Τη αυτή ημέρα μνήμη του Οσίου Πατρός ημών
ΠΑΥΛΟΥ του Νέου, ασκήσαντος εν τω όρει του Λάτρου.
Παύλος ο θεσπέσιος Πατήρ ημών ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως
Κωνσταντίνου Ζ΄ του Πορφυρογεννήτου του βασιλεύσαντος κατά τα έτη (913 – 959),
γεννηθείς εις τινα πόλιν ονομαζομένην Ελαία και ευρισκομένην πλησίον της
Περγάμου, ήτις ευρίσκεται εις την Ασίαν· είχε δε και άλλον αδελφόν κατά σάρκα
μεγαλύτερον και κατά την αρετήν ασκητικώτατον, ονόματι Βασίλειον. Ο πατήρ αυτού
εκαλείτο Αντίοχος, ο οποίος ήτο κόμης εις τον στόλον της Κωνσταντινουπόλεως·
και πολεμών πλησίον εις την Χίον με τους Αγαρηνούς της Κρήτης εφονεύθη εις τον
πόλεμον. Η δε γυνή αυτού, Ευδοκία ονόματι, έλαβε τα τέκνα της και επήγεν εις
την Φρυγίαν κατοικήσασα εις τι χωρίον, Μαρικάτον καλούμενον, από το οποίον ήτο
και ο θείος Ιωαννίκιος, μετά του οποίου εσυγγένευον· έβαλε δε τα τέκνα της
Παύλον και Βασίλειον εις το Μοναστήριον του Αγίου Στεφάνου, δια να μάθωσι τα
ιερά γράμματα.
Εις ολίγον καιρόν
υπάνδρευσεν η χήρα τον Βασίλειον δια της βίας· όθεν αφού ετέλεσαν τους γάμους,
έφυγεν από τον νυμφικόν θάλαμον ο Βασίλειος και απαρνηθείς όλα τα σαρκικά
θελήματα, επήγεν εις την Λαύραν του Αγίου Ηλιού, ήτις ήτο εις τον Όλυμπον και
κόπτων ομού με τας τρίχας όλας τας κοσμικάς φροντίδας, έγινε καλός Μοναχός·
έπειτα επειδή επήγαινον εκεί συχνάκις οι συγγενείς του και γνώριμοι και του
έδιδον ενόχλησιν, ανεχώρησεν εις τα ησυχαστικώτερα μέρη του όρους και μετά
καιρόν ενεθυμήθη τον αδελφόν του· όθεν έβαλε κατά νουν να τον φέρει εκεί, δια
να αγωνίζωνται ομού, έχοντες ο εις τον άλλον βοηθόν· μάλιστα καθόσον και ο
πανάγαθος Θεός τον προσέταξε τρεις φοράς να προσκαλέση και αυτόν να
συναγωνίζωνται, διότι ως γνώστης των μελλόντων εγνώριζεν οποίος έμελλε να
κατασταθή ο Παύλος εις το ύστερον.
