστάτου βασιλέως Μαρκιανού, εν έτει υν΄ (450), ήλθεν εις την Κωνσταντινούπολιν, και τόσον έλαμψεν ο αοίδιμος εις τας αρετάς και τα θαύματα, ώστε ο βασιλεύς Μαρκιανός έκτισε Ναόν εις το όνομά του, όστις σώζεται και έως την σήμερον. Ο δε αριθμός των μαθητών του  ηύξησε και επληθύνθη έως εις τους τριακοσίους. Τούτου του Οσίου εστάθη μαθήτρια και η Αγία Ματρώνα. Τοιουτοτρόπως λοιπόν ο Όσιος ζήσας, πολλούς σεσωσμένους προσέφερεν εις τον Χριστόν και διαφόρους ασθενείας ιάτρευσε και θαύματα αμέτρητα εποίησε. Φθάσας δε εις γήρας βαθύτατον, προς Κύριον εξεδήμησε και ετάφη εις τον προρρηθέντα Ναόν του.

Τη Ι΄ (10η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΕΥΛΑΜΠΙΟΥ και ΕΥΛΑΜΠΙΑΣ των αυταδέλφων.

Ευλάμπιος και Ευλαμπία οι ένδοξοι Άγιοι Μάρτυρες και αυτάδελφοι κατήγοντο από την μεγαλούπολιν Νικομήδειαν, όντες νέοι ωραίοι την όψιν, το γένος περιφανείς, ζηλωταί δε της ευσεβείας θερμότατοι, ζώντες κατά τους χρόνους του Μαξιμιανού εν έτει 296 ηγεμονεύοντος εν Νικομηδεία του Μαξίμου. Μη υποφέρων δε ο Ευλάμπιος να βλέπη το όνομα του αληθινού Θεού υβριζόμενον, ανεχώρησεν από την πόλιν και κατώκει εις τόπον έρημον, εγκρατευόμενος από παν αμέρτημα και θεαρέστως πολιτευόμενος· ύστερον δε πάλιν κατανυγείς την καρδίαν, ενεπλήσθη ζήλου θείου ως ο ζηλωτής Ηλίας και αφήνων την έρημον επήγεν εις την πόλιν πρόθυμος να παρρησιασθή εις τους εθνικούς ειδωλολάτρας, κηρύττων την ευσέβειαν, δια να λάβη τον στέφανον της αθλήσεως.

Τη Θ΄ (9η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΠΕΤΡΟΣ ο από στρατιωτών εν ειρήνη τελειούται.

Πέτρος ο μακάριος Όσιος Πατήρ ημών ήτο κατά τους χρόνους της βασιλείας Θεοφίλου του εικονομάχου, του εν έτει ωκθ΄ (829) βασιλεύσαντος, καταγόμενος μεν από την επαρχίαν των Γαλατών, υιός ων Θεοφίλου και Ευδοκίας, ωνομάζετο δε εκ του αγίου Βαπτίσματος Λέων. Επειδή δε ήτο εκ φύσεως εστολισμένος με κάλλος, με μέγεθος και με δύναμιν σώματος, δια τούτο έγινε κόμης από τον ρηθέντα βασιλέα. Ποιήσας δε ανδραγαθίας εις τους πολέμους εις διάστημα πολλών ετών, ύστερον κατεφρόνησεν όλα και έγινε Μοναχός, κείρας τας τρίχας της κεφαλής του εις εν Μοναστήριον, ονομαζόμενον Δαφνώνα, μετονομασθείς Πέτρος.

Τη Θ΄ (9η) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ και ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ της συμβίας αυτού.

Ανδρόνικος και Αθανασία το αγιόλεκτον του Κυρίου ζεύγος ήσαν από την μεγάλην Αντιόχειαν, έζων δε εν έτει 594. Ήτο δε ο Ανδρόνικος αργυροπράτης την τέχνην, πολύ ευλαβής, γεμάτος από αγαθά έργα και πλούσιος από τα κοσμικά αγαθά. Ούτος έλαβεν εις γάμον την Αθανασίαν, ήτις και αυτή ήτο σεμνή και θεοφιλής. Συμφωνήσαντες δε εις καλόν και θεάρεστον πράγμα, διεμοίρασαν εις τρία τον πλούτον των. Και από μεν το εν μέρος έδιδον αφθονοπαρόχως ελεημοσύνην εις τους πτωχούς· από το άλλο έδιδον δάνεια, χωρίς τόκους και κέρδη, εις τους έχοντας ανάγκην· από δε το τρίτον μέρος ωκονόμουν τα του εργαστηρίου του αργυροπρατείου, δια να κερδίζουν τα προς το ζην αναγκαία.

Τη Θ΄ (9η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Αποστόλου ΙΑΚΩΒΟΥ του Αλφαίου.

Ιάκωβος ο θείος Απόστολος του Κυρίου, ο του Αλφαίου υιός, ήτο εις εκ των Δώδεκα Αποστόλων, καθώς μαρτυρούσιν οι δύο Ευαγγελισταί, ο Ματθαίος και ο Μάρκος· υπήρξε δε και αδελφός του Ευαγγελιστού Ματθαίου. Ούτος λοιπόν ο Άγιος του Κυρίου Απόστολος, εξελθών εις το κήρυγμα του Ευαγγελίου, κατέστρεφε τους βωμούς των ειδώλων, υπό θείου ζήλου φλεγόμενος, ιάτρευε τας νόσους και εδίωκε τα ακάθαρτα πνεύματα· δια τούτο και τα πλήθη των εξ εθνών πιστευόντων ωνόμαζον αυτόν σπέρμα θείον. Διελθών λοιπόν ο θείος ούτος Απόστολος μέγα μέρος της Οικουμένης και τον Χριστόν κηρύξας ο εραστής του Χριστού, του οποίου το πάθος και τον θάνατον εζήλωσε, τελευταίον εκαρφώθη εις τον σταυρόν και ούτως εις τον ποθούμενον Χριστόν παρέδωκε το πνεύμα του.

Τη Η΄ (8η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Οσιομάρτυρος ΙΓΝΑΤΙΟΥ του νέου.

Ιγνάτιος ο νέος στρατιώτης και Μάρτυς του Χριστού κατήγετο από μίαν χώραν της επαρχίας Τιρνόβου, Εσκή Ζαγοράν λεγομένην. Ο πατήρ του εκαλείτο Γεώργιος και η μήτηρ του Μαρία. Ούτοι μετοικήσαντες εις Φιλιππούπολιν έβαλον τον Άγιον, ονομαζόμενον τότε Ιωάννην, να μανθάνη τα ιερά γράμματα και τοσούτον επρόκοπτεν, ώστε εις διάστημα ολίγου καιρού όχι μόνον τα κοινά λεγόμενα γράμματα εις γλώσσαν σλαβονικήν, αλλά και την γραμματικήν αυτών άριστα επαιδεύθη και έμαθεν. Επειδή δε παιδιόθεν ηγάπα την ησυχίαν και μοναχικήν ζωήν, ανεχώρησε μετ’ ολίγον από τους γονείς του και επήγεν εις το όρος Ρίλον, εις το εκεί Μοναστήριον, υποταχθείς εις αυστηρόν τινα Γέροντα χρόνους έξ.

Τη Η΄ (8η) του μηνός Οκτωβρίου, η Αγία ΤΑΪΣΙΑ, η πρότερον πόρνη, εν ειρήνη τελειούται.

Ταϊσία η Οσία Μήτηρ ημών, παιδιόθεν παρακινηθείσα από την μητέρα της, είχε καταστή εργαστήριον του διαβόλου. Διδαχθείσα όμως ύστερον από τον Όσιον Παφνούτιον τον Σιδώνιον, και πληροφορηθείσα μετά βεβαιότητος ότι υπάρχει μετάνοια και δίδεται συγχώρησις αμαρτιών παρά Κυρίου, διένειμεν όλα τα υπάρχοντά της εις τους πτωχούς, των οποίων η τιμή ήτο τετρακόσιαι λίτραι χρυσίου. Έπειτα κλείσασα τον εαυτόν της εις εν κελλίον, εστέναζεν εκ βάθους καρδίας και έλεγεν· «Ο πλάσας με και ελέησόν με». Ούτω δε με τον λόγον αυτόν διήνυσε τρία έτη. Είτα εξήλθε του κελλίου της, κατά προσταγήν του εκείσε Αββά και προεστώτος, και μετά δεκαπέντε ημέρας ανεπαύσατο εν Κυρίω.

ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΒΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΑΡΙΑΣ ΤΑΪΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΤΕ ΠΟΡΝΗΣ.                                                                                                                                     

Αγαπητοί μου αδελφοί και πατέρες, βούλομαι να διηγηθώ εις υμάς την φαιδράν ταύτην και θαυμαστήν μετάνοιαν της μακαρίας Ταϊσίας,

Τη Η΄ (8η) Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας ΠΕΛΑΓΙΑΣ της Παρθένου.

Πελαγία η Αγία παρθένος ήτο από την Αντιόχειαν της Συρίας, καταγομένη από ένδοξον γένος. Μαθών δε ο άρχων της Αντιοχείας ότι ήτο Χριστιανή, έστειλε στρατιώτας δια να την συλλάβωσιν· ελθόντες δε εκείνοι περιεκύκλωσαν τον οίκον της και ητοιμάζοντο να την αρπάσωσι. Μαθούσα δε τούτο η Αγία εζήτησεν από τους στρατιώτας να αναμείνωσιν ολίγον· αυτοί δε επείσθησαν. Όθεν η μακαρία σταθείσα κατ’ ανατολάς εις τον τόπον, όπου προσηύχετο, ύψωσε χείρας και όμματα προς τον ουρανόν, προσευχομένη πολλήν ώραν προς τον Θεόν, και δεομένη να μη παραδοθή εις τους στρατιώτας, αλλά αγνή και παρθένος να απέλθη εις Αυτόν. Έπειτα κρημνίσασα μόνη εαυτήν παρέδωκε την αγίαν ψυχήν της εις χείρας Θεού.

Τη Η΄ (8η) Οκτωβρίου, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών ΠΕΛΑΓΙΑΣ της από εταιρίδων.

Πελαγία η Οσία Μήτηρ ημών έζη πρότερον εις την Αντιόχειαν, κατά τους χρόνους του βασιλέως των Ρωμαίων Νουμεριανού, ήτο δε περιφανής και πλουσία, πολλά ωραία κατά το σώμα και υπέρκαλος, κατά την ψυχήν όμως ήτο ερρυπωμένη και βέβηλος, όλως βεβυθισμένη εις τον βόρβορον της σαρκός και άλλην φροντίδα δεν είχεν, ειμή μόνον να στολίζη την σάρκα και να αυξάνη την φυσικήν ωραιότητα με διάφορα χρώματα και στολίδια πολύτιμα, δια να ελκύη τους εραστάς και να τους βυθίζη εις την απώλειαν. Πολλοί εδαπανούσαν τον πλούτον των και εκινδύνευον ζωήν και ψυχήν δι’ αγάπην της. Είχε δε αύτη δούλους και δούλας πολλάς, και περιεπάτει εις τας οδούς παρρησία με φαντασίαν ανείκαστον, πληρούσα τον αέρα ευωδίας από τους μόσχους και τα αρώματα που έφερεν επάνω της.

Τη Ζ΄ (7η) Οκτωβρίου, οι Όσιοι ΕΝΕΝΗΚΟΝΤΑ ΕΝΝΕΑ Πατέρες, οι εν τη νήσω Κρήτη ασκήσαντες, εν ειρήνη τελειούνται, ων επισημότερος εστιν ο θείος ΙΩΑΝΝΗΣ ο κατ’ εξοχήν Ερημίτης καλούμενος.

Ιωάννης ο Όσιος Πατήρ ημών ο επιλεγόμενος Ερημίτης και οι συν αυτώ έτεροι ενενήκοντα οκτώ Όσιοι Πατέρες, οι σήμερον ομού εορταζόμενοι, της μεγαλονήσου Κρήτης το καύχημα, και προστάται αυτής και υπερασπισταί και φύλακες ανύστακτοι, Συνασκηταί όντες, ηξιώθησαν και οι ενενήκοντα εννέα να τελειωθώσιν ομού κατά την σήμερον εν δόξη κατά τρόπον καινοφανή και θαυμάσιον και να λάβουν άπαντες ομού και ίσους τους στεφάνους της ασκήσεως· αλλ’ ακούσατε απ’ αρχής την υπόθεσιν, ίνα πολλήν την αγαλλίασιν λάβητε. Οι Όσιοι ούτοι Πατέρες ετελειώθησαν μεν θαυμασίως εν τη νήσω Κρήτη, ως είπομεν, κατήγοντο όμως εκ διαφόρων και μακρινών τόπων. Και ο μεν πρώτος αυτών, ο θαυμάσιος Ιωάννης, ο επιλεγόμενος Ερημίτης, ήτο γέννημα και θρέμμα της Αιγύπτου από της οποίας ήσαν και έτεροι τριάκοντα πέντε Όσιοι Πατέρες εκ των ενενήκοντα εννέα.

Τη Ζ΄ (7η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ.

Πολυχρόνιος ο Άγιος Ιερομάρτυς κατήγετο από την επαρχίαν την λεγομένην Γαμφανίτου, ο δε πατήρ αυτού ωνομάζετο Βαρδάνιος, γεωργός ων κατά την τέχνην. Παιδιόθεν ο Άγιος ούτος παρεδόθη από τον πατέρα του δια να μανθάνη τα ιερά γράμματα. Τόσην δε μεγάλην σύνεσιν, φρόνησιν και εγκράτειαν είχεν ο αοίδιμος, έτι παιδίον ων, ώστε ηξιώθη να λάβη και Χάριν παρά Θεού· διότι και ύδωρ ανέβλυσε δια της προσευχής του, επειδή το υπάρχον πρότερον ύδωρ, εκ του οποίου υδρεύοντο αυτός και όλοι οι συμπατριώται του, ήτο μακράν της πόλεως και προυξένει εις αυτούς πολύν κόπον· όθεν δια τούτο προσηυχήθη προς τον Θεόν, και ω του θαύματος! Ανέβλυσε παραδόξως πηγή ύδατος παρά τον οίκον του πατρός του.

Τη Ζ΄ (7η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ Πρεσβυτέρου και ΚΑΙΣΑΡΙΟΥ Διακόνου.

Ιουλιανός ο Πρεσβύτερος και Καισάριος ο Διάκονος ήθλησαν όταν ο Κλαύδιος Καίσαρ εβασίλευεν εις την Ρώμην εν έτει σξη΄ (268). Ούτος τόσον ωμός και απάνθρωπος ήτο, ώστε εθανάτωσε και την ιδίαν μητέρα, διότι ήτο Χριστιανή, έκτοτε δε ουδεμία ευσπλαγχνία και έλεος δεν εγένετο πλέον εις τους Χριστιανούς. Κατά την εποχήν εκείνην ελθών και ο μακάριος ούτος Καισάριος από την Αφρικήν εις την πόλιν την ονομαζομένην Ταρρακίναν, και βλέπων τας μυσαράς θυσίας των Ελλήνων, έπτυσεν επάνω εις αυτάς και τας κατεπάτησεν. Όθεν συλληφθείς, ερρίφθη εις φυλακήν. Αφ’ ου δε διήλθεν εις αυτήν τρεις ημέρας νήστις, παρεδόθη εις τον ανθύπατον. Δεθείς λοιπόν οπίσω τας χείρας ο του Χριστού Αθλητής, εσύρετο από τους στρατιώτας προ της αμάξης του άρχοντος.

Τη Ζ΄ (7η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΣΕΡΓΙΟΥ και ΒΑΚΧΟΥ.

Σέργιος και Βάκχος οι Άγιοι Μάρτυρες ήσαν κατά τους χρόνους του δυσσεβούς βασιλέως Μαξιμιανού εν έτει296, στρατιώται ωραίοι την όψιν, νεώτατοι την ηλικίαν, επιφανείς το γένος, λαμπροί την αξίαν και ευγενέστατοι, Ρωμαίοι αμφότεροι, οίτινες ως ανδρείοι είχον μεγάλην τιμήν εις τα βασίλεια, ο δε Μαξιμιανός τους ετίμησε με αξιώματα κάμνων τον Σέργιον πριμικήριον της σχολής των Κιντιλίων και τον Βάκχον σεκουνδικήριον της αυτής σχολής, νομίζων ότι προσεκύνουν ούτοι τα είδωλα, αλλ’ αυτοί ήσαν Χριστιανοί εκ νεότητος, αναμένοντες καιρόν επιτήδειον δια να ομολογήσουν και παρρησία την αλήθειαν. Καθ’ εκάστην όθεν εμελέτων την μέλλουσαν ζωήν ως αιώνιον, την δε πρόσκαιρον ενόμιζον σοφώτατα παροικίαν, κατά τον Προφήτην, και επραγματεύοντο ποικιλοτρόπως την σωτηρίαν αυτών, ως σοφοί έμποροι.

Τη ΣΤ΄ (6η) Οκτωβρίου, ο Άγιος νέος Οσιομάρτυς ΜΑΚΑΡΙΟΣ, ο εκ Κίου μεν της Βιθυνίας καταγόμενος,

εν Προύση δε μαρτυρήσας κατά το έτος 1590, λιθοβοληθείς πρότερον, ύστερον ξίφει τελειούται.                                                                

Μακάριος ο νέος Οσιομάρτυς του Χριστού ήτο από μίαν πόλιν των Βιθυνών καλουμένην Κίον, είχε δε ονομασθή κατά το θείον Βάπτισμα Μανουήλ. Ο πατήρ του ωνομάζετο Πέτρος και η μήτηρ του Ανθούσα, οι οποίοι έδωσαν τον Άγιον εις ένα ράπτην ευσεβή να μανθάνη την ραπτικήν τέχνην, όχι δε μόνον την τέχνην εμάνθανε παρ’ αυτού, αλλά εδιδάσκετο και την ευσέβειαν. Ότε δε ήτο ο Άγιος δεκαοκτώ ετών, ηρνήθη ο πατήρ του αυτοθελήτως (φεύ!) την του Χριστού πίστιν, και επίστευσεν εις την των Αγαρηνών, και δια να έχη περισσοτέραν τιμήν επήγε και εκάθησεν εις την Προύσαν, διότι εκεί ευρίσκοντο πολλοί Αγαρηνοί, ο δε Μανουήλ παρέμεινε με τον διδάσκαλόν του πιστός εις την ευσέβειαν.

Τη ΣΤ΄ (6η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΚΕΝΔΕΑΣ ο εν τη νήσω Κύπρω ασκήσας εν ειρήνη τελειούται.

Κενδέας ο Όσιος πατήρ ημών καταλιπών την πατρίδα αυτού Αλαμανίαν, εις ηλικίαν δέκα οκτώ ετών ήλθεν εις Ιεροσόλυμα ένθα ησπάσατο τον μοναχικόν βίον. Επιθυμών δε την ησυχίαν, ήλθεν εις την έρημον του Ιορδάνου, όπου και παρέμεινε τρεφόμενος από τα ακρόδρυα, αγωνιζόμενος κατά μόνας και μένων άγνωστος εις τους πολλούς. Η ενάρετος αυτού πολιτεία εγνωρίσθη από θαύμα, το οποίον επετέλεσε θεραπεύσας τον υιόν μεγάλου άρχοντος. Ο άρχων αυτός ωδήγησε τον υιόν του εις περιβόητον τινα Ασκητήν Ανανίαν παρακαλών αυτόν να τον θεραπεύση. Ο Ανανίας ταπεινούμενος απέστειλε τον άρχοντα εις τον Κενδέαν· ο Κενδέας αρχικώς ηρνείτο, έπειτα πεισθείς επεκαλέσθη την ευχήν του Ανανίου και ούτως ο παις εθεραπεύθη.

Τη Ε΄ (5η) Οκτωβρίου, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών ΜΕΘΟΔΙΑΣ της εν Κιμώλω τη νήσω ασκητικώς διαλαμψάσης.

Δεν θα εκλείψουν από την Αγίαν του Χριστού Εκκλησίαν, την επί γης στρατευομένην, έως της συντελείας του αιώνος, οι άγιοι και θεοφόροι άνθρωποι, τόσον άνδρες όσον και γυναίκες, αλλ’ εις εκάστην εποχήν αναφαίνονται ως άλλοι φαεινοί αστέρες και αειλαμπείς φωστήρες, «λόγον ζωής επέχοντες» (Φιλιπ. β, 16), εις το νοητόν αυτής στερέωμα και καταφωτίζουν των ευσεβών το πλήρωμα, δια του αγίου αυτών Βίου και των αγαθών και εναρέτων έργων, και διεγείρουν και προθυμοποιούν ημάς προς εργασίαν του θείου θελήματος. Και εις μεν την παλαιάν εποχήν, οπότε διέλαμπεν η αρετή και επολιτεύετο με θερμόν ζήλον η Ευαγγελική ζωή, οι Άγιοι εφαίνοντο συχνότερον και ήσαν πολλοί, αλλ’ εις τους εσχάτους τούτους καιρούς, κατά τους οποίους εσβέσθη ο προς τα καλά και θεάρεστα ζήλος, και εψύγη, ως λέγει το ιερόν Ευαγγέλιον, «η αγάπη των πολλών» (Ματθ. κδ, 12), ούτοι αναφαίνονται σπανιώτερον, ως άλλοι κομήται.

Τη Ε΄ (5η) Οκτωβρίου, διήγησις περί της ευρέσεως και ανακομιδής του λειψάνου του Οσίου και θεοφόρου Πατρός ημών ΕΥΔΟΚΙΜΟΥ του νεοφανούς, του εκ της Ιεράς Μονής του Βατοπαιδίου.

Ευδόκιμος ο Όσιος Πατήρ ημών έζησε και επολιτεύθη ευδοκίμως εις την Ιεράν Μονήν Βατοπαιδίου, εις την οποίαν και εκομίσατο τον της αγήρω ζωής άφθαρτον στέφανον. Το πραγματικόν όνομα τούτου του Οσίου Πατρός, μοναχικόν ή βαπτιστικόν, δεν είναι γνωστόν, διότι το όνομα Ευδόκιμος εδόθη εις αυτόν μετά την εύρεσιν του ιερού αυτού λειψάνου. Δεν είναι επίσης γνωστόν ούτε εν ποία ακριβώς εποχή έζησεν, ούτε εκ ποίας επιγείου πατρίδος ήτο, ούτε οι ασκητικοί αυτού κάματοι εγνώσθησαν, εν δε μόνον είναι βέβαιον, ότι πολιτευθείς ευδοκίμως και εναρέτως εν τη Ιερά Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους, εκληρώσατο την άνω Ιερουσαλήμ την ουράνιον πατρίδα, εις την οποίαν νυν απολαμβάνει τους καρπούς των κόπων και των μόχθων αυτού.

Οπτασία ΚΟΣΜΑ Μοναχού φοβερά και ωφέλιμος.

Κοσμάς ο Μοναχός και Ηγούμενος, ο αξιωθείς να ίδη την παρούσαν οπτασίαν, έζη εν Κωνσταντινουπόλει κατά τον δέκατον τρίτον χρόνον της βασιλείας Ρωμανού του Λεκαπηνού, ήτοι εν έτει 932. Ούτος υπήρξε ποτέ οικειότερος των υπηρετών, των υπηρετησάντων εις τον βασιλικόν κοιτώνα του Αλεξάνδρου, του βασιλεύσαντος ολίγου προ του Ρωμανού, ήτοι του υιού μεν Βασιλείου του Μακεδόνος, αδελφού δε Λέοντος του Σοφού. Ούτος λοιπόν ο του Θεού άνθρωπος, αφήσας τον κόσμον και τα εν κόσμω, ηγάπησε την μοναχικήν πολιτείαν και μετονομασθείς Κοσμάς δια του αγγελικού Σχήματος, κατεστάθη ύστερον και Ηγούμενος του σεβασμίου Μοναστηρίου του ευρισκομένου παρά τον ποταμόν Σάγγαριν. 

Τη Ε΄ (5η) Οκτωβρίου, η Αγία Μάρτυς ΜΑΜΕΛΧΘΑ λίθοις βληθείσα τελειούται.

Μαμέλχθα η Αγία Μάρτυς ήτο από την Περσίδα, ιέρεια του ναού της Αρτέμιδος, έχουσα και αδελφήν Χριστιανήν. Επειδή δε είδε κατ’ όναρ Άγγελον Θεού, όστις εδείκνυε και εδίδασκεν αυτήν τα μυστήρια των Χριστιανών, εξύπνησε τεταραγμένη και διηγήθη τούτο εις την αδελφήν της, η οποία έφερεν αυτήν εις τον Επίσκοπον, όστις εβάπτισεν αυτήν. Μαθόντες δε τούτο οι ειδωλολάτραι εθυμώθησαν και εθανάτωσαν με λίθους αυτήν, καθ’ ον χρόνον εφόρει ακόμη η μακαρία τα φωτεινά ιμάτια του αγίου Βαπτίσματος και έρριψαν αυτήν εις λάκκον βαθύτατον, από τον οποίον μόλις και μετά βίας ηδυνήθησαν οι Χριστιανοί να εκβάλωσι το άγιον αυτής λείψανον. Τότε ο Επίσκοπος επήγεν εις τον βασιλέα των Περσών και έλαβεν από αυτόν εξουσίαν, να κρημνίση μεν τον ναόν της Αρτέμιδος, να οικοδομήση δε αυτόν εις Εκκλησίαν της Αγίας Μάρτυρος ταύτης Μαμέλχθας. Ποιήσας δε τούτο, απεθησαύρισεν εις τον νεόκτιστον Ναόν το τίμιον αυτής λείψανον.

Τη Δ΄ (4η) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών ΙΩΑΝΝΟΥ του Λαμπαδιστού.

Ιωάννης ο Όσιος Πατήρ ημών κατήγετο εκ της περιφήμου νήσου Κύπρου, από κώμης καλουμένης Λαμπάδος (εξ ου και Λαμπαδιστής), γονείς έχων ευσεβείς και πλουσίους. Ούτος μονογενής τυγχάνων, εξ αυτών σχεδόν των σπαργάνων εγένετο δοχείον του Αγίου Πνεύματος καθαρώτατον δια την σεμνότητα των ηθών, την ευλάβειαν προς τα θεία και την αγάπην και τον ζήλον προς παν ωφέλιμον και θεάρεστον, με τα οποία περιεκοσμείτο.

Τη Δ΄ (4η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΦΑΥΣΤΟΥ, ΓΑΪΟΥ, ΕΥΣΕΒΙΟΥ και ΧΑΙΡΗΜΟΝΟΣ, των Διακόνων.

Φαύστος, Γάϊος, Ευσέβιος, και Χαιρήμων οι Άγιοι Διάκονοι και Μάρτυρες ήσαν μαθηταί του μεγάλου Διονυσίου, και Διάκονοι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Και ο μεν Γάϊος και Φαύστος εξωρίσθησαν μετά του διδασκάλου αυτών και πολλά παθόντες έλαβον το τέλος του μαρτυρίου. Οι δε Ευσέβιος και Χαιρήμων, μετά του διδασκάλου των, επεσκέπτοντο τους Αγίους Μάρτυρας, τους ευρισκομένους εις τας φυλακάς, και έθαπτον τα τίμια αυτών λείψανα. Διαρκέσαντες δε έως εις τους χρόνους του βασιλέως Δεκίου εν έτει σν΄ (250), και πολλούς πειρασμούς υπομείναντες δια την εις Χριστόν ομολογίαν, τελευταίον απεκεφαλίσθησαν, και ούτως έλαβον του μαρτυρίου τους στεφάνους.