«Πόσαι μοι πανηγύρεις καθ΄ έκαστον των του Χριστού
μυστηρίων»!
Ούτως αναφωνεί εξιστάμενος δια την άφατον κένωσιν του Θείου Λόγου,
Γρηγόριος ο Θεολόγος. «Πόσαι μοι πανηγύρεις»! Πόσαι φάσεις του απολυτρωτικού
έργου του Κυρίου Ιησού, αρχόμεναι από της σεπτής Γεννήσεώς του και περατούμεναι
εις την ένδοξον Ανάληψίν του! Και συνεχίζει, συνεχόμενος από τας θεολογικάς του
θεωρίας, ο θείος Πατήρ της Εκκλησίας: «Ων απάντων κεφάλαιον εν, η εμή τελείωσις
και ανάπλασις και η προς τον πρώτον Αδάμ επάνοδος». Ιδού ολόκληρον το
περιεχόμενον της θείας Επιφανείας. «Η εμή τελείωσις και ανάπλασις». Ο άγιος
Γρηγόριος ο Νανζιανζηνός βλέπει την ανάπλασιν της ανθρωπίνης φύσεως και
τελείωσιν εις τον Ιορδάνην, ως την βασικήν πράξιν της «προς τον πρώτον Αδάμ
επανόδου» ως άλλωστε διδάσκει η Εκκλησία του Χριστού, ψάλλουσα το ιαμβικόν
τροπάριον: «χρίεις τελείων την βρότειον ουσίαν…». Χωρίς την πτώσιν των
πρωτοπλάστων και την αχρείωσιν της εν ημίν θείας εικόνος, ποίον νόημα θα είχεν
η σάρκωσις του Λόγου; Και τι θα εχρειάζετο το Βάπτισμα εν τοις Ρείθροις του
Ιορδάνου, αν όχι δια ν΄ αποπλύνη την ρυπωθείσαν υπό της αμαρτίας «βρότειον
ουσίαν;».
Το πλέον εκφραστικόν τροπάριον της Γεννήσεως του Σωτήρος
είναι αυτό, που ψάλλει η αγία Εκκλησία μας. «Ρεύσαντα εκ παραβάσεως, Θεού τον
κατ΄ εικόνα γενόμενον, όλον της φθοράς υπάρξαντα, κρείττονος επταικότα θείας
ζωής, αύθις αναπλάττει ο σοφός δημιουργός…». Μεταξύ των δύο αυτών πόλων
εξελίσσεται η περί της θείας οικονομίας θεολογία. Της πτώσεως και της
αναπλάσεως. Οι άγιοι Πατέρες επέμενον ιδιαιτέρως επί των σημείων αυτών, διότι,
ως περί κέντρον, στρέφεται όλη η Χριστολογία και η Σωτηριολογία με όλας τας
συνεπείας των. Η αγία Ορθοδοξία μας διετήρησεν έντονον την μνήμην, εξ ίσου
αμφοτέρων των πόλων, αρνητικού και θετικού και ολόκληρος η ζωή της, η
διδασκαλία της, η περί πνευματικής ζωής υποτύποσις, η Μυστική της θεολογία, ο
Ασκητισμός, ο Ησυχασμός, το περί θεώσεως της ανθρωπίνης φύσεως δόγμα,
θεμελιούνται επί της διατυπώσεως: «Το απρόσληπτον αθεράπευτον· ο δε ήνωται τω Θεώ, τούτο και σώζεται». Ιδού η εξήγησις της
Σαρκώσεως: Η ενσωμάτωσις, η ενχρίστωσις. Μόνον υπό την αδιάλειπτον αίσθησιν της
αναπλάσεως, υπό του Κυρίου Ιησού, της πεπτωκυίας ανθρωπίνης φύσεως και της
θεώσεώς της, ως ηνωμένης τω Χριστώ, δυνάμεθα να οδεύωμεν ορθώς εις την επίγειον
ζωήν μας. Μόνον ούτω κατορθώνομεν να μορφώσωμεν αληθή αντίληψιν της απείρου
πνευματικής μας αξίας.
