Τη Γ΄ (3η) του αυτού μηνός Αυγούστου, μνήμη των Οσίων Πατέρων ημών ΔΑΛΜΑΤΟΥ, ΦΑΥΣΤΟΥ και ΙΣΑΚΙΟΥ ή ΙΣΑΑΚΙΟΥ.

Δαλμάτος, Φαύστος και Ισάκιος οι Όσιοι Πατέρες ήκμασαν κατά τον Δ΄ αιώνα. Εκ τούτων, ο μεν Δαλμάτος ήτο στρατιώτης εις το δεύτερον στρατιωτικόν σχολείον, κατά τους χρόνους του βασιλέως Θεοδοσίου του Μεγάλου, εν έτει τοθ΄ (379) ζων ευσεβώς και θεαρέστως· ύστερον δε εγκαταλείψας γυναίκα, τέκνα και όλα τα κοσμικά πράγματα, και παραλαβών μεθ΄εαυτού μόνον τον υιόν του Φαύστον, επήγεν εις τον Άγιον Ισαάκιον, και εκεί γενόμενος Μοναχός έφθασεν εις βαθμόν αρετής. Ο δε θαυμαστός ούτος Ισάκιος κατώκησεν εις την έρημον και ησυχίαν, από της νεαράς του ηλικίας μεταχειριζόμενος παν είδος αρετής, και διότι ήτο εστολισμένος με ζωήν ενάρετον, δια τούτο και ο λόγος του ήτο λαμπρότατος.

ΚΑΤΑΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ

Εν Ιεροσολύμοις και μεταφορά αυτού εν Κωνσταντινουπόλει.                               

Ανενεχθέντος του αγίου λειψάνου εν Ιεροσολύμοις Αλέξανδρος ο Συγκλητικός συνέθετο κτίζειν μαρτύριον επ’ ονόματι του Αγίου ενδόξου Πρωτομάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου. Πληρωθείσης ουν της οικοδομής αυτού εκ της ιδίας του Συγκλητικού Αλεξάνδρου ουσίας, πολλά εδεήθη ούτος του Επισκόπου Ιωάννου, ίνα κατάθηται εν αυτώ το άγιον λείψανον. Τότε ο Επίσκοπος Ιωάννης τελέσας λιτανείαν κατέθετο το γλωσσόκομον, ηλώσας τίτλον έξωθεν· απέθετο δε τον Άγιον Στέφανον τον Πρωτομάρτυρα του Χριστού μετά πολλής ασφαλείας και τιμής μηνί Δεκεμβρίω ιδ΄ υπατεύοντος του Δεσπότου ημών και αυτοκράτορος Αυγούστου Κωνσταντίνου έτει δεκάτω της βασιλείας αυτού. Και μετά έτη πέντε νόσω περιπεσών Αλέξανδρος ο Συγκλητικός, διαθήκην διαθέμενος εις την Εκκλησίαν, και εις τους πτωχούς, και εις την αυτού συμβίαν, ενώρκισεν αυτούς τω Θεώ λέγων· «Εάν αποθάνω ποιήσατε γλωσσόκομον πέρσινον, και θέσατέ με εγγύς του λειψάνου του Αγίου Πρωτομάρτυρος Στεφάνου, επειδή τον οίκον εγώ ωκοδόμησα εκ της εμής ουσίας».

ΛΟΥΚΙΑΝΟΥ ΙΕΡΕΩΣ ΟΠΤΑΣΙΑ

Τοις κατά πόλιν και χώραν αγιωτάτοις και θεοσεβεστάτοις και εναρέτοις επισκόποις και πρεσβυτέροις και διακόνοις εν Χριστώ πεπιστευκόσι, κληρικοίς τε και αδελφοίς, παρά Λουκιανού ελαχίστου χαίρειν.                                                                                                                       

Όρασις εκ τρίτου σημείου, ήν περ ακούσαντες συναθλήσατε αυτοίς ταις θερμοτάταις και αγίαις υμών ευχαίς, δοξάζοντες τον τοιαύτα γνωρίσαντα αμαρτωλοίς ανδράσιν, ων πρώτος ειμί εγώ. Περί την ώραν της νυκτός, ο Θεός είδε και το Άγιον Πνεύμα, έτι μου γρηγορούντος και ως εν εκστάσει γενομένου, τεθέαμαι άνδρα τη ηλικία υπερμεγέθη, νεοφανή, ωραίον, απλότριχα, στολήν λευκήν ημφιεσμένον, ης τα γραμμεία ήσαν χρυσά· και ένδον αυτής σημείον σίγμα, και υποπόρφυρα· και σανδάλια χρυσολώρινα υποδεδεμένος· και ράβδον χρυσήν ην περιφερόμενος τη δεξιά χειρί, ήλθε και ένυξέ με τη ράβδω τρίτον και το όνομά μου εκ τρίτου εκάλεσεν· εγώ δε είπον αυτώ· «Τις ει, Κύριε»; Λέγει μοι τότε ο φανείς· «Εγώ ειμί ο Πρωτομάρτυς Στέφανος· άνελθε εις Ιεροσόλυμα, ειπέ τω Επισκόπω Ιωάννη τω εκείσε· έως πότε εγκατάκλειστοί εσμεν, και ουκ ανοίγεις ημίν και κηρύττεις τα άθλα;

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΛΟΓΟΥ

Εις την εύρεσιν του τιμίου λειψάνου του Αγίου ενδόξου Αποστόλου Πρωτομάρτυρος Αρχιδιακόνου ΣΤΕΦΑΝΟΥ.                                                            

Μετά το λιθάσαι τον Άγιον Πρωτομάρτυρα Στέφανον διωγμός πολύς επί την Εκκλησίαν  την εν Ιεροσολύμοις εγένετο εν εκείνη τη ημέρα και πάντες διεσπάρησαν κατά τας χώρας της Ιουδαίας και Σαμαρείας, πλην των Αποστόλων· συνεκομίσαντο δε τον Άγιον Πρωτομάρτυρα Στέφανον άνδρες ευλαβείς και ποιήσαντες γλωσσόκομον πέρσινον, κατέθεντο αυτόν εκ δεξιών του θυσιαστηρίου της αγίας Σιών, γράψαντες και τίτλον εβραϊκοίς γράμμασι χιμήλ, από συριακής γλώσσης· και εποίησαν κοπετόν μέγαν απ’ αυτόν· και τύπτοντες τα στήθη αυτών υπέστρεφον εις Ιερουσαλήμ.