Αναστάσιος ο Νέος Μάρτυς του Χριστού (Σπάσος βουλγαριστί ονομαζόμενος)
ήτο από την επαρχίαν της Στρωμνίτσης της Μακεδονίας, η οποία τον παλαιόν καιρόν
ωνομάζετο Τιβεριούπολις, από χωρίον Ραδοβίτσι· ήτο δε νέος, έως ετών είκοσι την
ηλικίαν και ωραίος την όψιν. Ελθών δε εις την Θεσσαλονίκην, επήγεν εις ένα
οπλοποιόν, όστις ήτο διδάσκαλός του εις την τέχνην, αυτός δε επειδή είχεν
ενδύματά τινα τουρκικά, εζήτει τρόπον να τα εκβάλη έξω από την πόλιν της
Θεσσαλονίκης χωρίς να πληρώση φόρον. Όθεν παρακινεί ο διδάσκαλος τον μαθητήν
του αυτόν να ενδυθή μίαν στολήν από τα ενδύματα εκείνα, και να διέλθη ως
Τούρκος, τάχα, από την θύραν της πόλεως· ο νέος αντιστέκεται εις τούτο, λέγων
εις αυτόν ότι το πράγμα είναι επικίνδυνον· αλλ’ ο διδάσκαλός του, ενθαρρύνων
τον νέον με πολλούς λόγους, τον πείθει και ενδύεται τα τουρκικά ενδύματα ο
νέος, ούτω δε πηγαίνει να περάση την θύραν του φρουρίου. Τότε οι άνθρωποι του
χαρατζή τον ερωτούν αν έχη χαρτί, και αυτός τους αποκρίνεται ότι είναι Τούρκος·
εκείνοι του είπον να κάμη σαλαβάτι (ομολογίαν της μουσουλμανικής πίστεως), δια
να βεβαιωθούν πως είναι μουσουλμάνος και να τον αφήσουν· ο δε νέος, το
ανέλπιστον τούτο ακούσας, έμεινεν άφωνος, διότι ούτε ήξευρε τι είναι το
σαλαβάτι, ούτε ήθελε να κάμη εκείνην την των μουσουλμάνων ομολογίαν.
