Τη Α΄ (1η) Νοεμβρίου, μνήμη του Οσίου και θεοφόρου Πατρός ημών ΔΑΒΙΔ του εν Ευβοία ασκήσαντος.

Δαβίδ ο αληθής και γνήσιος υπουργός του Παναγάθου Θεού, ήτο από χωρίον τι καλούμενον Γαρδινίτζα, κείμενον πλησίον του Ταλαντίου εις το παραθαλάσσιον έναντι της νήσου Ευβαίας, ήκμασε δε περί το αφιθ΄ (1519) έτος, πατριαρχεύοντος εν Κωνσταντινουπόλει του αοιδίμου Ιερεμίου, είχε δε γεννήτορας θεοσεβείς τε και ευλαβείς· και ο μεν πατήρ αυτού εκαλείτο Χριστόδουλος, έχων και το αξίωμα της Ιερωσύνης, εστολισμένος με χάριτας και αρετάς, η δε μήτηρ αυτού Θεοδώρα, ήτις τω όντι κατεγίνετο εις το να αναδειχθή εις τον πανοικτίρμονα Θεόν δώρον καθαρόν· έζων δε και οι δύο εναρέτως, δηλαδή με προσευχάς, με νηστείας, με ελεημοσύνας, με δάκρυα, παρακαλούντες τον Άγιον Θεόν ημέρας τε και νυκτός να τους ελευθερώση από τας παγίδας και ενέδρας του πονηρού διαβόλου και να τους αξιώση της επουρανίου αυτού Βασιλείας· ιδών δε ο ελεήμων Θεός την καθαρότητα της ψυχής των, εχάρισεν εις αυτούς τέσσαρα τέκνα, εξ ων τα δύο αρσενικά, τα δε έτερα δύο θηλυκά, δια τα οποία χαίροντες και ευφραινόμενοι εδόξαζον το πανάγιον αυτού όνομα, εξαιρέτως δε δια τον μακάριον Δαβίδ, όστις ηύφραινε και ηυχαρίστει αυτούς περισσότερον, ως έχων παρά Κυρίου πλείονας χάριτας.

Τη Α΄ (1η) Νοεμβρίου, μνήμη του Αγίου Νέου Οσιομάρτυρος ΙΑΚΩΒΟΥ και των δύο μαθητών αυτού ΙΑΚΩΒΟΥ Διακόνου και ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Μοναχού των δι’ αγχόνης τελειωθέντων κατά το αφκ΄ (1520) έτος.

Ιάκωβος ο θείος ανήρ, ο σώμα και ψυχήν καθηγιασμένος, κατήγετο εκ τινος κώμης της επαρχίας Καστορίας. Εγεννήθη δε ουχί από πλουσίους και ενδόξους γονείς, αλλά από ταπεινούς και απαιδεύτους, σεμνούς όμως και εναρέτους, οίτινες ωνομάζοντο Παρασκευή και Μαρτίνος. Ούτοι είχον και άλλον υιόν, διεμοίρασαν δε ζώντες την περιουσίαν των και εις τους δύο υιούς των. Παρελθόντος ολίγου χρόνου ετελεύτησαν οι γονείς των και έμειναν οι υιοί των· ήτο δε ο θείος Ιάκωβος βοσκός προβάτων, καθώςποτε ο Πατριάρχης Ιακώβ, ο Μωϋσής και ο Δαβίδ· εις ολίγον δε καιρόν επλούτισε, Θεού ευδοκούντος, δια τούτο και εφθονήθη από τον αδελφόν του, καθώς ο Άβελ από τον Κάϊν, όστις απελθών εις τον κριτήν του τόπου εσυκοφάντησε τον Ιάκωβον, ότι εύρε θησαυρόν κεκρυμμένον. Εξετάσας δε αυτόν κατά πολλά ο κριτής και ευρών αυτόν αναίτιον, τον απέλυσε χωρίς να τον κακοποιήση, ο δε θείος Ιάκωβος, βλέπων τον σατανικόν φθόνον του αδελφού του και φοβηθείς μήπως πάθη και άλλο τι κακόν από αυτόν, έφυγενεκ της πατρίδος του και μετέβη εις την Κωνσταντινούπολιν, όπου εγένετο προμηθευτής της αυλής του βασιλέως των Οθωμανών, φέρων πρόβατα και πωλών το κρέας, από το επάγγελμα δε τούτο εσύναξε πολύν πλούτον, δια τον οποίον ήτο ονομαστός και εξετιμάτο από όλους.

Τη Α΄ (1η) Νοεμβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΕΡΜΙΝΙΓΓΕΛΔΟΥ.

Ερμινίγγελδος ο Άγιος Μάρτυς εγεννήθη από πατέρα καλούμενον Λιουβίγγελδον, (όστις ήτο ρήγας των Ουϊσιγότθων ή έσω Γότθων, έχων την αίρεσιν του Αρείου ομού με όλον το έθνος του), εδιδάχθη δε την Ορθόδοξον πίστιν από τον Λέανδρον Επίσκοπον των Ορθοδόξων. Ο δε πατήρ αυτού, μαθών την μεταβολήν ταύτην του υιού του, βαρέως τούτο υπέφερεν· όθεν και μετεχειρίζετο προς αυτόν καθ’ εκάστην ημέραν διαφόρους κολακείας και ύβρεις· αλλ’ ο υιός του, επειδή επέμενεν εις την Ορθοδοξίαν ακλινής και ασάλευτος, τούτου χάριν εστερήθη μεν από την κληρονομίαν του πατρός του και απόκληρος έγινε, δεθείς δε χείρας και πόδας εκλείσθη εις σκοτεινήν φυλακήν. Ότε δε έφθασεν η του Πάσχα ημέρα έστειλεν ο πατήρ του εις την φυλακήν τον ιερέα των Αρειανών, δια να δοκιμάση να πείση τον Ερμινίγγελδον εις το να δεχθή να κοινωνήση τα μυστήρια των Αρειανών. Εκείνος δε δεν επείσθη, αλλά βδελυχθείς και αποστραφείς αυτόν τον έστειλεν οπίσω άπρακτον. Τούτο δε μαθών ο σκληρότερος και από τα θηρία πατήρ του, επρόσταξε να θανατώσωσι τον υιόν του, σιδηροδέσμιον όντα εις την φυλακήν. Τούτου δε γενομένου, επέμφθησαν από τον Θεόν φωτοχυσίαι λαμπάδων και μελωδίαι Ασωμάτων και Αγγελικών δυνάμεων πέριξ του σώματος του μακαρίου Ερμινιγγέλδου· όθεν το παράδοξον αυτό θέαμα τους μεν Ορθοδόξους Χριστιανούς παρεκίνει εις ευχαριστίαν και δοξολογίαν Θεού, τον δε φονέα πατέρα του έκαμνε να θαυμάζη και να εκπλήττεται και εβίαζεν αυτόν να μετανοή δια τον άνομον φόνον, τον οποίον διέπραξε. Δεν παρήλθεν όμως πολύς καιρός και ήλθεν ασθένεια εις το έθνος των Γότθων, ήτις πολλούς ανθρώπους διέφθειρεν· όθεν εκ τούτου αναγκασθείς ο πατήρ του Λιουβίγγελδος καλεί τον ανωτέρω Επίσκοπον των Ορθοδόξων Λέανδρον και αφ’ ου ανηγόρευσε βασιλέα τον μεγαλύτερον υιόν του Ρεκχάδερον, παρακαλεί τον Επίσκοπον να διδάξη και αυτόν και να τελέση όσα εδίδαξε και ετέλεσε και εις τον πρώτον υιόν του Άγιον Ερμινίγγελδον και ταύτα ειπών ετελεύτησεν. Ο δε Ρεκχάδερος, δεχθείς τα σπέρματα της Ορθοδοξίας, έπεισε και τους υπηκόους του να γίνωσιν Ορθόδοξοι και αυτοί όλοι. Και βλέπε εδώ, ω αναγνώστα, πρόνοιαν Θεού, διότι ο Θεός εσυγχώρησε μεν να θανατωθή ο Άγιος Ερμινίγγελδος δια την ευσέβειαν, δια μέσου δε του θανάτου εκείνου μετέβαλεν όλον το έθνος του εις την Ορθοδοξίαν.

Τη Α΄ (1η) Νοεμβρίου, μνήμη των Αγίων Ιερομαρτύρων ΙΩΑΝΝΟΥ Επισκόπου και ΙΑΚΩΒΟΥ Πρεσβυτέρου.

Ιωάννης και Ιάκωβος οι Άγιοι Ιερομάρτυρες ήκμασαν κατά τους χρόνους Σαβωρίου βασιλέως Περσών εν έτει τλβ΄ (332), διδάσκοντες εις τους ευσεβείς τον λόγον της πίστεως και πολλούς επιστρέφοντες εις την ευσέβειαν δια της παρακινήσεώς των. Όθεν δια την αιτίαν ταύτην συνελήφθησαν από τον Σαβώριον και αφ’ ου πρώτον υπεβλήθησαν εις διάφορα βασανιστήρια, τελευταίον δια ξίφους τας κεφαλάς απεκόπησαν, και ούτω παρέδωκαν τας αγίας των ψυχάς εις χείρας Θεού, παρ’ ου και έλαβον τους στεφάνους του μαρτυρίου.

 

Τη Α΄ (1η) Νοεμβρίου, οι Άγιοι Μάρτυρες ΚΑΙΣΑΡΙΟΣ, ΔΑΣΙΟΣ, και έτεροι ΠΕΝΤΕ ξίφει τελειούνται.

Καισάριος , Δάσιος και οι συν αυτοίς Άγιοι Μάρτυρες συνελήφθησαν εις την πόλιν Δαμασκόν, τιμωρηθέντες δε με διάφορα βασανιστήρια δια να αρνηθώσι τον Χριστόν και μη πεισθέντες, απεκεφαλίσθησαν και ούτως έλαβον οι μακάριοι του μαρτυρίου τον στέφανον.

Τη Α΄ (1η) Νοεμβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΚΥΡΙΑΙΝΗΣ και ΙΟΥΛΙΑΝΗΣ.

Κυρίαινα και Ιουλιανή αι Άγιαι Μάρτυρες ήσαν κατά τους χρόνους Μαξιμιανού του βασιλέως, εν έτη 298 και η μεν Κυρίαινα κατήγετο από την Ταρσόν της Κιλικίας, η δε Ιουλιανή από την πόλιν Ρώσον, την ευρισκομένην εις την Κιλικίαν, ως λέγει ο Θεοδώρητος εις την Φιλόθεον Ιστορίαν αριθμώ δεκάτω. Αύται λοιπόν κρατηθείσαι από τον ηγεμόνα Μαρκιανόν, ηναγκάζοντο να αρνηθώσι τον Χριστόν· και επειδή δεν επείσθησαν, η μεν Κυρίαινα εξυρίσθη εις καταισχύνην τας τρίχας της κεφαλής και των οφρύων της και περιεφέρετο γυμνή από στρατιώτας ατάκτους τετράκις εις όλην την Ταρσόν. Έπειτα φέρεται εις την πόλιν Ρώσον ομού με την Αγίαν Ιουλιανήν και εκεί παραδίδονται και αι δύο εις το πυρ και ούτως ετελειώθη το μαρτύριον αυτών, δια το οποίον ανέβησαν νικηφόροι εις τα ουράνια.

Τη Α΄ (1η) Νοεμβρίου μνήμη των Αγίων και Θαυματουργών Αναργύρων ΚΟΣΜΑ και ΔΑΜΙΑΝΟΥ.

Κοσμάς και Δαμιανός οι αυτάδελφοι Άγιοι Μάρτυρες, οι δια την δωρεάν παρ’ αυτών παρεχομένην ιατρείαν των ασθενών αποκληθέντες Ανάργυροι, ήσαν από τα μέρη της Ασίας, υιοί υπάρχοντες ευσεβούς τινός γυναικός ονόματι Θεοδότης, αποτελούν δε ούτοι την πρώτην συζυγίαν των φερόντων το όνομα Κοσμάς και Δαμιανός Αγίων Αναργύρων. Επειδή δε έχομεν τρεις συζυγίας Αγίων Αναργύρων φερόντων το αυτό όνομα Κοσμάς και Δαμιανός, δια τούτο και ίνα μη συγχυζώμεθα, όταν ακούωμεν τα ονόματα αυτών, θα είπωμεν πρώτον ολίγα τινά δια τας ετέρας δύο συζυγίας και είτα θα εισέλθωμεν εις το θέμα των σήμερον εορταζομένων Αγίων. Εκτός λοιπόν των σήμερον εορταζομένων, έχομεν ετέρους δύο Αγίους Αναργύρους, ονομαζομένους και αυτούς Κοσμάν και Δαμιανόν, οίτινες ήσαν από την Ρώμην και ήθλησαν επί της βασιλείας του Καρίνου εν έτει σπδ΄ (284). Ούτοι ήσαν ιατροί την τέχνην και εθεράπευον ανθρώπους και ζώα αμισθί· ομού δε με την θεραπείαν εδίδασκον και τον Χριστόν ως τον αληθή Θεόν.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, μνήμη Ομολογητού τινός ΑΝΩΝΥΜΟΥ εκ της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του μακαρίου Θεοδωρήτου

Ο Άγιος ούτος ήκμασε κατά τους χρόνους Ιουλιανού του Παραβάτου εν έτει τξα΄ (361), υιός ων ιερέως τινός των ειδώλων και εν δυσσεβεία ανατραφείς. Όταν δε ήτο νέος κατά την ηλικίαν, τότε ενεκολπώθη την ευσέβειαν κατά τον ακόλουθον τρόπον. Γυνή τις ονομαστή κατά την ευσέβειαν και Διάκονος κατά το αξίωμα, ήτο φίλη της μητρός του Αγίου τούτου· οσάκις δε η τούτου μήτηρ επορεύετο με τον μικρόν όντα υιόν της εις την ευσεβή εκείνην γυναίκα, εχαιρέτα εκείνη τόσον την μητέρα, όσον και τον υιόν και παρεκίνει αυτόν εις την ευσέβειαν και την του Χριστού πίστιν. Αφ’ ου δε η μήτηρ του απέθανε, μετέβαινεν ο νέος εις την ευσεβή Διάκονον και απελάμβανε παρ’ εκείνης την συνήθη διδασκαλίαν. Επειδή δε εδέχθη εις την ψυχήν του τας συμβουλάς της, ηρώτησεν αυτήν με ποίον τρόπον ηδύνατο να φύγη την πλάνην του πατρός του, ειδωλολάτρου όντος, και να απολαύση την παρ’ αυτής κηρυττομένην ευσέβειαν.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, ο Άγιος Νεομάρτυς ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ο εν Χίω μαρτυρήσας κατά το αψνδ΄ (1754) έτος, ξίφει τελειούται.

Νικόλαος ο νέος Μάρτυς του Χριστού ήτο από την περίφημον νήσον Χίον, από χωρίον Καρυάς λεγόμενον, Χριστιανός παλαιόθεν εκ γονέων και προγόνων· και ο μεν πατήρ αυτού ωνομάζετο Πέτρος, η δε μήτηρ του Σταματού, όχι δε μόνον αυτός ήτο Χριστιανός, κατά την ακολουθίαν του γένους, αλλ’ ήτο μάλιστα Χριστιανός και κατά τα χριστιανικά ήθη εκ νεαράς του ηλικίας, ευλαβής δηλονότι εις τα θεία, ταπεινός εις όλους, σεμνός εις την συναναστροφήν του, εγκρατής εις την γλώσσαν τόσον, ώστε ούτε βλασφημία, ούτε ουδεμία άλλη κακολογία ηκούετο ποτέ από το στόμα του· και επί πάσιν η απλότης και η ακακία, την οποίαν είχε, προσέτι και η υπομονή, από όλους εθαυμάζετο και επαινείτο και σχεδόν ήτο εστολισμένος ο μακάριος εκ νεότητός του με όλα εκείνα τα καλά και τας χάριτας, τα οποία αναγινώσκομεν εις τους Βίους των παλαιών Αγίων, και δια των οποίων προεγνωρίζοντο τι είδους άνθρωποι έμελλον να κατασταθώσιν εις το ύστερον.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, ο εν Αγίοις Πατήρ ημών ΙΑΚΩΒΟΣ Επίσκοπος Μυγδονίας, εις των τριακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων Πατέρων των εν Νικαία, εν ειρήνη τελειούται.

Ιάκωβος ο Άγιος Πατήρ ημών έγινεν Επίσκοπος Αντιοχείας της Μυγδονίας, η οποία ονομάζεται και Νίσιβις· δια δε την άκραν αυτού αρετήν υπήρξε μέγας θαυματουργός, και νεκρόν αναστήσας με την του Χριστού δύναμιν και πολλούς επιστρέψας από την ειδωλομανίαν εις την θεογνωσίαν. Αλλά και πολλούς Χριστιανούς, οίτινες ηρνήθησαν τον Χριστόν δια τον φόβον των τυράννων και βασάνων, πάλιν επέστρεψεν εις τον Χριστόν, συγγράψας και βιβλίον ωφελιμώτατον, μέρη τινά του οποίου αναφέρει ο Επίσκοπος Θεοδώρητος εις την καλουμένην «Φιλόθεον Ιστορίαν» αυτού.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, ο Άγιος Μάρτυς ΕΠΙΜΑΧΟΣ ο Αιγύπτιος ξίφει τελειούται.

Επίμαχος ο Άγιος Μάρτυς του Χριστού έλαμψεν ως αστήρ όταν το σκότος της ασεβείας διεχύθη εις όλην την οικουμένην και όλοι οι άνθρωποι εβιάζοντο από τους ασεβείς να θυσιάζωσιν εις τα είδωλα. Πατρίς του ήτο η Αίγυπτος, η οποία τον εγέννησε και τον ανέθρεψε και από τας αρετάς του πολλήν ωφέλειαν έλαβεν· οδηγόν δε ή διδάσκαλον δεν είχε τινά· αφ’ εαυτού του όμως εβιάζετο να φυλάττη καθαρά και σώμα και ψυχήν, έχων πάντοτε δια βοηθούς την προσοχήν και την επιμέλειαν.

Τη ΛΑ΄ (31η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων εξ Αποστόλων εκ των Εβδομήκοντα ΣΤΑΧΥΟΣ, ΑΠΕΛΛΟΥ, ΑΜΠΛΙΟΥ, ΟΥΡΒΑΝΟΥ, ΝΑΡΚΙΣΣΟΥ και ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΥ.

Στάχυς ο Άγιος Απόστολος ο πρώτος εκ των εξ τούτων Αγίων Αποστόλων έγινε πρώτος Επίσκοπος Βυζαντίου, από τον Πρωτόκλητον Ανδρέαν· ούτος δε έκτισεν Εκκλησίαν και εις την Αργυρούπολιν, ήτις έκειτο εντός της περιοχής εις την οποίαν ωκοδομήθη μετά ταύτα η Κωνσταντινούπολις και εκεί εδίδασκε τα εν αυτή συναγόμενα πλήθη των Χριστιανών. Διανύσας λοιπόν εις το αποστολικόν κήρυγμα δεκαέξ έτη ανεπαύθη εν Κυρίω, το δε ιερόν αυτού λείψανον ενεταφιάσθη εις την Αργυρούπολιν όπου και ευρίσκεται μέχρι σήμερον.                                                            

Απελλής, ο δεύτερος εκ των Αγίων τούτων Αποστόλων, έγινεν Επίσκοπος Ηρακλείας και πολλούς προσαγαγών εις τον Χριστόν έλαβε μακάριον τέλος.                   

Αμπλίας, ο τρίτος των Αγίων τούτων Αποστόλων, εχειροτονήθη Επίσκοπος Οδυσσουπόλεως από τον Πρωτόκλητον Ανδρέαν. Επειδή δε εκήρυττε τον Χριστόν, εκρήμνιζε δε τα είδωλα, δια τούτο εθανατώθη ο μακάριος δια του Μαρτυρίου και ούτω παρέδωκεν την ψυχήν του εις χείρας Θεού.                                                                

Ουρβανός, ο τέταρτος των Αγίων τούτων Αποστόλων, εχειροτονήθη και αυτός από τον Άγιον Απόστολον Ανδρέαν Επίσκοπος Μακεδονίας, κηρύττων δε τον Χριστόν και επαναφέρων τους Έλληνας εις την ευσέβειαν εβασανίσθη πολυτρόπως υπ’ αυτών και τέλος εθανατώθη λαβών παρά του Αθλοθέτου Χριστού τον του Μαρτυρίου άφθαρτον στέφανον.                                                                                                                 

Νάρκισσος ο Άγιος Απόστολος, ο πέμπτος των σήμερον εορταζομένων, εχειροτονήθη Επίσκοπος Αθηνών· επειδή δε εδίδασκε την αλήθειαν του Ευαγγελίου, δια τούτο έλαβε διάφορα βάσανα και ούτω δια Μαρτυρίου ετελείωσε τον δρόμον της αποστολής του.                                                                                                                         

Αριστόβουλος, ο έκτος των Αγίων τούτων Αποστόλων, εχειροτονήθη και αυτός Επίσκοπος Βρεττανίας, ποιμαίνων δε το λογικόν του ποίμνιον και κηρύττων τον Χριστόν εις όλους, έτυχε των πόνων του μακαρίου τέλους.

Τη Λ΄ (30η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Αποστόλων εκ των Εβδομήκοντα ΤΕΡΤΙΟΥ, ΜΑΡΚΟΥ, ΙΟΥΣΤΟΥ του και ΙΗΣΟΥ λεγομένου και ΑΡΤΕΜΑ.

Τέρτιος, Μάρκος, Ιούστος και Αρτεμάς οι ένδοξοι του Χριστού Απόστολοι είναι από τους Εβδομήκοντα, πεφωτισμένοι με την προς Θεόν πίστιν. Και ο μεν Τέρτιος έγινεν Επίσκοπος δεύτερος Ικονίου μετά τον Σωσίπατρον, του οποίου την έλλειψιν ούτος ανεπλήρωσε και τους υπό Σωσιπάτρου υπολειφθέντας απίστους ο Άγιος ούτος Τέρτιος ανεκαίνισε με το άγιον Βάπτισμα και θαυματουργός εξαίσιος έγινεν. Έγραψε δε και την προς Ρωμαίους του Αποστόλου Παύλου επιστολήν, καθώς το μαρτυρεί μόνος εις αυτήν λέγων· «Ασπάζομαι υμάς εγώ ο Τέρτιος, ο γράψας την επιστολην, εν Κυρίω» (Ρωμ. ιστ: 22).  

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΑΣΤΕΡΙΟΥ, ΚΛΑΥΔΙΟΥ, ΝΕΩΝΟΣ και της αδελφής αυτών ΝΕΟΝΙΛΛΗΣ.

Αστέριος, Κλαύδιος, Νέων και Νεονίλλα οι Άγιοι αυτάδελφοι Μάρτυρες, έζων κατά την πρώτην υπατείαν του Διοκλητιανού, όταν ηγεμόνευεν ο Λυσίας εις την Κιλικίαν, εν έτει σπη΄ (288). Ήσαν δε πάντες ούτοι οι Άγιοι αυτάδελφοι και Χριστιανοί, κατοικούντες όλοι ομού και χρήματα αρκετά έχοντες. Είχον δε μεθ’ εαυτών και την μητρυιάν των, επειδή η μήτηρ των είχεν αποθάνει πρότερον, ύστερον δε απέθανε και ο πατήρ των. Επειδή δε η μητρυιά των προσεπάθει να κατακρατήση αδίκως τα πράγματα των γονέων των, δια τούτο επρόδωσεν αυτούς εις τον ηγεμόνα κατηγορούσα αυτούς ότι είναι Χριστιανοί.

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, η Αγία Μάρτυς ΕΥΤΡΟΠΙΑ ξίφει τελειούται.

Ευτροπία η Αγία Μάρτυς διεβλήθη εν Αλεξανδρεία εις τον ηγεμόνα Απελλιανόν, ότι ήτο Χριστιανή και ότι συχνάκις ήρχετο εις τας φυλακάς και επεσκέπτετο τους εγκεκλεισμένους Αγίους δια την πίστιν του Χριστού. Όθεν ομολογήσασα αφόβως τον Χριστόν, εν πρώτοις μεν κρεμασθείσα κατεξεσχίσθη, έπειτα δε εκάη με λαμπάδας ανημμένας. Ενόμιζε δε την φλόγα ως ύδωρ δροσερόν και εβεβαίωνεν ενώπιον όλων, ότι έβλεπε φοβερόν τινα άνθρωπον, ο οποίος κατέψυχεν αυτήν και την εδρόσιζε· τούτον δε έβλεπον και οι στρατιώται. Μετά ταύτα εβασανίσθη σκληρότερον και ερρίφθη εις την φυλακήν. Παρασταθείσα δε εις τον ηγεμόνα την επομένην ημέραν, εχλεύασεν αυτόν και τα είδωλά του· όθεν έκοψαν την γλώσσαν της, αποκόψαντες είτα και την αγίαν της κεφαλήν και ούτως η μακαρία παρέδωκε την αγίαν της ψυχήν εις χείρας Θεού και έλαβε παρ’ αυτού του Μαρτυρίου τον στέφανον.

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΚΡΟΝΙΩΝΟΣ, ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ, ΜΑΚΑΡΙΟΥ και ετέρων δεκατριών.

Αλέξανδρος και οι συν αυτώ Άγιοι Μάρτυρες ήθλησαν κατά τους χρόνους Δεκίου του βασιλέως, κατά την Αλεξάνδρειαν, εν έτει σν΄ (250). Πρώτος δε ο Αλέξανδρος ωδηγήθη εις το κριτήριον και μη δυνάμενος να σταθή όρθιος, επειδή έπασχεν από ποδαλγίαν, δια τούτο αυτός μετά του Κρονίωνος, όστις ήτο άνθρωπος ιδικός του, πομπεύονται εις το μέσον της αγοράς, αναβιβασθέντες επάνω εις καμήλους. Έπειτα κρεμασθέντες δέρονται και τελευταίον εχύθη επ’ αυτών άσβεστος ανημμένη και βράζουσα και ούτως οι μακάριοι με την τιμωρίαν ταύτην παρέδωκαν τας ψυχάς των εις χείρας Θεού. Ο δε Ιουλιανός και ο Μακάριος, αφ’ ου έλαβον πολλάς τιμωρίας, ύστερον απεκεφαλίσθησαν. Εκ δε των λοιπών δεκατριών, άλλοι μεν κατεξεσχίσθησαν με διαφόρους βασάνους, άλλοι δε εκάησαν και άλλοι απεκεφαλίσθησαν, χωρίς να αρνηθώσιν την πίστιν του Χριστού. Και ούτως όλοι ομού έλαβον οι μακάριοι τους στεφάνους του Μαρτυρίου.

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΜΑΡΚΙΑΝΟΥ Επισκόπου Συρακουσών, μαθητού του Αγίου Αποστόλου Πέτρου.

Μαρκιανός ο Μάρτυς εχειροτονήθη από τον Απόστολον Πέτρον και απεστάλη Επίσκοπος εις τας Συρακούσας της Σικελίας. Καταπλήξας δε όλους τους εκεί ευρισκομένους με τα θαύματα και σημεία όσα ετέλεσε και κατακρημνίσας με μόνην την προσευχήν του τους βωμούς των ειδώλων, εποίησεν όλους υιούς φωτός δια της θεογνωσίας και δια του αγίου Βαπτίσματος. Όθεν οι Ιουδαίοι, από τον φθόνον κινούμενοι και μη υποφέροντες την παρρησίαν του Αγίου, εθανάτωσαν αυτόν με βίαιον θάνατον και ούτως εκομίσατο ο μακάριος τον της αθλήσεως αμάραντον στέφανον.

Τη Λ΄ (30η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων και αυταδέλφων ΖΗΝΟΒΙΟΥ και ΖΗΝΟΒΙΑΣ.

Ζηνόβιος και Ζηνοβία οι Άγιοι Μάρτυρες ήσαν αδελφοί καταγόμενοι από την επαρχίαν των Κιλίκων εκ πόλεως καλουμένης Αιγαί. Οι γονείς αυτών ήσαν θεοφιλείς και ενάρετοι άνθρωποι αμφότεροι, ρίζα αγαθή εξ ης τα καλά αυτά βλαστήματα ανεβλάστησαν. Ο πατήρ αυτών ωνομάζετο και αυτός Ζηνόβιος, η δε μήτηρ Θέκλα. Αμφότεροι οι Άγιοι, όντες ομόφρονες κατά την πίστιν, διήγον βίον ευσεβή και ενάρετον κατά πάντα. Αποθανόντων δε των γονέων αυτών, διεμοίρασαν τα υπάρχοντά των εις ξένους και πένητας, ουδέν δι’ εαυτούς κρατήσαντες. Ήτο δε πεπαιδευμένος εις την ιατρικήν ο Ζηνόβιος και επεμελείτο τους ασθενείς θεραπεύων άπαντας ως εύσπλαγχνος, όχι με την επιστημονικήν μάθησιν και την δύναμιν των βοτάνων, αλλά μόνον με την Χάριν του Θεού και την θείαν Αυτού βοήθειαν.

Τη ΚΘ΄ (29Η) Οκτωβρίου, μνήμη του Νέου Οσιομάρτυρος ΤΙΜΟΘΕΟΥ του Εσφιγμενίτου.

Τιμόθεος ο Άγιος Οσιομάρτυς κατήγετο από την επαρχίαν Κισσανίου του κατά την Θράκην, από χωρίον τι καλούμενον Παράορα, ωνομάζετο δε Τριαντάφυλλος πρότερον· όταν δε έφθασεν εις ηλικίαν, έλαβε γυναίκα νόμιμον και εγέννησεν εξ αυτής δύο κοράσια. Μετά δε χρόνους η γυνή αυτού, εκ συνεργείας του διαβόλου, ηγάπησεν Αγαρηνόν τινα. Όθεν ετούρκευσε και υπανδρεύθη με αυτόν, αφήσασα τον νόμιμον αυτής σύζυγον. Αλλ’ ούτος, λυπούμενος δια την απώλειαν της ψυχής αυτής, προνοών δε και δια τα κοράσια αυτού, μήπως τα λάβωσιν οι ασεβείς και τα τουρκεύσωσι κατά την συνήθειαν αυτών, αφ’ ενός μεν παρέδωκεν αυτά εις τινας συγγενείς αυτού να τα φυλάττωσι κεκρυμμένα εις το χωρίον των, αφ’ ετέρου δε δεν έπαυεν από του να μηνύη προς αυτήν όπως επιστρέψη εις την πίστιν του Χριστού δια να μη αποθάνη εις την ασέβειαν, οπότε θα κολασθή αιωνίως και άλλα όμοια.

Τη ΚΘ΄ (29η) Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Μάρτυρος ΜΕΛΙΤΙΝΗΣ.

Μελιτινή η Αγία Μάρτυς, διαβληθείσα εις τον επιτόπιον άρχοντα, ότι ήτο Χριστιανή, παρίσταται εις αυτόν. Και πρώτον μεν δέρεται εις το πρόσωπον και γυμνούται καθ’ όλον το σώμα της, και ούτως ως νικήτρια ίσταται πομπευομένη δια τον Χριστόν επί πολλάς ώρας, εν τω μέσω του κριτηρίου· πλην και ούτω γυμνή ισταμένη εχλεύαζε τον άρχοντα και όλα τα είδωλά του· διότι τιμήν ενόμιζεν η μακαρία την ατιμίαν ταύτην, την οποίαν ελάμβανε δια τον Χριστόν. Έπειτα δε βασανισθείσα με πολλάς βασάνους και φυλαχθείσα αβλαβής, τελευταίον κατεπληγώθη δια ξίφους και ούτω παρέδωκε την ψυχήν της εις χείρας Θεού.

Τη ΚΘ΄ (29η) Οκτωβρίου, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών ΑΝΝΗΣ, της μετονομασθείσης Ευφημιανός.

Αννα η Οσία Μήτηρ ημών εγεννήθη εις το Βυζάντιον, από ευλαβή τινα έγγαμον Διάκονον του εν Βλαχέρναις Ναού της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, ονόματι Ιωάννου· αφ’ ου δε απεβίωσαν οι γονείς της, εφρόντισεν η μάμμη της να την ενώση δια γάμου με άνδρα ευλαβέστατον, μετά του οποίου απέκτησε δύο τέκνα. Ελθών όμως τότε από το όρος του Ολύμπου ο εκ πατρός θείος της, Μοναχός ων ασκητικώτατος και διορατικώτατος, του οποίου μολονότι έκοψε την γλώσσαν Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος, ο εικονομάχος, ο βασιλεύσας κατά τα έτη ψιζ΄- ψμα΄ (717 – 741), εν τούτοις ελάλει ανεμποδίστως, ούτος, λέγω, άμα είδε την ανεψιάν του ταύτην Άνναν, φωτισθείς υπό της Χάριτος του Παναγίου Πνεύματος, είπεν ως προορατικός ταύτα, τα οποία εφανέρωναν την μέλλουσαν προκοπήν της Αγίας·

Τη ΚΘ΄ (29η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΑΒΡΑΜΙΟΥ και ΜΑΡΙΑΣ της αυτού ανεψιάς.

Αβράμιος ο Όσιος Πατήρ ημών ανέθαλεν εις την Έδεσσαν της Μεσοποταμίας εν έτει 296 εκ ρίζης ευγενούς και περιφανούς, διότι οι γονείς του ήσαν λαμπροί τον βίον, πλούσιοι τε και ένδοξοι, ήτο δε ο ευλογημένος ούτος νέος εξ αρχής ταπεινός και ενάρετος. Όθεν οι γονείς του, βλέποντες την ένθεον πολιτείαν και τα θαυμάσια ήθη αυτού, τον ενύμφευσαν ακουσίως του, φοβούμενοι μήπως από την μεγάλην του ευλάβειαν γίνη Μοναχός. Τούτο δε εφοβούντο διότι δεν είχον άλλο τέκνον και επόθουν να ίδωσιν από αυτόν κληρονομίαν.

Τη ΚΘ΄ (29η) του Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Οσιομάρτυρος ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ της Ρωμαίας.

Αναστασία η Αγία Οσιομάρτυς του Χριστού η σήμερον εορταζομένη ήτο από την μεγαλόδοξον Ρώμην, έζη δε κατά τους χρόνους Δεκίου του βασιλέως και των διαδόχων αυτού Γάλλου και Βαλεριανού εν έτει σνστ΄ (256). Είναι δε και άλλη Μάρτυς Αναστασία η επιλεγομένη Φαρμακολύτρια, καταγομένη και αυτή από την Ρώμην, ακμάσασα κατά τους χρόνους του Διοκλητιανού, αλλά τα μεν περί αυτής ας ίδη πας τις εις την κβ΄ (22αν) του Δεκεμβρίου μηνός, ότε επιτελείται η μνήμη αυτής· ενταύθα δε να διηγηθώμεν τα περί της σήμερον εορταζομένης, ήτις τον Χριστόν εκ βρέφους ποθήσασα, ήρε τον ζυγόν αυτού τον χρηστόν και γλυκύτατον και εβάστασε το ελαφρόν αυτού φορτίον, ήτοι της μοναδικής πολιτείας, ύστερον δε ηξιώθη του Μαρτυρίου και υπέμεινε γενναίως και ανδρειότατα υπέρ της αγάπης του ουρανίου Νυμφίου αυτής διάφορα και πάνδεινα κολαστήρια· όθεν και υπ’ αυτού εδοξάσθη μεγάλως με τριπλούν στέφανον· ένα μεν δια την παρθενίαν αυτής, άλλον της ασκήσεως και έτερον τον του Μαρτυρίου, περί του οποίου θα διηγηθώμεν επιμελώς προς όφελος των αναγιγνωσκόντων.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων τεσσάρων Νεομαρτύρων ΑΓΓΕΛΗ, ΜΑΝΟΥΗΛ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ και ΝΙΚΟΛΑΟΥ, των εκ της Λάμπης, και εν Ρεθύμνη της Κρήτης μαρτυρησάντων.

Αγγελής, Μανουήλ, Γεώργιος και Νικόλαος οι Άγιοι Νεομάρτυρες ήσαν υιοί γονέων θεοσεβών, Χριστιανών μυστικών, οίτινες έσωθεν μεν ήσαν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, πράττοντες άπαντα τα της Εκκλησίας μυστήρια, όπως και οι Χριστιανοί, έξωθεν δε φαινόμενοι ως Οθωμανοί δια τον φόβον. Τοιούτοι δε ήσαν πάμπολλοι κατά την εποχήν εκείνην εις την νήσον της Κρήτης, διότι, ως είναι γνωστόν, τούτο εγένετο απ’ αρχής της αλώσεως της νήσου ταύτης μέχρι της απελευθερώσεως αυτής.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, του εν τω Άθω ασκήσαντος.

Αθανάσιος ο Κωνσταντινουπόλεως, ο λαμπρότατος της οικουμένης φωστήρ και του Δεσπότου Χριστού δούλος γνήσιος, ήτο εξ Αδριανουπόλεως. Ο πατήρ αυτού εκαλείτο Γεώργιος και η μήτηρ Ευφροσύνη, αμφότεροι ευσεβείς, ευγενείς και ενάρετοι. Από τοιούτους λοιπόν γονείς γεννηθείς, ωνομάσθη ο παις Αλέξιος εις το άγιον Βάπτισμα και από μικρός εδείκνυε οποίος τις έμελλε να κατασταθή, διότι ουδόλως εδόθη εις παιγχνίδια, κατά την των νέων συνήθειαν, ούτε επόθησε ρευστά και μάταια πράγματα, αλλά όλη του η σπουδή ήτο εις την ακολουθίαν της Εκκλησίας και εις την των γραμμάτων μάθησιν.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, ο Άγιος Ιερομάρτυς ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ο φανερώσας τον Τίμιον Σταυρόν επί της βασιλείας Κωνσταντίνου του Μεγάλου και Ελένης της αυτού μητρός, κοντώ βληθείς τελειούται.

Κυριακός ο Άγιος Ιερομάρτυς, αφ’ ου εφανέρωσε τον Τίμιον Σταυρόν και αφ’ ου επίστευσεν εις τον Χριστόν και εβαπτίσθη, εγένετο και Επίσκοπος Ιεροσολύμων, παρετάθη δε η ζωή του έως εις τους χρόνους Ιουλιανού του Παραβάτου, εν έτει τξα΄ (361). Όταν δε ο Ιουλιανός εξήλθεν εις εκστρατείαν κατά των Περσών, επήγεν και εις τα μέρη της Παλαιστίνης και μαθών περί του Αγίου τούτου Κυριακού, εκράτησεν αυτόν και τον ηνάγκασε να θυσιάση εις τα είδωλα· ο δε Άγιος ήλεγξεν αυτόν. Όθεν προσέταξεν ο Παραβάτης να κοπή η δεξιά αυτού χειρ, ειπών: «Συ πολλάς επιστολάς έγραψας δι’ αυτής της χειρός και πολλούς παρεκίνησας να αρνηθώσι τους θεούς». Έπειτα έχυσε μόλυβδον επί του στόματός του και μετά ταύτα έβαλεν αυτόν επί χαλκίνης και πεπυρωμένης κλίνης. Επειδή δε η μήτηρ του Αγίου, Άννα ονόματι, ακούσασα, ήλθε να τον ίδη, συνελήφθη και κρεμασθείσα από τας τρίχας της κεφαλής κατακαίεται με ανημμένας λαμπάδας και ούτω παραδίδει την ψυχήν της εις χείρας Θεού. Ο δε Άγιος Κυριακός, τεθείς εντός λέβητος πλήρους βεβρασμένου ελαίου και ταυτοχρόνως κτυπηθείς δια ακοντίου, ετελειώθη ο αοίδιμος του Χριστού Αθλητής και έλαβε παρά Κυρίου τον στέφανον της αθλήσεως.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των εξ Αφρικής Αγίων Μαρτύρων ΤΕΡΕΝΤΙΟΥ, ΑΦΡΙΚΑΝΟΥ, ΜΑΞΙΜΟΥ, ΠΟΜΠΗΪΟΥ και ετέρων τριακονταέξ.

Τερέντιος και οι συν αυτώ τεσσαράκοντα Άγιοι Μάρτυρες ήσαν εκ της Αφρικής κατά τους χρόνους Δεκίου του βασιλέως και Φουρτουνάτου ηγεμόνος, εν έτει σν΄ (250), συλληφθέντες δε ως Χριστιανοί, δέρονται πρώτον με ωμά νεύρα και δεύτερον με ραβδία· έπειτα κατακαίονται εις την ράχιν με πεπυρωμένους οβελούς και αι πληγαί αυτών τρίβονται με τρίχινα πανία, ήτοι υφασμένα από τρίχας αιγός, και με όξος. Και πάλιν ερωτηθέντες και μη πεισθέντες να αρνηθώσι τον Χριστόν, δένονται με αλύσεις· έπειτα σύρονται γυμνοί επάνω εις σίδηρα πυρωμένα. Μετά ταύτα καταξεσχίζονται με όνυχας και ρίπτονται εντός λάκκου γεμάτου από όφεις και σκορπίους. Και επειδή εφυλάχθησαν από όλα αβλαβείς, δια τούτο απεκεφαλίσθησαν δια ξίφους και έλαβον τους στεφάνους του Μαρτυρίου.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΣΤΕΦΑΝΟΥ του Σαββαϊτου, του και Επισκόπου γενομένου.

Στέφανος ο Όσιος Πατήρ ημών ο Σαββαϊτης ήκμαζεν εν έτει 790. Ούτος ο ευλογημένος εγένετο εκ νεαράς ηλικίας Μοναχός, εισελθών δε εις την Λαύραν του μεγάλου Πατρός Σάββα εδιδάχθη από τους εν τη Λαύρα κατοικούντας Αγίους Πατέρας τον του Θεού φόβον και πάσαν άλλην αρετήν και ασκητικήν πράξιν. Άγευστος δε διέμεινε των ηδονών του κόσμου ο μακάριος ούτος, διότι έγινε Μοναχός πολύ νέος. Αφ’ ου λοιπόν προέκοψεν εις την κατά Θεόν πολιτείαν και έλαμψεν εις την υπακοήν και ησυχίαν, τότε ηξιώθη και του χαρίσματος της Αρχιερωσύνης. Όχι δε μόνον τούτο, αλλά και χάριν των παραδόξων θαυμάτων έλαβεν από τον Θεόν, αφ’ ου πρώτον ενέκρωσε τα πάθη της ψυχής και του σώματος με εγκράτειαν, με πόνους ασκητικούς και με θείαν σύνεσιν και αφ’ ου έφθασεν εις άκραν απάθειαν. Διότι ιάτρευσε κόρην τινά δαιμονιζομένην δια της προσευχής του και ταύτην παρέδωκε υγιά εις τον πατέρα της. Ευρισκόμενος δε ο Όσιος πάντοτε εις την έρημον, παραδόξως ημέρωνε τα άγρια ζώα και εις τας πλησιαζούσας αυτόν δορκάδας έδιδε τροφήν με τας χείρας του. Μίαν φοράν δε, επειδή εδίψησεν ο μαθητής του, εκτύπησεν ο Όσιος την γην με την ράβδον του και ανέβλυσεν ύδωρ, με το οποίον τον επότισε και άλλα δε σημεία εποίησε και θαύματα. Ήτο δε απλούς το ήθος, γλυκύς εις την συνομιλίαν, ευπροσήγορος εις την γνώμην. Ούτος λοιπόν διαλάμψας πανταχού ως ήλιος με την άσκησιν και τα θαύματα, και παράδειγμα γενόμενος αρετής εις τους μαθητάς του, εν ειρήνη προς Κύριον εξεδήμησεν.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΤΕΡΕΝΤΙΟΥ και ΝΕΟΝΙΛΛΗΣ των ομοζύγων, και των τέκνων αυτών ΣΑΡΒΗΛΟΥ, ΝΙΤΑ, ΙΕΡΑΚΟΣ, ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ, ΦΩΤΙΟΥ, ΒΗΛΗΣ και ΕΥΝΙΚΗΣ.

Τερέντιος ο Άγιος Μάρτυς και τούτου ομόζυγος Νεονίλλη κατώκουν μετά των τέκνων αυτών άπαντες εις μίαν και την αυτήν οικίαν, καθό μία οικογένεια και ελάτρευον κρυφίως τον Θεόν· όθεν διαβάλλονται εις τον ηγεμόνα και παρίστανται εις το κριτήριον. Επειδή δε ωμολόγησαν μεν τον Χριστόν Θεόν αληθινόν, τα δε είδωλα περιεγέλασαν, δια τούτο κρεμασθέντες καταξεσχίζονται ασπλάγχνως και καταρραντίζονται άνωθεν αι πληγαί των με όξος δριμύτατον και με άλας, κάτωθεν δε φλογίζονται με πυρ. Οι δε Άγιοι, ταύτα πάσχοντες, προσηύχοντο και με σιωπηλήν φωνήν παρεκίνουν αλλήλους εις το Μαρτύριον. Ο δε Κύριος δεν παρέβλεψε την προσευχήν των, αλλά Άγγελοι αοράτως ηλευθέρωσαν αυτούς από τα δεσμά και ιάτρευσαν τας πληγάς των· οι δε ασεβείς βλέποντες τούτο εξεπλάγησαν ομού και εφοβήθησαν. Έπειτα ρίπτονται οι Άγιοι εις την φυλακήν και την επιούσαν δέρονται με ρόπαλα, ήτοι με χοντρά ραβδία· μετά ταύτα δένονται εις τροχούς και δέρονται ανελεημόνως. Αβλαβείς δε διατηρηθέντες με την Χάριν του Θεού, παραδίδονται τροφή εις τα θηρία. Διαφυλαχθέντες δε πάλιν αβλαβείς, τίθενται εντός μεγάλων λεβήτων γεμάτων από πίσσαν βεβρασμένην· ο δε βρασμός της πίσσης, ω του θαύματος! μετεβλήθη ευθύς εις ύδωρ. Βλέποντες δε οι ασεβείς, ότι διαφυλάττονται οι Άγιοι αβλαβείς από τα βάσανα, απέκοψαν με το ξίφος τας τιμίας αυτών κεφαλάς, και ούτως έλαβον οι μακάριοι τους στεφάνυς τον Μαρτυρίου.

Τη ΚΗ΄ (28η) του μηνός Οκτωβρίου, την ανάμνησιν ποιούμεθα της ΑΓΙΑΣ ΣΚΕΠΗΣ της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου ΜΑΡΙΑΣ ήτοι του ιερού αυτής Μαφορίου, του εν τη σορώ του Ιερού Ναού των Βλαχερνών, ότε ο Όσιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός κατείδεν εφηπλωμένην αυτήν άνωθεν και πάντας τους ευσεβείς περισκέπουσαν.

Η εορτή της Αγίας Σκέπης της Θεοτόκου ετελείτο από παλαιοτάτων χρόνων, και μέχρι πρότινος, κατά την Α΄ (1^ην) Οκτωβρίου, εις εκδήλωσιν ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας προς την Πανάχραντον Δέσποιναν, δια την παρεχομένην υπ’ Αυτής προστασίαν εις το γένος των ανθρώπων. Ήδη όμως, κατόπιν αποφάσεως της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος η σύναξις δια τον πανηγυρικόν εορτασμόν αυτής ωρίσθη δια την κη΄ (28^ην) του αυτού μηνός Οκτωβρίου, (ιε΄ 15^ην  κατά το παλαιόν Εκκλησιαστικόν ημερολόγιον), ίνα σύσσωμον το Ελληνικόν έθνος, εκκλησιαστικώς και πολιτικώς, την αυτήν ημέραν (αδιάφορον αν υπό των μεν αριθμείται αύτη ως 15^η, υπό των δε ως 28^η του Οκτωβρίου μηνός), συνεορτάζη και συμπανηγυρίζη το μέγα γεγονός της διασώσεως και απελευθερώσεως αυτού από του Ιταλογερμανικού κ.λ.π. ζυγού.

Τη ΚΖ΄ (27η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΚΑΠΕΤΩΛΙΝΗΣ και ΕΡΩΤΗΪΔΟΣ.

Καπετωλίνα και Ερωτηϊς αι Άγιαι Μάρτυρες ήσαν κατά τους χρόνους της βασιλείας του Διοκλητιανού και Ζιλικινθίου άρχοντος της Καππαδοκίας, εν έτει σπθ΄ (289). Και η μεν Καπετωλίνα ήτο ευγενής και πλουσία, η δε Ερωτηϊς ήτο δούλη αυτής. Διαμοιράσασα δε η Αγία Καπετωλίνα τα υπάρχοντά της εις τους πτωχούς και ελευθερώσασα τους δούλους της, παρουσιάσθη εις τον άρχοντα Ζιλικίνθιον και εκήρυξε τον Χριστόν Θεόν αληθινόν· όθεν πρώτον μεν εκλείσθη εις την φυλακήν, κατά δε την ερχομένην ημέραν απεκεφαλίσθη. Η δε Ερωτηϊς εκτύπησε με πέτρας τον άρχοντα· δια τούτο δέρεται με ράβδους και διαμείνασα αβλαβής με την του Χριστού Χάριν, ξίφει την κεφαλήν αποτέμνεται. Και ούτως έλαβον και αι δύο τους στεφάνους της αθλήσεως.

Τη ΚΖ΄ (27η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΝΕΣΤΟΡΟΣ.

Νέστωρ ο Άγιος Μάρτυς ήτο από την μεγαλόπολιν Θεσσαλονίκην, έζη δε κατά τας ημέρας των δυσσεβών βασιλέων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού κατά το αυτό έτος κατά το οποίον εμαρτύρησεν ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Δημήτριος. Ήτο δε τότε ο μακάριος ούτος Νέστωρ πολύ νέος, άγων την ηλικίαν εκείνην, κατά την οποίαν αρχίζουσι να φύωνται αι τρίχες του πώγωνος, γλυκύς εις την θεωρίαν, ωραίος εις το κάλλος και γνώριμος του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου. Βλέπων δε ο μακάριος Νέστωρ ότι ο βασιλεύς Μαξιμιανός έχαιρε και ηγάπα βάρβαρόν τινα, Λυαίον ονομαζόμενον, και ότι εκαυχάτο μεγάλως εις την ανδρείαν του βαρβάρου εκείνου και εις τας νίκας, τας οποίας έκαμνε με όσους επάλαιεν, όστις και πολλούς Χριστιανούς εθανάτωσεν, εμίσησε την τοιαύτην υπερηφάνειαν του Λυαίου.

Τη ΚΣΤ΄ (26η) του Οκτωβρίου, ο Άγιος Νέος Οσιομάρτυς ΙΩΑΣΑΦ ξίφει τελειούται.

Ιωάσαφ ο αείμνηστος και νέος Οσιομάρτυς ήτο μαθητής και αυτός του Αγιωτάτου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Οσίου Νήφωνος και εσπούδαζεν όσον το δυνατόν να μιμήται τας αρετάς και τους αγώνας του ιερού διδασκάλου του· φθάσας δε εις την προς Θεόν τελείαν αγάπην, επεθύμει να δώση και αυτός την ζωήν του εις θάνατον δια τον Χριστόν με Μαρτύριον· όθεν και εφανέρωσε τον σκοπόν του εις τον Άγιον, όστις γνωρίσας, ότι είναι τούτο θέλημα Θεού, προείπεν εις αυτόν, ότι έχει να τελειώση τον αγώνα του Μαρτυρίου εις την Κωνσταντινούπολιν.

Τη ΚΣΤ΄ (26η) του Οκτωβρίου, μνήμη του μεγάλου σεισμού.

Κατά το εικοστόν τέταρτον έτος της βασιλείας Λέοντος του Ισαύρου, ήτοι εν έτει ψμ΄ (740) Ινδικτιώνος ενέτης, κατά την εικοστήν έκτην ταύτην ημέραν του Οκτωβρίου, έγινε τόσον μέγας και φοβερός σεισμός εις την Κωνσταντινούπολιν, ώστε όλαι αι ανώγειοι και ωραιότεραι οικίαι κατεκρημνίσθησαν και πολλοί άνθρωποι καταπλακωθέντες εθανατώθησαν. Δια τούτο και κατά την ημέραν ταύτην του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου μνήμην ποιούμεν της φοβεράς εκείνης απειλής του σεισμού, πορευόμενοι με λιτανείαν εις τον εν Βλαχέρναις Ναόν της Πανάγνου και Αγίας ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας και τελούμεν εκεί την θείαν και ιεράν Λειτουργίαν, με τας πρεσβείας της οποίας Θεοτόκου είθε να λυτρωθώμεν πάσης απειλής και φοβερισμού θεϊκού και να τύχωμεν της απολαύσεως των αιωνίων αγαθών, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών, ω η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Τη ΚΣΤ΄ (26η) του Οκτωβρίου, μνήμη της από Θεσσαλονίκης εις την εν Κωνσταντινουπόλει Μονήν του Παντοκράτορος δια βασιλικού προστάγματος γενομένης εισελεύσεως του περιωνύμου και αηττήτου ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ήτοι της ιεράς αυτού Εικόνος, της πρότερον επικειμένης τη μυροβλήτω αυτού σορώ και σκεπούσης αυτήν.

Κατά τους χρόνους του βασιλέως Μανουήλ του Κομνηνού, του βασιλεύσαντος εν έτει αρμγ΄ (1143) και Ιωσήφ του Ηγουμένου της εν Κωνσταντινουπόλει ιεράς και βασιλικής Μονής του Παντοκράτορος, έλαβε χώραν η από Θεσσαλονίκης εις Κωνσταντινούπολιν μετάθεσις της ιεράς Εικόνος του Μεγάλου Δημητρίου. Εγένετο δε τοιουτοτρόπως: Κατά το εξακισχιλιοστόν εξακοσιοστόν πεντηκοστόν έβδομον έτος από κτίσεως κόσμου (ήτοι εν έτει 1149 από Χριστού), κατά μήνα Μάρτιον, εξήλθεν ο ανωτέρω βασιλεύς Μανουήλ ο Κομνηνός, ίνα υπάγη εις τον κατά της Σικελίας πόλεμον. Τότε δε και ο προμνησθείς Ηγούμενος της του Παντοκράτορος Μονής Ιωσήφ, δια τας αναγκαίας υποθέσεις του επορεύθη εις συνάντησιν του βασιλέως.

Τη ΚΣΤ΄ (26η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου και πανενδόξου Μεγαλομάρτυρος και θαυματουργού ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ του Μυροβλύτου.

Δημήτριος ο Μεγαλομάρτυς και Αθλητής του Χριστού ήτο κατά τους χρόνους Διοκλητιανού και Μαξιμιανού των βασιλέων σπδ΄ - τε΄ (284-305), κατήγετο δε από την Θεσσαλονίκη, ευσεβής ων ανέκαθεν εκ γονέων και διδάσκαλος της εις Χριστόν πίστεως. Όταν δε μετέβη εις την Θεσσαλονίκην ο καίσαρ τότε Μαξιμιανός Γαλέριος, ο μέγας Δημήτριος συνελήφθη και ερρίφθη εις την φυλακήν, διότι ήτο περιβόητος κατά τε την ευσέβειαν και την εις Χριστόν πίστιν. Επειδή δε ο βασιλεύς εκαυχάτο δι’ άνθρωπόν τινα, Λυαίον ονομαζόμενον, ο οποίος υπερέβαλλε τους άλλους κατά το μέγεθος του σώματος και κατά την ανδρείαν, και επειδή παρεκίνει τους Θεσσαλονικείς να εισέλθωσιν εις το στάδιον και να πολεμήσωσι με αυτόν, δια τούτο νέος τις, Χριστιανός κατά την πίστιν, ονομαζόμενος Νέστωρ, επήγε προς τον Άγιον Δημήτριον ευρισκόμενον εις την φυλακήν και είπε προς αυτόν·

Τη ΚΕ΄ (25η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ.

Αναστάσιος ο Άγιος Μάρτυς προσήλθεν αυτόκλητος εις τους τυράννους, και ομολογήσας με παρρησίαν τον Χριστόν Θεόν αληθινόν και ποιητήν του παντός, εξέπληξεν άπαντας. Επειδή δε με τους λόγους, τους οποίους είπε και με την ανδρείαν, την οποίαν έδειξεν, εβεβαίωσε το αμετάθετον της γνώμης του, δια τούτο αποκεφαλίζεται και ρίπτεται εις την θάλασσαν. Γυνή δε τις ευλαβής, λαβούσα το τίμιον αυτού λείψανον, αφ’ ου το εξέβρασεν η θάλασσα, ετύλιξεν αυτό με σινδόνας και με μύρα, και κατασκευάσασα ευκτήριον Εκκλησίαν εις το όνομα του Μάρτυρος, ενεταφίασεν εκεί το λείψανόν του, δια του οποίου πολλαί παράδοξοι ιατρείαι το πάλαι εγίνοντο, και έως του νυν εξακολουθούσι γινόμεναι.

Τη ΚΕ΄ (25η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων και νοταρίων ΜΑΡΚΙΑΝΟΥ και ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ.

Μαρκιανός και Μαρτύριος οι Άγιοι Μάρτυρες ήσαν νοτάριοι του Πατριαρχείου, όταν ο Άγιος Παύλος ο Ομολογητής και Ιερομάρτυς επατριάρχευεν εις την Κωνσταντινούπολιν, μετά τον θάνατον του Κωνσταντινουπόλεως Αλεξάνδρου, κατά τους χρόνους του βασιλέως Κωνσταντίου, εν έτει τλζ΄ (337), ο οποίος εξηπατήθη, φευ! Από τους Αρειανούς και έπεσεν εις την αίρεσιν αυτών. Τότε λοιπόν οι ευσεβέστατοι ούτοι του ρηθέντος Πατριάρχου νοτάριοι και γραμματικοί, αναγινώσκοντες εις τον λαόν τας Ιεράς βίβλους, διέλαμπον πανταχού με ευλάβειαν, με σεμνότητα τρόπων και με πάσαν αγιότητα και αρετήν, μάλιστα δε και εξαιρέτως με Ορθοδοξίαν.

Τη ΚΔ΄ (24η) Οκτωβρίου η Αγία Μάρτυς ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΗ ξίφει τελειούται.

Σεβαστιανή η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως Δομετιανού του εν έτει πα΄ (81) βασιλεύσαντος και διέτριβεν εις την πόλιν του Μαρκιανού, κηρύττουσα τον Χριστόν. Όθεν διεβλήθη εις τον ηγεμόνα Σέργιον ως Χριστιανή. Παρασταθείσα  λοιπόν εις αυτόν ωμολόγησεν ότι πιστεύει εις τον Χριστόν, ότι εδιδάχθη από τον Απόστολον Παύλον και ότι είναι ετοίμη να αποθάνη δια τον Χριστόν. Τούτου ένεκα πρώτον μεν έδειραν αυτήν εις όλον το σώμα με σφαίρας μολυβδίνας· έπειτα έρριψαν αυτήν εις την φυλακήν. Εκεί δε εφάνη εις αυτήν ο Απόστολος Παύλος και της είπε: «Χαίρε και μη λυπήσαι, διότι θέλεις υπάγει δεδεμένη εις την ιδικήν σου πατρίδα δια την ομολογίαν του Χριστού». Μετά επτά ημέρας εξήγαγεν αυτήν ο άρχων εκ της φυλακής και εκκαύσας μίαν κάμινον προσέταξε να ρίψωσιν εντός αυτής την Αγίαν.

Τη ΚΔ΄ (24η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος ΑΡΕΘΑ και των συν αυτώ.

Αρέθας ο Άγιος Μάρτυς ήτο πρώτος της πόλεως Νεγράς εν Αιθιοπία, επί της βασιλείας του ευσεβεστάτου Ιουστίνου. Κατά δε τον πέμπτον χρόνον της βασιλείας τούτου, ήτοι εν έτει φκγ΄ (523), ότε εβασίλευεν εις την Αιθιοπίαν Ελεσβαάν ο περιβόητος και ονομαστός δια την δικαιοσύνην και ευσέβειαν, όστις είχε τα βασίλειά του κατεσκευασμένα εις πόλιν τινά καλουμένην Αύξουσαν, Εβραίος τις, ονόματι Δουνουάν, δυσσεβής λίαν και πολέμιος εχθρός των Χριστιανών, εξουσίαζε την Ευδαίμονα Αραβίαν (ήτις πάλαι ελέγετο Σαβά και κατόπιν Ομηρίτις). Ο δε χριστιανικώτατος Ελεσβαάν εχθρεύετο πολλά τον δυσσεβή Δουνουάν, επειδή εις όλον σχεδόν τον κόσμον εκηρύττετο ο Χριστός Θεός αληθέστατος και αυτός ο παμμίαρος ηρνείτο την Σάρκωσιν αυτού και ωμοφρόνει και συνεκοινώνει με τους προγόνους του, οίτινες εσταύρωσαν τον Χριστόν, έχων και αυτός ομοίαν προς αυτούς γνώμην μισόχριστον.

Τη ΚΓ΄ (23η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΜΑΚΑΡΙΟΣ ο Ρωμαίος εν ειρήνη τελειούται.

Μακάριος ο Όσιος Πατήρ ημών ο Ρωμαίος ήτο, καθώς και η προσωνυμία του φανερώνει, από την Ρώμην, υιός συγκλητικού τινος άρχοντος, ονόματι Ιωάννου, ανεχώρησε δε από νεαράς ηλικίας εις την βαθυτάτην έρημον, εις την οποίαν και παρέμεινεν έως τέλους μονώτατος. Η εν τη ερήμω διατριβή του Οσίου τούτου πατρός ηγνοείτο υπό πάντων μέχρι του βαθυτάτου αυτού γήρατος, ότε κατά θείαν οικονομίαν και προς ωφέλειαν ημών κατέστη αύτη γνωστή υπό τας εξής περιστάσεις: Τρεις Όσιοι Γέροντες ηγιασμένοι, ονομαζόμενοι Σέργιος, Υγίνος και Θεόφιλος, ανήκοντες εις το Μοναστήριον του Αγίου Ασκληπιού, το οποίον ευρίσκετο εις την Μεσοποταμίαν της Συρίας, συνεννοηθέντες ποτέ μεταξύ των δια την επίτευξιν αγαθού τινος σκοπού, απεφάσισαν να περιέλθωσι την γην άπασαν.

Τη ΚΓ΄ (23η) Οκτωβρίου, μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών ΙΓΝΑΤΙΟΥ Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Ιγνάτιος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών ήτο υιός μεν Μιχαήλ Α΄ του Ραγκαβέ του και Κουροπαλάτου καλουμένου, ο οποίος ευσεβώς εβασίλευσε προ του Λέοντος του Αρμενίου, και Προκοπίας της βασιλίσσης, εν έτει ωια΄ (811), αδελφός δε Θεοφυλάκτου και έγγονος Νικηφόρου βασιλέως Πατρικίου του από γενικού, του βασιλεύσαντος εν έτει ωβ΄ (802).

Τη ΚΓ΄ (23η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Αποστόλου και πρώτου Επισκόπου των Ιεροσολύμων ΙΑΚΩΒΟΥ του Αδελφοθέου.

Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο θείος του Κυρίου Απόστολος και πρώτος Επίσκοπος  Ιεροσολύμων, ήτο από την Ιουδαίαν, υιός ων του μνήστορος Ιωσήφ. Επειδή δε άλλο δεν είναι εις τους ζηλωτάς της ευσεβείας και εναρέτους γλυκύτερον, ως η του δικαίου ενθύμησις, η οποία τους ευφραίνει περισσότερον από ό,τι ο χρυσός τους φιλαργύρους ή τους φιληδόνους το κάλλος του σώματος και επειδή δεν είναι μόνον γλυκεία η του δικαίου ενθύμησις, αλλά και υπερλίαν ωφέλιμος, διότι εμφυτεύει εις τας ψυχάς κέντρον θεϊκού ζήλου και διεγείρει εις την μίμησιν αυτού τους εντυγχάνοντας, δια τούτο θα είπωμεν και ημείς ολίγα τινά δια τον αληθώς και δικαίως δίκαιον όντα και ονομαζόμενον θείον τούτον Ιάκωβον, όστις επλούτησε και της θείας ταύτης επωνυμίας, να λέγηται από όλους τους Αγίους διαφερόντως και εξαιρετώτερα Αδελφόθεος, διότι ουδείς άλλος ηξιώθη να ονομάζηται αδελφός του Χριστού ειμή μόνον αυτός ο αοίδιμος.

Τη ΚΒ΄ (22α) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Επισκόπου και ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, ΑΝΝΗΣ τε και ΕΛΙΣΑΒΕΤ, ΘΕΟΔΟΤΗΣ και ΓΛΥΚΕΡΙΑΣ.

Αλέξανδρος ο Άγιος Μάρτυς ήτο Επίσκοπος και επειδή δια της διδασκαλίας του ωδήγει εις την πίστιν του Χριστού πολλούς Έλληνας και τους εβάπτιζεν, εκρατήθη από τον ηγεμόνα, από τον οποίον πολλάς τιμωρίας υπομείνας κατεξεσχίσθη και ηναγκάζετο να θυσιάση εις τα είδωλα, αλλά δεν επείσθη. Όθεν βλέπων την γενναιότητα και υπομονήν του ο στρατιώτης Ηράκλειος επίστευσεν εις τον Χριστόν· δια τούτο και αυτός σφόδρα τιμωρηθείς πρότερον, τελευταίον απεκεφαλίσθη και έλαβεν ο αοίδιμος του Μαρτυρίου τον στέφανον. Επειδή δε ο Άγιος Αλέξανδρος εποίησεν εν θαύμα και προς τούτοις επειδή εφυλάχθη υγιής εκ των πληγών με την του Κυρίου Χάριν και βοήθειαν, τούτων ένεκα είλκυσεν εις την πίστιν του Χριστού τέσσαρας γυναίκας, Θεοδότην και Γλυκερίαν, Άνναν και Ελισάβετ, αι οποίαι ήλεγξαν την πλάνην των ειδώλων και δια τούτο απεκεφαλίσθησαν. Ύστερον δε από όλους και ο Αλέξανδρος, κτυπηθείς δια μαζαίρας, ετελειώθη και εξεδήμησε προς Κύριον, λαβών παρ’ Αυτού της νίκης τον στέφανον.

Τη ΚΒ΄ (22α) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών και Ισαποστόλου ΑΒΕΡΚΙΟΥ Επισκόπου Ιεραπόλεως του θαυματουργού.

Αβέρκιος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών ήτο Αρχιερεύς εις πόλιν τινά της Φρυγίας Σαλουταρίας καλουμένην Ιεράπολιν, κατά τους χρόνους Μάρκου Αντωνίνου ρξα΄- ρπ΄ (161-180) και Λευκίου των ασεβών βασιλέων, από τους οποίους εγράφησαν διατάγματα και επέμφθησαν εις όλα τα φρούρια και τας πόλεις των Ρωμαίων, προστάσσοντα να προσκυνώσιν όλοι τους θεούς των Ελλήνων και να θυσιάζωσιν επιμελώς εις αυτούς. Κατ’ εκείνον τον καιρόν ήτο ηγεμών εις την Φρυγίαν άρχων τις, ονόματι Πούπλιος, όστις, ιδών τα των βασιλέων δόγματα, προσέταξε να τελέσωσιν όλοι της επαρχίας αυτού κοινήν εορτήν, προσφέροντες κατά την συνήθειαν αυτών σπονδάς και θυσίας εις τους δαίμονας.

Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Νεομάρτυρος ΙΩΑΝΝΟΥ του εκ Μονεμβασίας, τελειωθέντος εν ταις βασάνοις κατά την Λάρισαν, εν έτει αψογ΄ (1773).

Ιωάννης ο νεοφανής Μάρτυς του Χριστού ήτο από την περιφανή Πελοπόννησον, από τα μέρη της Μονεμβασίας, νέος την ηλικίαν έως δεκαπέντε ετών, πεπαιδευμένος τα ιερά γράμματα· και ο μεν πατήρ αυτού Ιερεύς ων κατήγετο από εν χωρίον καλούμενον Γεράκι, τιμώμενον με θρόνον Επισκοπής παρά της Μητροπόλεως Μονεμβασίας, η δε μήτηρ αυτού ήτο από εν χωρίον της Μονεμβασίας, Γούβες επιλεγόμενον.

Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Μάρτυρος ΘΕΟΔΟΤΗΣ και ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ Πρεσβυτέρου.

Θεοδότη η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως Αλεξάνδρου του Σεβήρου, εν έτει σκβ΄ (222), θυγάτηρ ευγενών γονέων, καταγομένη από χώραν τινά της Μαύρης Θαλάσσης. Μεταβάσα δε εις Ασκητήριον, ησύχαζεν. Ύστερον φανερωθείσα, ότι είναι Χριστιανή, εκρατήθη από τον άρχοντα της Καππαδοκίας και ομολογήσασα ότι πιστεύει εις τον Χριστόν, κρεμάται, καταξεσχίζεται και τίθεται μέσα εις κλίβανον πεπυρωμένον. Επειδή δε ετηρήθη αβλαβής υπό της Χάριτος του Χριστού, απήχθη από τον άρχοντα εις το Βυζάντιον και εντεύθεν εις την Άγκυραν, όπου ήτο ο Πρεσβύτερος Σωκράτης. Ούτος, εν ω οι ειδωλολάτραι είχον πάνδημον εορτήν και προσεκύνουν τα είδωλα, εμπλησθείς θεϊκού ζήλου, επήγε και κατεκρήμνισε τον βωμόν και τας εν τω βωμώ θυσίας· τούτου ένεκα απεκεφαλίσθη ο τρισμακάριος και έλαβε του Μαρτυρίου τον στέφανον. Η δε Αγία Θεοδότη, αναγκασθείσα να θυσιάση εις τα είδωλα και μη πεισθείσα, εκτυπήθη με το ξίφος και ετελειώθη, λαβούσα και αυτή παρά Κυρίου του Μαρτυρίου τον στέφανον.

Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΦΙΛΟΘΕΟΥ, του ασκήσαντος εν τω του Άθω όρει.

Φιλόθεος, το θείον τούτο και θαυμάσιον φυτόν, ανέθαλε κατά τον ΙΔ΄ αιώνα εις την Χρυσόπολιν της Μακεδονίας, οι δε γονείς του ήσαν από επαρχίαν τινά της Ασίας, εκ πόλεως Ελατείας, δια δε τον φόβον των Αγαρηνών έφτγαν από την πατρίδα των και επήγαν εις την Χρυσόπολιν, εις την οποίαν ετελεύτησεν ο πατήρ αυτού, αφ’ ου εγέννησε δύο παίδας, οι οποίοι έμειναν εκεί εις την αλλοτρίαν γην με την μητέρα των, κακουχούμενοι και ονειδιζόμενοι από τους γείτονας, ως ξένοι και πάροικοι, επειδή δεν είχον συγγενή τινα από τον πατέρα ή την μητέρα των, ειμή μόνον την θείαν βοήθειαν, και πολλάκις εμυρολόγουν την τύχην των η μεν γυνή την χηρείαν, οι δε παίδες την ορφανίαν ολοφυρόμενοι.

Τη ΚΑ΄ (21ην) του Οκτωβρίου, μνήμη των εν Νικομηδεία Αγίων τριών Μαρτύρων ΓΑΪΟΥ, ΔΑΣΙΟΥ και ΖΩΤΙΚΟΥ, εν θαλάσση τελειωθέντων.

Γάϊος, Δάσιος και Ζωτικός οι Άγιοι Μάρτυρες, ευρισκόμενοι εις την Νικομήδειαν, ανέλαβον ζήλον θείον εις την καρδίαν των, και πορευθέντες κατεκρήμνισαν τα εις τους ναούς των Ελλήνων ευρισκόμενα είδωλα. Επειδή δε εφανερώθησαν, εδοκίμασαν οι μακάριοι παντοίας βασάνους. Τούτους εκρέμασαν οι Έλληνες επί ξύλων και κατέτριψαν τας σάρκας των με πανία υφασμένα από τρίχας αιγός· έπειτα δέσαντες πέτρας από τον λαιμόν των, τους έρριψαν εις την θάλασσαν. Όθεν έλαβον οι αοίδιμοι τους στεφάνους του Μαρτυρίου.

Τη ΚΑ΄ (21ην) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΙΛΑΡΙΩΝΟΣ του Μεγάλου.

Ιλαρίων ο μέγας Πατήρ ημών εγεννήθη εις χώραν τινά της Παλαιστίνης απέχουσαν από την Γάζαν στάδια τεσσαράκοντα πέντε εν έτει 293. Το μέγα τούτο θαύμα της ερήμου ανέθαλεν ως ρόδον εξ ακανθών από γονείς απίστους και Έλληνας, οίτινες έχοντες πόθον να γίνη ο υιός των σοφός, τον έστειλαν να σπουδάση εις Αλεξάνδρειαν. Τούτο δε εγένετο εκ θείας Προνοίας, δια να γνωρίση ο νέος την αληθή πίστιν του Δεσπότου Χριστού και να απαρνηθή τα είδωλα, καθώς και εγένετο, επειδή ήτο φρόνιμος και εύτακτος από νεαράς ηλικίας, και ουδαμώς επήγαινε να ίδη ιπποδρόμια ή κυνήγια ή θέατρα, κατά την των νέων συνήθειαν, αλλά το εναντίον επόθει πολύ τον τραχύν βίον και ωρέγετο την σκληραγωγίαν. Δεν έλειπε δε και από τας συνάξεις και ακολουθίας των Χριστιανών, εις τας οποίας, αν και νέος, ίστατο με τόσην ευλάβειαν, ευταξίαν και σεμνοπρέπειαν, ως να ήτο πρεσβύτερος.

Τη Κ΄ (20η) Οκτωβρίου, ο Όσιος και θεοφόρος Πατήρ ημών ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ, ο νέος Ασκητής, ο Πελοποννήσιος, ου το λείψανόν εστιν εν Κεφαλληνία, εν ειρήνη τελειούται.

Γεράσιμος ο λαμπρός και νεοφανής αστήρ της Εκκλησίας του Χριστού, ο λίθος ο αδαμάντινος, εφ’ ου συντρίβονται αι κεφαλαί πάντων των καινοτομούντων και παρεκτρεπομένων εκ της αλανθάστου παραδόσεως της αγιωτάτης και Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας, εγεννήθη κατά το έτος αφθ΄ (1509) εις το χωρίον Τρίκαλα Κορινθίας της περιφήμου Πελοποννήσου, εκ της λαμπράς οικογενείας των Νοταράδων. Και ο μεν πατήρ αυτού εκαλείτο Δημήτριος, η δε μήτηρ του Καλή. Από τούτους λοιπόν γεννηθείς ούτος ο θαυμάσιος, παραδίδεται εξ απαλών ονύχων εις την μάθησιν των ιερών γραμμάτων, και επειδή είχεν ευφυϊαν πνεύματος και προαίρεσιν αγαθωτέραν, εντός ολίγων ετών προήχθη αρκετά εις τα μαθήματα.

Τη Κ΄ (20η) Οκτωβρίου, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών ΜΑΤΡΩΝΗΣ της Χιοπολίτιδος και θαυματουργού.

Ματρώνα η Οσία και θαυματουργός Μήτηρ ημών ήτο από την νήσον Χίον, από το χωρίον το καλούμενον έως την σήμερον Βολισσός, το οποίον είναι εις το επάνω βόρειον μέρος της Χίου· και ο μεν πατήρ αυτής ωνομάζετο Λέων, η δε μήτηρ Άννα, ήσαν δε ούτοι ευσεβείς Χριστιανοί, και με όλα τα χριστιανικά ήθη και έργα κεκοσμημένοι, προσέτι και εις τον πλούτον και εις τα άλλα κοσμικά αγαθά ήσαν επισημότεροι των άλλων του χωρίου. Είχον δε αυτοί και άλλας εξ θυγατέρας και με την Μαρίαν επτά (διότι Μαρία ωνομάζετο η Αγία, και μετωνομάσθη ύστερον Ματρώνα).

Τη Κ΄ (20η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος ΑΡΤΕΜΙΟΥ.

Αρτέμιος, ο μέγας και ένδοξος Μάρτυς του Χριστού, ήτο κατά τας ημέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου, παρά του οποίου κατεστάθη δουξ και αυγουστάλιος ήτοι μοκρός Αύγουστος (ηγεμών) της Αλεξανδρείας και πάσης της Αιγύπτου εν έτει τλ΄ (330), ετιμάτο δε μεγάλως και από τους υιούς και διαδόχους του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Αυτός όμως απηρνήθη πάσαν απόλαυσιν και υπέμεινε δια τον Χριστόν διάφορα κολαστήρια, και τώρα αγάλλεται μετ’ αυτού αιώνια. Ακούσατε όμως απ’ αρχής το Μαρτύριον αυτού, δια να λάβητε μεγάλην ωφέλειαν. Μετά την τελευτήν του Αγίου Κωνσταντίνου διεμοίρασαν την βασιλείαν οι τρεις αυτού υιοί. Ο Κωνσταντίνος, ο πρώτος υιός, έλαβε τας άνω Γαλλίας και τας νήσους της Βρεττανίας, έως του Εσπερίου Ωκεανού.

Τη ΙΘ΄ (19η) Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΙΩΑΝΝΗΣ ο Θαυματουργός, ο κατά το όρος του Ρίλα ασκήσας και την εκείσε Μονήν οικοδομήσας, εν ειρήνη τελειούται.

Ιωάννης ο Όσιος και θεοφόρος Πατήρ ημών ο Θαυματουργός εγεννήθη εις τινα κώμην, Σκρίνον καλουμένην, ήτις ευρίσκετο πλησίον εις την πόλιν Σοφίαν, την κοινώς Σόφιαν λεγομένην, υιός γονέων ευσεβών και εναρέτων, Βουλγάρων όντων κατά το γένος, ήκμασε δε επί της βασιλείας Πέτρου βασιλέως των Βουλγάρων, βασιλέως δε των Ρωμαίων Κωνσταντίνου Ζ΄ του Πορφυρογεννήτου, του βασιλεύσαντος εν έτει 913 – 959. Εκ νεαράς ηλικίας ο Άγιος, χρηστοήθης και ευλαβής ων, υπηρέτει τον Θεόν μετά φόβου και αγάπης. Όθεν η αγάπη αύτη εδίδαξεν αυτόν να φυλάττη τας εντολάς του Χριστού, καθώς εν τοις Ευαγγελίοις είπεν ο Κύριος· «Ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνος εστιν ο αγαπών με» (Ιωάν. ιδ: 21).

Τη ΙΘ΄ (19η) Οκτωβρίου, μνήμη των εν Περσίδι μαρτυρησάντων ΣΑΔΩΘ Επισκόπου, και των συν αυτώ εκατόν είκοσιν Αγίων ΜΑΡΤΥΡΩΝ.

Σαδώθ ο ένδοξος Ιερομάρτυς ήτο Επίσκοπος εις επαρχίαν τινά της Περσίας καθ’ ον χρόνον εβασίλευεν ο Σαβώριος εις την χώραν ταύτην, εν έτει τλ΄ (330). Επειδή δε ούτος εδίδασκε τον λαόν του Χριστού, εβάπτισε δε και τινας Πέρσας, τούτου ένεκα διεβλήθη εις τον βασιλέα Σαβώριον. Παραστάς δε εις αυτόν, και μη πεισθείς να προσκυνήση τον ήλιον, το πυρ και το ύδωρ, δέρεται με ράβδους. Έπειτα κόπτουσι το δέρμα του από το μέτωπον έως τους όνυχας των ποδών, και ούτως απέσπασαν εξ αυτού λωρίδα πλάτους τεσσάρων δακτύλων.

Τη ΙΘ΄ (19η) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΟΥΑΡΟΥ.

Ουάρος ο ένδοξος Μάρτυς ήθλησεν ότε, βασιλεύων ο τύραννος Μαξιμιανός, εν έτει τδ΄ (304), έστειλεν εις όλας τας πόλεις και εις τους άρχοντας της Αιγύπτου το ασεβέστατον πρόσταγμα, να απαρνώνται οι Χριστιανοί την ευσέβειαν και να προσκυνώσι τα είδωλα ή να τους θανατώνωσι με διάφορα κολαστήρια. Συνέλαβον όθεν τότε πολλούς πιστούς, από τους οποίους άλλοι μεν εθανατώθησαν αμέσως δια τον Χριστόν, και άλλοι ευρίσκοντο φυλακισμένοι με πείναν και δίψαν βασανιζόμενοι. Τότε ήτο και ο μακάριος Ούαρος, όστις ήτο στρατιώτης Αιγύπτιος από γένος επίσημον, ανδρείος την δύναμιν, την δόξαν περίβλεπτος και εις την αρετήν περιβόητος, ο οποίος επήγαινεν εις τας φυλακάς εκάστην νύκτα και επεμελείτο τους Μάρτυρας και τους παρεκάλει να δέωνται του Θεού, όπως τον αξιώση και αυτόν να μαρτυρήση δια το όνομά του το Άγιον, ότι είχε μεν πόθον εις τούτο, αλλ’ εφοβείτο των τυράννων την απανθρωπίαν και αγριότητα.

Τη ΙΘ΄ (19η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Προφήτου ΙΩΗΛ.

Ιωήλ ο ένδοξος Προφήτης ήτο από την φυλήν του Ρουβίμ, υιός Βαθουήλ, εκ του αγρού του καλουμένου Μεθομμορών. Ερμηνεύεται δε Ιωήλ, αγάπη Κυρίου ή απαρχή Θεού. Επροφήτευσεν ο Προφήτης ούτος δια την πείναν, την οποίαν έμελλον να λάβωσιν οι Ιουδαίοι και δια τον αφανισμόν των νομικών θυσιών και δια το πάθος δικαίου Προφήτου, δια του οποίου μέλλει να ανακαινισθή εις σωτηρίαν όλη η γη. Και ταύτα προφητεύσας, απέθανε και ετάφη εις την ιδικήν του γην. Προέλαβε δε ούτος την του Χριστού έλευσιν έτη ω΄ (800).

Τη ΙΗ΄ (18η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη των Οσίων και θαυματουργών Πατέρων ημών ΣΥΜΕΩΝ και ΘΕΟΔΩΡΟΥ, και της Οσίας ΕΥΦΡΟΣΥΝΗΣ, των την αγίαν και θεομητορικήν Εικόνα ευρόντων, και την του Μεγάλου Σπηλαίου Μονήν συστησαμένων.

Συμεών και Θεόδωρος οι τρισόλβιοι και θεοφόροι Πατέρες ημών ήσαν αδελφοί κατά σάρκα, γεννηθέντες περί τας αρχάς του δ΄ αιώνος (310- 320) εν τη μεγαλουπόλει Θεσσαλονίκη της Μακεδονίας, από γονέων λαμπρών μεν κατά το γένος και την του πλούτου πολυτέλειαν, λαμπροτέρων δε κατά την ψυχήν και τον ακήρατον πλούτον των αρετών. Τοιούτοι δε όντες οι μακάριοι γονείς ηξιώθησαν παρά Κυρίου και τοιούτων κεχαριτωμένων παιδίων, άτινα εκ της βρεφικής αυτών ηλικίας ενέτρεφον εν φόβω Θεού και μετά πάσης επιμελείας, εκπαιδεύοντες εις τα ιερά γράμματα και την ιδίαν εαυτών ζωήν αρετής παράδειγμα προς μίμησιν προτιθέντες εις αυτά. Και προέκοπτον αμφότεροι ο τε Συμεών και ο Θεόδωρος αυξάνοντες και προβαίνοντες θαυμασίως εις την πρώτην στοιχείωσιν των αρετών της θεοσεβείας, ώστε και εξ αυτών έτι των απαλών ονύχων εδείκνυον οποίοι κατά το τέλειον της ηλικίας θέλουν γίνει.

Τη ΙΗ΄ (18η) Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Νεοφανών Μαρτύρων ΓΑΒΡΙΗΛ και ΚΥΡΜΙΔΩΛΗ των εν Αιγύπτω αθλησάντων εν έτει αφκβ΄ (1522).

Γαβριήλ και Κυρμιδώλης οι ένδοξοι Άγιοι Νεομάρτυρες ήσαν από την Αίγυπτον γεγεννημένοι από Χριστιανούς γονείς και καλώς ανατεθραμμένοι, εμαρτύρησαν δε εις αυτήν την πατρίδα των εις τον καιρόν του σουλτάνου Σουλεϊμάν, υιού του Οσμάν· η δε αιτία του μαρτυρίου αυτών ηκολούθησεν ούτως. Κατ’ εκείνας τας ημέρας ήτο Εμίρης τις, ονόματι Χάερ Μεκ, πρώτος εξουσιαστής της Αιγύπτου· εις τούτον λοιπόν επήγαν τινές από τους ασεβείς και εσυκοφάντησαν τους Αγίους Μάρτυρας, λέγοντες προς αυτόν· «Εδώ ευρίσκονται δύο Χριστιανοί νέοι και μεταξύ των πολλών κακών, τα οποία μας κάμνουν, είναι και τούτο το χείρον, ότι έχουσιν αυτοί τους οίκους των πλησίον εις το τζαμί, όπερ είναι εκεί πλησίον μας και ρίπτουσιν επάνω εις αυτό απορρίματα, νερά, κρασιά και άλλας ακαθαρσίας και ουδείς από ημάς δύναται να τους εναντιωθή, καθότι είναι γραμματικοί μεγάλων ανθρώπων· ημείς όμως βλέποντες τούτο, το οποίον πράττουσι καθ’ εκάστην ημέραν και μη υποφέροντες το όνειδος, ιδού ήλθομεν και σου το ανηγγείλαμεν και καθώς θέλεις ποίησον».

Τη ΙΗ΄ (18η) Οκτωβρίου ο Όσιος Πατήρ ημών ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ, ο εν τω Ευφράτη ποταμώ, εν ειρήνη τελειούται.

Ιουλιανός ο Όσιος Πατήρ ημών, παραιτήσας τον κόσμον και τα εν κόσμω, επήγεν εις τας όχθας του Ευφράτου ποταμού· ευρών δε εκεί σπήλαιον διήγεν την ζωήν του μοναστικώς. Τούτον ύστερον και άλλοι πολλοί μιμηθέντες, μετέβησαν πλησίον εις εκείνο το σπήλαιον του Οσίου και κατεσκεύασαν καλύβας, γενόμενοι έως εκατόν τον αριθμόν· συνηγωνίζοντο δε με τον Όσιον, και τα αυτά φαγητά τα οποία έτρωγεν εκείνος έτρωγαν και αυτοί. Ούτος ο θαυμάσιος απήντησε ποτε δράκοντα, τον οποίον κατεξέσχισε και εθανάτωσε με το σημείον του Τιμίου Σταυρού. Επήγε δε και εις το Σίναιον Όρος και έκτισεν Εκκλησίαν πλησίον εις την πέτραν εκείνην, εις την οποίαν ο Νομοθέτης Μωϋσής είδε τον Θεόν, καθώς είναι δυνατόν να τον ίδη άνθρωπος· η Εκκλησία αύτη διατηρείται έως την σήμερον.

Τη ΙΗ΄ (18η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού ΛΟΥΚΑ.

Λουκάς ο θείος Ευαγγελιστής και Απόστολος του Κυρίου κατήγετο από την μεγάλην Αντιόχειαν, ιατρός το επάγγελμα, αλλά και άριστος κατά την ζωγραφικήν τέχνην και εντελώς γεγυμνασμένος κατά την έξωθεν σοφίαν κατέχων την Εβραϊκήν και την Συριακήν διάλεκτον. Ούτος διατρίβων εις τας Θήβας της Βοιωτίας και ιατρεύων, κατά τους χρόνους του βασιλέως Τίτου Κλαυδίου εν έτει μβ΄ (42), συνήντησε τον Άγιον Απόστολον Παύλον· και πιστεύσας εις τον Χριστόν απέβαλε την πατρικήν πλάνην. Καθ’ υπαγόρευσιν δε του Αποστόλου Παύλου συνέγραψε και το ίδιον αυτού Άγιον Ευαγγέλιον και απέστειλεν αυτό προς τον ηγεμόνα της Αχαϊας Θεόφιλον, όστις επίστευσεν εις τον Χριστόν· έπειτα συνέγραψε και τας πράξεις των Αποστόλων αποστείλας και αυτάς εις τον ίδιον Θεόφιλον. Αφ’ ου δε εχωρίσθη από τον Παύλον, περιήλθεν όλην την Ελλάδα κηρύττων το Ευαγγέλιον του Χριστού. Επανελθών δε εις τας Θήβας της Βοιωτίας, ως λέγουσιν, εκεί εν ειρήνη ανεπαύθη, ων ογδοήκοντα ετών γέρων. Μετά θάνατον δε, θέλων ο Θεός να δοξάση τον θεράποντα και υπηρέτην του τούτον Λουκάν, έβρεξεν επί του τάφου του κολλύρια. Όθεν εκ της αιτίας ταύτης έγινε ο τάφος του θείου Αποστόλου κοινότερος εις όλους τους ανθρώπους. Ο δε Κωνστάντιος, ο υιός του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μετέφερεν από τας Θήβας εις την Κωνσταντινούπολιν το λείψανον του Αποστόλου τούτου, δια του Αγίου Αρτεμίου του μεγάλου, δουκός της Αιγύπτου και κατόπιν Μάρτυρος, και απεθησαύρισεν αυτό εις τον Ναόν των Αγίων Αποστόλων υπό την αγίαν Τράπεζαν ομού με τα τίμια λείψανα των Αγίων Ανδρέου, Θωμά και Τιμοθέου των Αποστόλων.

Τη ΙΖ΄ (17η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων πέντε Μαρτύρων και αυταδέλφων Αναργύρων, ΚΟΣΜΑ, ΔΑΜΙΑΝΟΥ, ΛΕΟΝΤΙΟΥ, ΑΝΘΙΜΟΥ και ΕΥΠΡΕΠΙΟΥ.

Κοσμάς και Δαμιανός οι Άγιοι Ανάργυροι, οι σήμερον εορταζόμενοι, ήσαν από την Αραβίαν, έχομεν δε και άλλας δύο συζυγίας Αγίων Αναργύρων, με τα αυτά ονόματα, διότι τρεις είναι αι συζυγίαι των Αγίων Αναργύρων, αι φέρουσαι τα αυτά ονόματα, ήτοι Κοσμά και Δαμιανού· και όλοι την αυτήν ιατρικήν τέχνην μετήρχοντο και όλοι ομοίως Ανάργυροι εκαλούντο. Και οι μεν της πρώτης συζυγίας, Κοσμάς και Δαμιανός, ήσαν υιοί Θεοδότης, μιας ευλαβούς και Χριστιανής γυναικός, οίτινες εν ειρήνη εκοιμήθησαν και ενεταφιάσθησαν εις ένα τόπον καλούμενον Φερεμάν. Οι δε της δευτέρας συζυγίας Κοσμάς και Δαμιανός διέτριβον εις την Ρώμην, έχοντες διδάσκαλον κακόγνωμόν τινα και φθονερόν, ο οποίος αναβιβάσας αυτούς με δόλον επί τινος όρους, ίνα δήθεν συνάξωσι βότανα, εκεί ο αλιτήριος εφόνευσεν αυτούς δια λίθων.

Τη ΙΖ΄ (17η) του μηνός Οκτωβρίου, η ανακομιδή του λειψάνου του Αγίου και Δικαίου ΛΑΖΑΡΟΥ.

Λάζαρος ο Δίκαιος και Άγιος, ο φίλος του Χριστού, τον οποίον ήγειρεν εκ νεκρών ο Κύριος, μετά την ανάστασιν αυτού, φεύγων τους Ιουδαίους, οίτινες ήθελον να αποκτείνωσιν αυτόν, διότι πολλοί δι’ αυτού επίστευον εις τον Χριστόν, κατέφυγεν εις την νήσον Κύπρον, ένθα και εδίδασκε την εις Χριστόν πίστιν, κατόπιν δε και Αρχιερεύς εχειροτονήθη της πόλεως του Κιτίου υπό των Αγίων Αποστόλων.

Τη ΙΖ΄ (17η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Οσιομάρτυρος ΑΝΔΡΕΟΥ του εν τη Κρίσει.

Ανδρέας ο Άγιος Οσιομάρτυς εγεννήθη εις την ευσεβεστάτην Κρήτην και ζηλώσας παιδιόθεν την πατρικήν Ορθοδοξίαν, δεν επόθησε δόξαν ή πλούτον, ούτε άλλην τρυφήν επεθύμησε ποτε, αλλά τον σκληρόν και επίπονον βίον εβίωσε και τοσούτον ηγάπησε την αρετήν εξ όλης του της ψυχής, ώστε έμεινεν από όλας τας ηδονάς ελεύθερος· όθεν απολαύσας κατά των εχθρών θαυμάσια τρόπαια, έγινεν εις όλους οδός αρίστης σωτηρίας και αρετής υποτύπωσις, ότι πολλούς κατέπεισε να καταφρονήσωσι την παρούσαν ζωήν ως ευμάραντον και να δράμουν προς την ουράνιον ως αθάνατον. Ούτω λοιπόν ανετράφη ο Όσιος φυλάττων ακριβώς εκ νεότητος τα αποστολικά και πατρικά δόγματα, αλλά και πάσα η οικουμένη κατετρύφα τότε εις την ευσέβειαν χωρίς κανέν ζιζάνιον. Την γαλήνην όμως ταύτην της Εκκλησίας μη υποφέρων ο πονηρός και μισόκαλος εχθρός της αληθείας, επειδή η ειδωλολατρία από πολλού έπαυσεν, ήγειρε πάλιν πόλεμον κατά των Ορθοδόξων ο αλιτήριος καταπείσας τον βασιλέα Κωνσταντίνον τον Κοπρώνυμον, τον εν έτει ψμα΄ (741) βασιλεύσαντα, να μη προσκυνή τας αγίας Εικόνας.

Τη ΙΖ΄ (17η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Προφήτου ΩΣΗΕ.

Ωσηέ ο ένδοξος Προφήτης ήτο από την φυλήν του Ισάχαρ υιός Βεηρεί (ή Βενιή), εκ Γαλεμώθ (ή Βαλεθώμ)· ερμηνεύεται δε ο Ωσηέ Ελληνιστί σωζόμενος ή φύλαξ ή σκιάζων. Αφ’ ου δε ούτος προεφήτευσε πολλά κατά του Ισραήλ, έδωκε και σημείον παράδοξον, ότι θέλει έλθει ο Κύριος εις την γην και θέλει συναναστραφή με τους ανθρώπους, και ότι θέλουν αναφυή δώδεκα δρυς, αι οποίαι θα ακολουθώσι και θα υπακούωσιν εις τον επί γης φανέντα Θεόν, όστις θέλει σώσει όλην την γην. Αποθανών δε ούτος εν ειρήνη, ετάφη εις την γην αυτού. Προέλαβε δε την του Χριστού έλευσιν έτη ωκβ΄ (822).

Τη ΙΣΤ΄ (16η) του μηνός Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΜΑΛΟΣ εν ειρήνη τελειούται.

Μαλός ο Όσιος Πατήρ ημών, αφήσας κόσμον, πλούτον και συγγενείς, επήγεν εις ερήμους και ακατοικήτους τόπους και εκεί εσχόλαζε χαίρων ο αοίδιμος εις νηστείας και αγρυπνίας και εις τας άλλας κακοπαθείας· ήτο δε το πρόσωπόν του χαρωπόν. Και ενήργει εν ονόματι του Χριστού διάφορα θαύματα· διότι λεπρούς εκαθάριζε, δαιμόνια εδίωκε και φως εχάριζεν εις τους τυφλούς. Και αυτά μεν ενήργει, εν όσω ήτο ζων· αφ’ ου δε προς Κύριον εξεδήμησεν, αφήκε το πάντιμον σώμα του πηγήν των ιάσεων· διότι χάριν έλαβε να αναβλύζη μύρον από αυτό, εις αποτροπήν παντός πάθους και εις ιατρείαν ασθενειών ανιάτων, καθώς ο Κύριος είπε· «Τους δοξάζοντάς με δοξάσω» (Α΄ Βασιλ. β: 30). Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς. Αμήν.  

Τη ΙΣΤ΄ (16η) του μηνός Οκτωβρίου μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΛΟΓΓΙΝΟΥ του Επισκόπου.

Λογγίνος, ο Άγιος Μάρτυς, ο Εκατόνταρχος, ήτο Ιουδαίος το γένος, ζων κατά τας ημέρας της ενσάρκου οικονομίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, υπηρέτει δε ως εκατόνταρχος εις την υπηρεσίαν του Πιλάτου. Ούτος κατά την ημέραν καθ’ ην ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός δια την άπειρον αυτού ευσπλαγχνίαν εσταυρώθη κατά το ανθρώπινον δια να μας λυτρώση από την προπατορικήν παράβασιν, προσετάχθη από τον Πιλάτον να φυλάττη μετά των στρατιωτών του το Σώμα του Ιησού. Και οι μεν Μαθηταί και Απόστολοι του Κυρίου δια τον φόβον των Ιουδαίων έφυγαν, ο δε μακάριος Λογγίνος παραμείνας πλησίον του Εσταυρωμένου και βλέπων τα σημεία και άπειρα θαύματα, άπερ έγιναν εις εκείνην την σωτήριον Σταύρωσιν, ήτοι τον σεισμόν, την του ηλίου εις σκότος μεταβολήν, τους ανοιγέντας τάφους και τους εξ αυτών εκπηδήσαντας νεκρούς ανεβόησε μετά μεγάλης φωνής ειπών· «Αληθώς Θεού Υιός ην ούτος» (Ματθ. κζ:54).

Τη ΙΕ΄ (15η) Οκτωβρίου, ο Άγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ο Νέος ο από Αγκύρας, ο κτίτωρ της παρά την Θεσσαλονίκην Μονής των Περιστερών, εν ειρήνη τελειούται.

Ευθύμιος ο Όσιος και θεοφόρος Πατήρ ημών ο νέος εγεννήθη επί των ημερών της βασιλείας του αυτοκράτορος του Βυζαντίου Λέοντος Ε΄ του Αρμενίου, του βασιλεύσαντος εν έτει ωιγ΄ -  ωκ΄ (813-820), εις κώμην τινά της Γαλατίας πολυάνθρωπον και πλουσίαν ονομαζομένην Οψώ. Οι γονείς αυτού ήσαν περιφανείς και οι τα πρώτα φέροντες της κώμης ταύτης, ήτις ήτο συνοικισμένη πλησίον της Αγκύρας, πρωτευούσης νυν της Τουρκίας. Ωνομάζοντο Επιφάνιος και Άννα, είχον δε και δύο θυγατέρας, ων η μεν πρεσβυτέρα Μαρία η δε νεωτέρα Επιφανία εκαλούντο. Ο δε Άγιος εις το ιερόν βάπτισμα έλαβε το όνομα Νικήτας. Απορφανισθείς είτα του πατρός, κατά το έβδομον έτος της ηλικίας αυτού, εκτρέφεται ο μικρός Νικήτας υπό της ευσεβούς και φιλοστόργου αυτού μητρός εν άκρα παιδεία και νουθεσία Κυρίου και διδάσκεται τα ορθά της αγίας ημών Εκκλησίας δόγματα, καθότι τότε επεκράτει εισέτι και διετάραττε πάσαν την Οικουμένην η βδελυρά και μισόχριστος αίρεσις των εικονομάχων.

Τη ΙΕ΄ (15η) του μηνός Οκτωβρίου, διήγησις περί αθλήσεως ΜΟΝΑΧΟΥ τινος υποτακτικού και ότι, δια να εκπέση ούτος της υπακοής, δεν ηξιούτο παρά Θεού τελείας της δόξης.

Μοναχός τις ευρίσκετο εις Σκήτην, υποτασσόμενος εις Γέροντα επί έτη τινά. Φθονήσαντος δε του δαίμονος, παρεξετράπη ποτέ της προς τον Γέροντα υπακοής, χωρίς να είναι ουδεμία εύλογος και δεδικαιολογημένη αφορμή. Όθεν επιτιμηθείς υπό του Γέροντος και κανονισθείς δια την παρακοήν του, κατεφρόνησε και αυτό το δοθέν επιτίμιον και τον κανόνα. Καταβάς λοιπόν εις την Αλεξάνδρειαν, συνελήφθη ως Χριστιανός από τον εκεί ευρισκόμενον ειδωλολάτρην άρχοντα· και αφ’ ου εξεδύθη το μοναχικόν σχήμα, ηναγκάζετο να θυσιάση εις τα είδωλα.

Τη ΙΕ΄ (15η) του μηνός Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών και Ομολογητής ΒΑΡΣΟΣ, Επίσκοπος Εδέσσης, εν ειρήνη τελειούται.

Βάρσος ο Όσιος Πατήρ ημών διέλαμψεν ως άλλος αστήρ κατά την αρετήν και τα θαύματα, όχι μόνον εις την Έδεσσαν, την ιδίαν του επαρχίαν, αλλά και εις την Φοινίκην και εις την Αίγυπτον και εις την Θηβαϊδα, και έγινε περιβόητος εις όλας τας επαρχίας ταύτας. Όθεν την φήμην τούτου μαθών ο βασιλεύς Ουαλεντιανός, εν έτει τξδ΄ (364), και ότι είναι ζηλωτής του της Αγίας Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας δόγματος προσέταξε να εξορισθή εις την νήσον Άραδον. Επειδή δε έμαθεν, ότι και εκεί συντρέχουσι προς αυτόν πλήθη πολλά και ακούουσι την διδασκαλίαν του, εξώρισεν αυτόν εις την πόλιν Οξύρυγχον, την ευρισκομένην εις την Κάτω Αίγυπτον. Αλλ’ επειδή και εκεί η φήμη και δόξα του Αγίου συνήθροιζε περί αυτόν όλους τους πλησιοχώρους, δια τούτο εξωρίσθη ο των ουρανών άξιος εις εν μεμακρυσμένον φρούριον, το οποίον ήτο πλησίον εις τους Αλγερίους. Εκεί λοιπόν ο Άγιος ευρισκόμενος απήλθε προς Κύριον μετά παρρησίας. Λέγουσι δε, ότι έως την σήμερον ευρίσκεται εις την νήσον Άραδον η κλίνη του Αγίου τούτου και απολαύει μεγάλης τιμής παρά των εγχωρίων δια τα θαύματα άπερ ενεργεί· διότι όσοι ασθενείς κατακλιθώσιν επί της κλίνης εκείνης μετά πίστεως, ευθύς λαμβάνουσι την υγείαν των.

Τη ΙΕ΄ (15η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΣΑΒΙΝΟΥ Επισκόπου.

Σαβίνος ο μακάριος Πατήρ ημών δια τας πολλάς του αρετάς έγινεν Επίσκοπος. Έπειτα μισών τας ταραχάς, αίτινες παρακολουθούσι το επισκοπικόν αξίωμα, έφυγεν εις τας ερήμους. Και τόσους πολλούς αγώνας εποίησεν ο αοίδιμος, ώστε έγινε και αυτουργός πολλών θαυμάτων δια της Χάριτος του Θεού· διότι ασθενείας ιάτρευε, δαίμονας εδίωκε και τα μέλλοντα προέλεγεν. Όθεν ωφελήσας πολλούς και πείσας αυτούς δια της διδασκαλίας του να αφήσωσι τον κόσμον και τους γονείς των και να υπηρετώσιν εις τον Χριστόν δια της μοναχικής πολιτείας, εν ειρήνη ανεπαύθη.

Τη ΙΕ΄ (15η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΛΟΥΚΙΑΝΟΥ, Πρεσβυτέρου της εν Αντιοχεία Εκκλησίας.

Λουκιανός ο Πρεσβύτερος και Μάρτυς του Χριστού ήτο από μίαν πόλιν της Συρίας καλουμένην Σαμόσατα, εν έτει 290. Οι γονείς του ήσαν ευγενείς και Χριστιανοί, οίτινες τον έβαλαν να σπουδάζη τα ιερά γράμματα. Όταν δε έφθασεν ο νέος εις το δωδέκατον έτος της ηλικίας του, οι γονείς του ετελεύτησαν. Ο δε Λουκιανός, διαμοιράσας εις τους πτωχούς τα υπάρχοντα, απήλθεν εις Έδεσσαν, και παρέμεινεν επί πολύ εις τινα διδάσκαλον ενάρετον, ονομαζόμενον Μακάριον, από τον οποίον συνήθροισε πάσαν αρετήν και εβαπτίσθη απ’ αυτόν, διότι ακόμη δεν ήτο Χριστιανός τέλειος· έπειτα ηθέλησε να γίνη Μοναχός και τόσον ηγάπησε την εγκράτειαν, ώστε δεν ηθέλησε να φάγη ποσώς πράγμα εψημένον, ούτε μαγείρευμα, ούτε οίνον εδοκίμασεν, αλλά μαχόμενος καθ’ εκάστην κατά της σαρκός με νηστείαν και κακοπάθειαν, τοσούτον την κατέβαλε με προσευχάς και με δάκρυα, ώστε εθαύμαζον όσοι τον εγνώριζον.

Τη ΙΔ΄ (14η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη της Οσίας Μητρός ημών ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ της Νέας.

Παρασκευή η Οσία και παναοίδιμος Μήτηρ ημών η Νέα, ήτο από την κωμόπολιν της Θράκης Επιβάται κειμένην πλησίον της πόλεως Σηλυβρίας. Οι γονείς της ήσαν ευγενείς, ένδοξοι και πολύ πλούσιοι, αλλά ευσεβέστατοι και χριστιανικώτατοι. Γεννήσαντες δε την Οσίαν ταύτην Παρασκευήν την ανέτρεφον εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου και εις όλα τα καλά και θεάρεστα έργα την εγύμνασαν παρευθύς από την μικράν της ηλικίαν. Όταν δε έγινε δέκα ετών, επήγε μίαν φοράν ομού με την μητέρα της εις μίαν Εκκλησίαν της Παναγίας Θεοτόκου και όταν ήκουσε η μακαρία την περικοπήν του Ευαγγελίου, ήτις λέγει «όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν, και αράτω τον Σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι» (Ματθ. ιστ: 24), ευθύς ετρώθη η καρδία της και εκυριεύθη όλη από την θείαν αγάπην και εξελθούσα από την Εκκλησίαν ήρχισεν ευθύς να αρνήται η θεόφρων τον εαυτόν της και να βάλλη εις έργον τα Ευαγγελικά λόγια, τα οποία ήκουσεν.

Τη ΙΔ΄ (14η) του μηνός Οκτωβρίου, ο Άγιος Μάρτυς Πέτρος ο Αυσελάμου πυρί τελειούται.

Πέτρος ο Άγιος Μάρτυς ήτο από τα μέρη της Ελευθερουπόλεως, εκ κώμης καλουμένης Ανίας (ή Ανέας), ανδρείος μεν κατά την ψυχήν, νέος δε άμα και δυνατός κατά το σώμα. Αφ’ ου δε εδοκίμασε πολλούς αγώνας δια την ευσέβειαν και κατεφρόνησεν όλα τα επίγεια, τελευταίον έγινε θυσία και ολοκαύτωμα εις τον Χριστόν κατά το έκτον έτος της βασιλείας του Διοκλητιανού, ήτοι εν έτει 292, κομισάμενος ούτω δια πυρός τον του Μαρτυρίου άφθαρτον στέφανον, αφ’ ου πρότερον έλαβε διάφορα βάσανα ο αοίδιμος.

Τη ΙΔ΄ (14η) του μηνός Οκτωβρίου, ο Άγιος Ιερομάρτυς ΣΙΛΒΑΝΟΣ ο Γέρων ξίφει τελειούται.

Σιλβανός ο Άγιος Ιερομάρτυς, κατήγετο από την πόλιν της Παλαιστίνης Γάζαν, ήτις και Κωνσταντία ωνομάσθη, ήτο δε άνθρωπος πράος και άκακος, γηραλέος την ηλικίαν, στρατιώτης μεν πρότερον, είτα δε δια την υψηλήν και καθαράν του ζωήν έγινε Πρεσβύτερος της εν Γάζη Εκκλησίας. Ούτος λοιπόν παρασταθείς εις τον άπιστον λαόν των Καισαρέων και ελέγξας αυτών την ασέβειαν, εδάρη πικρώς και κατεξεσχίσθη εις τας πλευράς. Έπειτα κατεδικάσθη να δουλεύη εις τα μεταλλεία του χαλκώματος, τα ευρισκόμενα εις τους τόπους τους καλουμένους Ζωόρους. Εκεί δε ευρισκόμενος γίνεται Επίτροπος δια παροτρύνσεως του εκεί λαού. Μετ’ ολίγον δε καιρόν, κατεξηραμμένος ων τόσον εκ του γήρατος, όσον και εκ της ασθενείας, απεκεφαλίσθη παρά των ειδωλολατρών και ούτως έλαβεν ο αοίδιμος του Μαρτυρίου τον στέφανον. Συν αυτώ απεκεφαλίσθησαν και άλλοι τεσσαράκοντα Μάρτυρες, εκ των οποίων άλλοι μεν ήσαν από την Αιγυπτον, άλλοι δε από την Παλαιστίνην.

Τη ΙΔ΄ (14η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΚΟΣΜΑ του Ποιητού, Επισκόπου Μαϊουμά του Αγιοπολίτου, ήτοι του Ιεροσολυμίτου.

Κοσμάς ο Όσιος Πατήρ ημών, ο Ποιητής, έμεινεν ορφανός ενώ ήτο πολύ νέος· όθεν έλαβεν αυτόν ο πατήρ του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, ονόματι Σέργιος, και τον υιοθέτησε δια ψυχικήν του σωτηρίαν, έχων πολλήν πρόνοιαν περί αυτού και κηδεμονίαν. Επειδή δε ο πατήρ του θείου Δαμασκηνού είχε πλούτον και δόξαν πολλήν, δια τούτο προσέλαβεν εις τον οίκον του πολυμαθή τινα και σοφόν διδάσκαλον, αξίωμα έχοντα των Ασηκρητών, Μοναχόν δε ονομαζόμενον και αυτόν Κοσμάν. Εις τούτον λοιπόν παρέδωκε και τον κατά φύσιν υιόν του Ιωάννην και τον θετόν τούτον υιόν του Κοσμάν.

Τη ΙΔ΄ (14η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΝΑΖΑΡΙΟΥ, ΠΡΟΤΑΣΙΟΥ, ΓΕΡΒΑΣΙΟΥ και ΚΕΛΣΙΟΥ.

Ναζάριος, Προτάσιος, Γερβάσιος και Κέλσιος οι θαυμαστοί και ένδοξοι Άγιοι Μάρτυρες έλαμψαν ως λαμπροί αστέρες βασιλεύοντος του ασεβεστάτου Νέρωνος, εν έτει νζ΄ (57). Ήτο δε τότε ο πρώτος τούτων, ο μακάριος Ναζάριος, εις την περίφημον και περιβόητον Ρώμην, διότι από την Ρώμην ήτο αυτός και η μήτηρ του, ο δε πατήρ του ήτο από την Λιβύην, αμφότεροι πλούσιοι και ενάρετοι, οίτινες ήσαν μαθηταί του κορυφαίου των Αποστόλων Πέτρου, όστις και τους ωδήγησε προς την ευσέβειαν και τους εβάπτισεν, ο δε Πανάγαθος Θεός τους έδωκε κληρονόμον της αρετής και της περιουσίας αυτών τον Ναζάριον, τον οποίον εβάπτισεν ο Λίνος, όστις ήτο του θρόνου και της αρετής του Πέτρου διάδοχος.

Τη ΙΓ΄ (13η) του μηνός Οκτωβρίου, η Αγία Νεομάρτυς ΧΡΥΣΗ, η αθλήσασα εν τινι χωρίω της επαρχίας Μογλενών, τω καλουμένω Σλάτενα, κατά το 1795 έτος, μεληδόν κατακοπείσα, τελειούται.

Χρυσή η νέα Παρθενομάρτυς και αμίαντος νύμφη του επουρανίου Βασιλέως Χριστού του Θεού, ήτις κατά την βουλγαρικήν διάλεκτον ελέγετο Σλάτω, ήτο από τα Μογλενά της Μακεδονίας, εκ τινος χωρίου καλουμένου Σλάτενα, πτωχή μεν κατά το γένος, διότι ήτο θυγάτηρ Χριστιανού τινος πένητος και ασήμου, έχοντος ομού με αυτήν θυγατέρας τέσσαρας. Όσον όμως ήτο πτωχή κατά την περιουσίαν τόσον ήτο πλουσία κατά τα προαιρετικά και φυσικά πλεονεκτήματα, προαιρετικά μεν κατά την εις Θεόν θερμήν πίστιν και την παρθενίαν και σωφροσύνην, φυσικά δε κατά το κάλλος του προσώπου και ωραιότητα, δια την οποίαν μάλιστα και ηξιώθη η μακαρία να τελειώση με ένδοξον και γενναίον Μαρτύριον. Τούτο δε εγένετο ως εξής: Τούρκος τις, βλέπων αυτήν τοσούτον ωραίαν και πάγκαλον, ετρώθη εις την καρδίαν από σατανικόν έρωτα· όθεν παρετήρει να εύρη κατάλληλον καιρόν, δια να τελέση τον κακόν σκοπόν όπου εμελέτα. Εν μια δε των ημερών, όταν η Αγία εξήλθεν έξω με άλλας γυναίκας δια να συνάξη ξύλα, έμαθε τούτο ο Αγαρηνός εκείνος και της παρθενίας της Αγίας ο επίβουλος· όθεν παίρνει μετ’ αυτού και άλλους Τούρκους και μεταβάς εις τον τόπον όπου έκοπτον ξύλα, συλλαμβάνει την Αγίαν και απάγει αυτήν βιαίως εις τον οίκον του.

Τη ΙΓ΄ (13η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΒΕΝΙΑΜΙΝ του Διακόνου, του εν Περσία αθλήσαντος.

Βενιαμίν ο αοίδιμος Ιερομάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως μεν της Περσίας Ισδιγέρδου, υιού Γορωράνη, βασιλέως χρηματίσαντος και αυτού των Περσών, του Ρωμαίων δε βασιλέως Θεοδοσίου του Μικρού εν έτει υιβ΄ (412). Φαίνεται δε ότι κατήγετο από την Περσίαν και ταύτην είχε πατρίδα του. Ούτος λοιπόν με το να ήτο Διάκονος της εν Περσία Εκκλησίας, πολλούς Έλληνας ομού και Πέρσας επέστρεψεν εις την θεογνωσίαν δια μέσου του λόγου της διδασκαλίας του. Όθεν εκ της αιτίας ταύτης κατηγγέλθη εις τον ρηθέντα βασιλέα ως κακοποιός. Δια τούτο παρασταθείς ενώπιον του βασιλέως εδάρη. Μετά δε τον δαρμόν βάλλεται εις την φυλακήν, εις την οποίαν έμεινε δύο ολοκλήρους χρόνους.

Τη ΙΓ΄ (13η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΝΙΚΗΤΑ Πατρικίου του Ομολογητού.

Νικήτας ο Άγιος Ομολογητής και Πατρίκιος εγεννήθη εις την χώραν των Παφλαγόνων, από γονείς ευσεβείς και φιλοθέους, οίτινες ως λέγεται, ήσαν συγγενείς Θεοδώρας της κατόπιν βασιλίσσης συζύγου του Θεοφίλου. Παιδιόθεν λοιπόν εις τα σχολεία έμαθε τα ιερά γράμματα και κατόπιν επήγεν εις την Κωνσταντινούπολιν, όταν ήτο ετών δεκαεπτά. Μαθούσα δε η τα σκήπτρα της βασιλείας τότε κρατούσα Ειρήνη, ότι όταν ο Άγιος ήτο νήπιον ευνουχίσθη από τους γονείς του, δια τούτο επήρεν αυτόν εις τα βασιλικά παλάτια και εις ολίγον καιρόν έγινε πρώτος από τους οικείους ανθρώπους της. Έφθασε δε και εις το να λάβη το αξίωμα του Πατρικίου και να κατασταθή στρατηγός της Σικελίας. Παιδιόθεν δε μετεχειρίζετο ο μακάριος την αρετήν και ήθελε μεν να γίνη Μοναχός, ημποδίζετο όμως από τους τότε βασιλεύοντας, ήτοι τον Νικηφόρον και τον υιόν του Σταυράκιον.

Τη ΙΓ΄ (13η) του μηνός Οκτωβρίου, ο Άγιος Μάρτυς ΔΙΟΣΚΟΡΟΣ ξίφει τελειούται.

Διόσκορος ο Άγιος Μάρτυς εμαρτύρησε κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού εν έτει σπη΄ (288), και κατά μεν το γένος κατήγετο από τους καλουμένους Σκηνοπολίτας, κατά δε το αξίωμα ήτο βουλευτής. Ούτος απορρίψας ως σκύβαλα όλα του κόσμου τούτου τα αγαθά δια να κερδήση τον Χριστόν, επαρρησιάσθη έμπροσθεν του άρχοντος Λουκιανού, τον οποίον ήλεγξε τόσον δριμύτατα, ώστε ούτος έμεινεν εμβρόντητος από την κατάπληξιν, είτα δε περιεγέλα αυτόν και εις ουδέν υπελόγιζε τόσον τας απειλάς του, όσον και τας κολακείας του. επειδή δε ο άρχων μετεχειρίσθη κατά του Αγίου και πυρ και στρεβλωτήρια όργανα και παν άλλο είδος βασάνων, το οποίον εφεύρισκε, όλα δε ταύτα παρέμειναν ανενέργητα και εφαίνοντο ως ουδέν έμπροσθεν εις την ανδρείαν και μεγαλοψυχίαν του Μάρτυρος, δια τούτο, τελευταίον, απέτεμε με το ξίφος την αγίαν του κεφαλήν και ούτως ο αοίδιμος έλαβε του Μαρτυρίου τον στέφανον.

Τη ΙΓ΄ (13η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΦΛΩΡΕΝΤΙΟΥ.

Φλωρέντιος ο Άγιος Μάρτυς ήτο από τη Θεσσαλονίκην. Επειδή δε ήτο Χριστιανός και ζηλωτής της ευσεβείας και της αρετής, εξουθένει μεν και κατηγόρει έμπροσθεν εις όλους τους θεούς των Ελλήνων, εστήριζε δε τους Χριστιανούς εις την του Χριστού πίστιν και με κάθε τρόπον ωδήγει αυτούς εις την εργασίαν της αρετής και των του Θεού εντολών. Ταύτα δε πράττων και μεταχειριζόμενος συνελήφθη από τον ηγεμόνα της Θεσσαλονίκης, και ερωτηθείς παρ’ αυτού, τον μεν Χριστόν παρρησία ωμολόγησεν έμπροσθεν πάντων, ότι είναι Θεός προαιώνιος και ποιητής του παντός, τους δε θεούς των Ελλήνων περιεγέλασεν, ότι είναι ξύλα και λίθοι, αργύριον και χρυσίον, χάλκωμα και σίδηρος και είδωλα άψυχα και αναίσθητα. Όθεν, επειδή ταύτα είπε, δέρεται δυνατά. Έπειτα κρεμάται επάνω εις ξύλον και καταξεσχίζεται. Είτα ρίπτεται εντός ανημμένης πυράς. Και ούτω χαίρων και προσευχόμενος και ευχαριστών τον Θεόν ετελειώθη ο μακάριος εντός αυτής και έλαβε του Μαρτυρίου τον στέφανον.    

Τη ΙΓ΄ (13η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΚΑΡΠΟΥ, ΠΑΠΥΛΟΥ, ΑΓΑΘΟΔΩΡΟΥ και ΑΓΑΘΟΜΙΚΗΣ.

Κάρπος, Πάπυλος, Αγαθόδωρος και Αγαθονίκη οι ένδοξοι Άγιοι Μάρτυρες, οι στεροί στύλοι της Εκκλησίας και θεμέλιοι άσειστοι, ήσαν από την περιφανή Πέργαμον, ακμάσαντες κατά τους χρόνους Δεκίου μεν του βασιλέως, ανθυπάτου δε της Ανατολής Βαλεριανού, εν έτει σν΄ (250). Εκ τούτων οι Άγιοι Κάρπος και Πάπυλος ήσαν ιατροί κατά την τέχνην, η Αγία Αγαθονίκη ήτο αδελφή του Αγίου Παπύλου και ο Άγιος Αγαθόδωρος ήτο υποτακτικός των Αγίων Κάρπου και Παπύλου. Και ο μεν Άγιος Κάρπος ήτο Επίσκοπος Θυατείρων, ο δε Πάπυλος ήτο Διάκονος, χειροτονηθείς από τον ίδιον αυτόν Κάρπον. Συλληφθέντες λοιπόν οι Άγιοι Κάρπος και Πάπυλος από τον άρχοντα των Θυατείρων και ερωτηθέντες, ωμολόγησαν ενώπιον πάντων το όνομα του Χριστού και με πολλήν παρρησίαν απεκρίθησαν προς αυτόν· «Μεγάλη σας αισχύνη είναι, και αγνωμοσύνη, να γνωρίζη, κατά τον Ησαϊαν, τον κύριον αυτού ο βους και ο όνος (Ησ. α: 3), υμείς δε να γίνεσθε αναισθητότεροι και αλογώτεροι των αλόγων ζώων και να αφήνετε τον Δεσπότην και Σωτήρα σας, δια να προσκυνήτε αναίσθητα είδωλα».

Τη ΙΒ΄ (12η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών ΘΕΟΣΕΒΙΟΥ του Αρσινοΐτου.

Θεοσέβιος ο Όσιος Πατήρ ημών, ο Αρσινοΐτης, εγεννήθη εις την κώμην Αρσινόην κειμένην πλησίον της Παφίας της Μαιλάνδρας της μεγαλονήσου Κύπρου εξ ευσεβών και ευπόρων γονέων, Μιχαήλ και Άννης καλουμένων, είχε δε και αδελφόν τον Όσιον Αρκάδιον τον μετέπειτα Επίσκοπον Αρσινόης, τον εορταζόμενον κατά την κθ΄ (29^ην) Αυγούστου. Ενώ δε ο αδελφός του Αρκάδιος εστάλη από τους γονείς του εις Κωνσταντινούπολιν δι’ ανωτέραν μόρφωσιν και μαθημάτων παιδείαν, ούτος παρέμεινε πλησίον των γονέων του ποιμαίνων τα πρόβατα και διαπρέπων εν αρετή και ευσεβεία. Ελθών δε εις γάμον μετά τινος κόρης εκ του χωρίου Φιλούσης καταγομένης έπεισεν αυτήν ίνα διάγωσι τον βίον αυτών ως αδελφοί.

Τη ΙΒ΄ (12η) του μηνός Οκτωβρίου, η Αγία Μάρτυς ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ η παρθένος ξίφει τελειούται.

Αναστασία η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους Δεκίου και Βαλεριανού των βασιλέων εν έτει σν΄ (250), καταγομένη μεν από την Ρώμην, ασκουμένη δε εις εν Μοναστήριον ομού με άλλας παρθένους. Αύτη λοιπόν διαβληθείσα ότι είναι Χριστιανή παρέστη ενώπιον του ηγεμόνος με σιδηράν αλυσίδα και εδάρη εις το πρόσωπον. Έπειτα γυμνωθείσα κατακαίεται, ενώ επί του πυρός έχυναν πίσσαν, έλαιον και θείον. Μετά ταύτα εκρέμασαν αυτήν και έκοψαν επί του ξύλου τους δύο μαστούς της, ανέσπασαν από τας ρίζας τους όνυχάς της, έκαυσαν τας χείρας και τους πόδας της, εξερρίζωσαν τους οδόντας της και επί τέλους απέκοψαν την τιμίαν της κεφαλήν, ούτω δε η μακαρία έλαβε τον στέφανον του Μαρτυρίου.

Τη ΙΒ΄ (12η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Μάρτυρος ΔΟΜΝΙΝΗΣ.

Δομνίνα η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού, εν έτει σπστ΄ (286), παρασταθείσα δε εις τον ηγεμόνα της Αναζαρβέων Μητροπόλεως, Λυσίαν καλούμενον, ωμολόγησε τον Χριστόν. Όθεν πρώτον έδειραν αυτήν με ωμά βούνευρα και κατέκαυσαν τους πόδας της με πεπυρακτωμένα σίδηρα· έπειτα θραύουσι τα οστά της με ράβδους, εξαρθρούσι τας αρμονίας των μελών της και ρίπτουσιν αυτήν εις την φυλακήν. Και τοιουτοτρόπως η μακαρία περέδωκε την ψυχήν της εις χείρας Θεού.

Τη ΙΒ΄ (12η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΠΡΟΒΟΥ, ΤΑΡΑΧΟΥ και ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ.

Πρόβος, Τάραχος και Ανδρόνικος οι Άγιοι Μάρτυρες έζησαν κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού και του ηγεμόνος Φλαβιανού εν έτει 295. Κατά τούτους τους χρόνους υφίσταντο μέγαν διωγμόν όλοι οι Χριστιανοί, και μη δυνάμενοι να κρύπτωνται εις τας πόλεις έφευγον εις τα όρη και τα σπήλαια, και δεν ετόλμων να παρουσιασθούν, μη ηξεύροντες το συμβησόμενον, διότι παντού είχον ητοιμασμένα δια τους ευσεβείς οι δυσσεβείς και παράνομοι παγίδας και θήρατρα.

Κατά την ΙΑ΄ (11ην) του μηνός Οκτωβρίου, ει τύχη Κυριακή ή κατά την πρώτην ερχομένην Κυριακήν μνήμην επιτελούμεν των Αγίων Πατέρων της Αγίας Οικουμενικής Εβδόμης Συνόδου

των εν Νικαία συνελθόντων το δεύτερον, επί των ευσεβών και φιλοχρίστων βασιλέων Κωνσταντίνου και Ειρήνης, κατά των δυσσεβών και αμαθώς και απερισκέπτως την Εκκλησίαν του Θεού ειδωλολατρείν ειπόντων, και τας σεπτάς και αγίας Εικόνας καταβαλόντων.                                                                  

Η Αγία αύτη και Οικουμενική Εβδόμη Σύνοδος έγινεν εν Nικαία το δεύτερον κατά τους χρόνους Κωνσταντίνου βασιλέως και Ειρήνης της μητρός αυτού εν έτει ψπζ΄ (787). Πατέρες δε ήσαν εις αυτήν Ορθόδοξοι μεν τριακόσιοι πεντήκοντα, προσετέθησαν δε και άλλοι δεκαεπτά, εικονομάχοι μεν όντες πρότερον, ύστερον δε μετανοήσαντες και προσδεχθέντες από αυτήν, ώστε όλοι ήσαν τριακόσιοι εξήκοντα επτά. Υπερέχοντες δε και πρόκριτοι από αυτούς ήσαν Ταράσιος ο Κωνσταντινουπόλεως, Πέτρος ο Πρωτοπρεσβύτερος Ρώμης και Πέτρος άλλος Πρεσβύτερος και αυτός και Ηγούμενος της εν Ρώμη Μονής του Αγίου Σάββα, επέχων τον τόπον του πάπα Ανδριανού, Θωμάς ο σύγκελλος και Ιερομόναχος, και Ιωάννης Ιερομόναχος, τον τόπον αναπληρούντες των αγιωτάτων Αποστολικών θρόνων, ήτοι αντί του Αλεξανδρείας Απολλιναρίου, Αντιοχείας Θεοδωρήτου και Ιεροσολύμων Ηλία. Ούτοι λοιπόν συνήχθησαν κατά των εικονομάχων· όθεν ανεθεμάτισαν εγγράφως πάσαν αίρεσιν και όλους τους εξάρχους των αιρέσεων· έπειτα ανεθεμάτισαν και όλους τους εικονομάχους εγγράφως αποφασίσαντες, ότι όστις δεν προσκυνεί τας αγίας Εικόνας είναι ξένος και κεχωρισμένος από την πίστιν των Ορθοδόξων Χριστιανών και ότι η της Εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει, και ότι ο προσκυνών και τιμών την Εικόνα, προσκυνεί εν αυτή του εγγραφομένου την υπόστασιν. Και ούτω διαταξάμενοι και διορίσαντες και την Ορθόδοξον πίστιν στερεώσαντες, ανεχώρησαν έκαστος εις την Επισκοπήν του. Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς. Αμήν.   

Τη ΙΑ΄ (11η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

Νεκτάριος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, κατήγετο από την Ταρσόν της Κιλικίας. Ο πατήρ του ήτο Συγκλητικός, είχε δε και αδελφόν τον Αρσάκιον, τον μετά τον Άγιον Ιωάννην τον Χρυσόστομον πατριαρχεύσαντα. Ελθών εις ηλικίαν ο Άγιος έλαβε το αξίωμα του πραίτωρος, εθαυμάζετο δε παρά πάντων δια την απλότητα των τρόπων του και την προς τους υποδεεστέρους καλωσύνην και επιείκειαν.

Τη ΙΑ΄ (11η) του μηνός Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών και Ομολογητής ΘΕΟΦΑΝΗΣ ο Γραπτός ο Επίσκοπος Νικαίας ο ποιητής πολλών Κανόνων και αδελφός του Αγίου ΘΕΟΔΩΡΟΥ του Γραπτού, εν ειρήνη τελειούται.

Θεοφάνης και Θεόδωρος οι Όσιοι Πατέρες ημών, οι επιλεγόμενοι Γραπτοί, ήσαν υιοί γονέων ευσεβών, οι οποίοι κατώκουν εν έτει ωη΄ (808) εις την Παλαιστίνην και επεμελούντο την αρετήν της φιλοξενίας, από δε την φιλομαθή και σπουδαίαν γνώμην των γονέων των έμαθον και οι υιοί των ούτοι όλην την σοφίαν την εσωτερικήν την ιεράν και εξωτερικήν των Ελλήνων. Εκ των δύο τούτων θεοπνεύστων αδελφών, πρώτος εις τους χρόνους ήτο ο Θεόδωρος, ο οποίος είχε τόσην γνώσιν παιδιόθεν, ώστε πάντες τον εθαύμαζον, επειδή τον έβλεπαν καθ’ εκάστην εις τας Ιεράς Εκκλησίας και δεν έλειπεν από τας εορτάς, ούτε ποτέ του επήγεν εις παιγνίδια και περιδιαβάσεις, καθώς κάμνουν οι λοιποί παίδες, αλλ’ ήτο συνετός και φρόνιμος.

Τη ΙΑ΄ (11η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων γυναικών ΖΗΝΑΪΔΟΣ και ΦΙΛΟΝΙΛΛΗΣ των αυταδέλφων.

Ζηναϊς και Φιλονίλλα αι Άγιαι Γυναίκες ήσαν από την Ταρσόν της Κιλικίας, συγγενείς Παύλου του Αποστόλου· αφήσασαι δε την πατρίδα των και αρνηθείσαι τα υπάρχοντά των μετεχειρίζοντο κατά μεν το φαινόμενον την ιατρικήν τέχνην, κατά δε το πράγμα και την αλήθειαν εποίουν έργον αποστολικόν κηρύττουσαι τον Χριστόν. Μετέβησαν δε και εις πόλιν Δημητριάδα καλουμένην, και εισελθούσαι εντός σπηλαίου ενήστευον και ηγρύπνουν και ιάτρευον πάσαν ασθένειαν πολυχρόνιον και πάσαν μαλακίαν, ήτοι ασθένειαν ολιγοχρόνιον, ενήργουν δε και άλλα διάφορα θαύματα. Όθεν διαλάμψασαι με ζωήν ενάρετον, με λόγον ευαγγελικόν και με θαύματα, και πολλούς απίστους επιστέψασαι εις την πίστιν του Χριστού, εν ειρήνη προς Κύριον εξεδήμησαν.

Τη ΙΑ΄ (11η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Αποστόλου ΦΙΛΙΠΠΟΥ ενός των επτά Διακόνων.

Φίλιππος ο Απόστολος και Διάκονος του Κυρίου ήτο εις εκ των Εβδομήκοντα Αποστόλων και των επτά Διακόνων, κατήγετο δε από την Καισάρειαν της Παλαιστίνης. Ούτος είχε τέσσαρας θυγατέρας, αίτινες προεφήτευον (μεταξύ των οποίων ήσαν η Ερμιόνη και η Ευτυχίς) καθώς περί τούτου αναφέρει ο θείος Ευαγγελιστής Λουκάς εις διάφορα μέρη των Πράξεων, και Ευαγγελιστήν αυτόν ονομάζει, λέγων· «τη δε επαύριον εξελθόντες ήλθομεν εις Καισάρειαν, και εισελθόντες εις τον οίκον Φιλίππου του Ευαγγελιστού, όντος εκ των επτά, εμείναμεν παρ’ αυτώ. Τούτω δε ήσαν θυγατέρες παρθένοι τέσσαρες προφητεύουσαι» (Πράξ. κα: 8-9). Μαρτυρεί δε ο αυτός και ότι ο Απόστολος ούτος κατεστάθη Διάκονος υπό των Αποστόλων επί τας χρείας και τραπέζας των πτωχών και χηρών ομού με τον Στέφανον και τους άλλους πέντε (Πράξ. στ΄).

Τη Ι΄ (10η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΘΕΟΦΙΛΟΥ του Ομολογητού.

Θεόφιλος ο μακάριος Πατήρ ημών ήκμασε κατά τους χρόνους κατά τους οποίους εξέσπασεν η πρώτη εικονομαχία επί Λέοντος Γ΄ του Ισαύρου, του εν έτει ψιζ΄ (717) βασιλεύσαντος, γεννηθείς εις τι χωρίον, κείμενον πλησίον της Τιβεριουπόλεως, η οποία σήμερον ονομάζεται βουλγαριστί Στρώμνιτσα, και απέχον απ’ αυτής τρία περίπου στάδια. Οι γονείς του ήσαν ευσεβείς και Ορθόδοξοι Χριστιανοί, δια τούτο όταν έγινε τριών χρόνων και τον εβάπτισαν, τον επήγαν εις το όρος το καλούμενον Σελέντιον, ευρόντες δε εκεί τον Οσιώτατον Πατέρα Στέφανον, έλαβον την ευλογίαν εκείνου και πάλιν επέστρεψαν εις τον οίκον των. Από τότε δε εσχόλαζεν ο ιερός ούτος παις εις τα ιερά γράμματα. Φθάσας ο Άγιος εις το δέκατον τρίτον χρόνον της ηλικίας του ανέβη ημέραν τινά εις τον προρρηθέντα Όσιον Στέφανον, όστις βλέπων τον νέον είπε προς αυτόν· «Δια ποίαν αιτίαν, ω τέκνον, ήλθες προς ημάς»;

Τη Ι΄ (10η) του Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΒΑΣΙΑΝΟΣ εν ειρήνη τελειούται.

Βασιανός ο Όσιος Πατήρ ημών ήτο από την Ανατολήν, εκ της χώρας των Σύρων, κατά δε τους χρόνους του ευσεβεστάτου βασιλέως Μαρκιανού, εν έτει υν΄ (450), ήλθεν εις την Κωνσταντινούπολιν, και τόσον έλαμψεν ο αοίδιμος εις τας αρετάς και τα θαύματα, ώστε ο βασιλεύς Μαρκιανός έκτισε Ναόν εις το όνομά του, όστις σώζεται και έως την σήμερον. Ο δε αριθμός των μαθητών του  ηύξησε και επληθύνθη έως εις τους τριακοσίους. Τούτου του Οσίου εστάθη μαθήτρια και η Αγία Ματρώνα. Τοιουτοτρόπως λοιπόν ο Όσιος ζήσας, πολλούς σεσωσμένους προσέφερεν εις τον Χριστόν και διαφόρους ασθενείας ιάτρευσε και θαύματα αμέτρητα εποίησε. Φθάσας δε εις γήρας βαθύτατον, προς Κύριον εξεδήμησε και ετάφη εις τον προρρηθέντα Ναόν του.

Τη Ι΄ (10η) του μηνός Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΕΥΛΑΜΠΙΟΥ και ΕΥΛΑΜΠΙΑΣ των αυταδέλφων.

Ευλάμπιος και Ευλαμπία οι ένδοξοι Άγιοι Μάρτυρες και αυτάδελφοι κατήγοντο από την μεγαλούπολιν Νικομήδειαν, όντες νέοι ωραίοι την όψιν, το γένος περιφανείς, ζηλωταί δε της ευσεβείας θερμότατοι, ζώντες κατά τους χρόνους του Μαξιμιανού εν έτει 296 ηγεμονεύοντος εν Νικομηδεία του Μαξίμου. Μη υποφέρων δε ο Ευλάμπιος να βλέπη το όνομα του αληθινού Θεού υβριζόμενον, ανεχώρησεν από την πόλιν και κατώκει εις τόπον έρημον, εγκρατευόμενος από παν αμέρτημα και θεαρέστως πολιτευόμενος· ύστερον δε πάλιν κατανυγείς την καρδίαν, ενεπλήσθη ζήλου θείου ως ο ζηλωτής Ηλίας και αφήνων την έρημον επήγεν εις την πόλιν πρόθυμος να παρρησιασθή εις τους εθνικούς ειδωλολάτρας, κηρύττων την ευσέβειαν, δια να λάβη τον στέφανον της αθλήσεως. Ιδών δε άνωθεν των θυρών της πόλεως τα βασιλικά προστάγματα, περιεγέλασε τους ματαιόφρονας ειδωλολάτρας· όθεν οι παρεστώτες εγνώρισαν, ότι ήτο Χριστιανός και παρευθύς δένοντες αυτόν τον εφυλάκισαν, έως να τον φέρουν ως νέον κυνήγιον εις τον εξουσιαστήν.

Τη Θ΄ (9η) του μηνός Οκτωβρίου, ο Όσιος Πατήρ ημών ΠΕΤΡΟΣ ο από στρατιωτών εν ειρήνη τελειούται.

Πέτρος ο μακάριος Όσιος Πατήρ ημών ήτο κατά τους χρόνους της βασιλείας Θεοφίλου του εικονομάχου, του εν έτει ωκθ΄ (829) βασιλεύσαντος, καταγόμενος μεν από την επαρχίαν των Γαλατών, υιός ων Θεοφίλου και Ευδοκίας, ωνομάζετο δε εκ του αγίου Βαπτίσματος Λέων. Επειδή δε ήτο εκ φύσεως εστολισμένος με κάλλος, με μέγεθος και με δύναμιν σώματος, δια τούτο έγινε κόμης από τον ρηθέντα βασιλέα. Ποιήσας δε ανδραγαθίας εις τους πολέμους εις διάστημα πολλών ετών, ύστερον κατεφρόνησεν όλα και έγινε Μοναχός, κείρας τας τρίχας της κεφαλής του εις εν Μοναστήριον, ονομαζόμενον Δαφνώνα, μετονομασθείς Πέτρος. Μετά ταύτα επήγεν εις τον Όλυμπον και εκείθεν εις Ιεροσόλυμα· από εκεί δε απήλθεν εις Λαοδίκειαν και την Αττάλειαν.