Τη ΙΘ΄ (19η) Απριλίου, μνήμη του Αγίου ενδόξου Οσιομάρτυρος ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ του Εσφιγμενίτου.

Αγαθάγγελος ο ένδοξος του Χριστού νέος Οσιομάρτυς, της Αίνου το βλάστημα και της σεβασμίας Μονής του Εσφιγμένου το καύχημα, ήθλησεν εν Σμύρνη ολίγον προ της Ελληνικής Επαναστάσεως. Τούτου τον θαυμάσιον Βίον και το υπέρ της αγάπης του Χριστού Μαρτύριον μετά πολλής της προσοχής ακούσατε, ίνα πολλήν και υμείς την ωφέλειαν λάβητε. Διότι και ειδικώτερον δια το Μαρτύριον του μακαρίου τούτου Νεομάρτυρος Αγαθαγγέλου, αλλά και γενικώτερον δι’ όλα τα Μαρτύρια και τους Βίους των επί Τουρκοκρατίας διαλαμψάντων Αγίων γνωστόν είναι εις πάντας ποίαν ωφέλειαν επροξένησαν ταύτα εις το πολυπαθές γένος ημών, κατά τους σκοτεινούς χρόνους της δουλείας.

Τη ΙΘ΄ (19η) Απριλίου, ο Όσιος ΣΥΜΕΩΝ ο Ηγούμενος της εν Άθω Ιεράς Μονής του Φιλοθέου, ο μονοχίτων και ανυπόδητος, ο και κτίτωρ της εν τω όρει του Φλαμουρίου Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος, εν ειρήνη τελειούται.

Συμεών ο εν Οσίοις Οσιώτατος και εν Αγίοις Αγιώτατος Πατήρ ημών ο της εν Άθω Ιεράς Μονής του Φιλοθέου ηγουμενεύσας πρώην και είτα κτίτωρ γενόμενος της εν τω όρει Φλαμούριον του Πηλίου και πλησίον της Ζαγοράς Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος, ο μονοχίτων και ανυπόδητος, ο ουράνιος αυτός άνθρωπος και επίγειος Άγγελος, εγεννήθη εις το χωρίον Βαθύρρευμα το πλησίον της Αγυιάς του Βόλου κείμενον περί το έτος αφ΄ (1500) από Χριστού, απ’ αυτού δε και ωρμήθη εις τους δι’ αγάπην Χριστού ασκητικούς και υπέρ άνθρωπον αγώνας, περί των οποίων καταλεπτώς ακούσατε.

Τη ΙΘ΄ (19η) Απριλίου, μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών ΤΡΥΦΩΝΟΣ Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Τρύφων ο εν Αγίοις Πατήρ ημών ο Κωνσταντινουπόλεως Αρχιεπίσκοπος έζησεν επί του βασιλέως Ρωμανού του νέου, του υιού Κωνσταντίνου Ζ΄ του Πορφυρογεννήτου, του βασιλεύσαντος κατά τα έτη 959 – 963. Μοναχός δε ων πρότερον, έγινε Πατριάρχης με συμφωνίαν ότι μετά παρέλευσιν ωρισμένου χρονικού διαστήματος θα παραιτηθή δια να γίνη Πατριάρχης ο Θεοφύλακτος  (ο Θεοφύλακτος υπήρξεν εκ των αναξιωτέρων Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως. Ήτο υιός του αυτοκράτορος Ρωμανού Α΄ του Λεκαπηνού 920- 944, δεκαεξαετής δε ανήλθεν εις τον θρόνον κατόπιν ανεντίμου πράξεως του πατρός του αυτοκράτορος Ρωμανού κατά του αγιωτάτου Πατριάρχου Τρύφωνος, εις την οποίαν συνήργησεν ή μάλλον επρωτοστάσησεν ο Καισαρείας Θεοφάνης. Ούτος εξηπάτησεν εντέχνως τον απλούν τους τρόπους Πατριάρχην αποσπάσας υπογραφήν αυτού επί λευκού χάρτου επί του οποίου έγραψε μετά ταύτα την δήθεν παραίτησιν του Τρύφωνος. Ο Επίσκοπος αυτός Θεοφάνης τόσον ποταπός εθεωρείτο παρά τω λαώ, ώστε προσωνομάζετο «χοίρος» δια την κτηνώδη δίαιταν αυτού. Αλλά και ο Θεοφύλακτος κακίστην ζωήν έζησε και ουκ ολίγον προσήψε μώμον εις τον ευκλεέστατον και σεπτόν της Κωνσταντινουπόλεως Πατριαρχικόν θρόνον. Κυριωτέρα μέριμνα του Θεοφυλάκτου υπήρξεν η διατήρησις πολυτελούς και αξιολόγου ιπποστασίου, αποτελουμένου εξ ίππων δρομώνων. Έτρεχε δε εις τους αγώνας και αυτός ούτος ο Πατριάρχης, όστις και κακόν έλαβε τέλος αντάξιον της κακίας του. Διότι τρέχων ατάκτως μετά του ίππου του ημέραν τινά επέπεσεν επί των θαλασσίων τειχών της πόλεως, συνεπεία δε της πτώσεως αυτής τοσούτον ετραυματίσθη, ώστε ενοσηλεύετο επί δύο έτη και τέλος εύρε τον θάνατον την 27^ην Φεβρουαρίου 956, αφού επατριάρχευσε χρόνους 25. Παρά ταύτα επί των ημερών του προσήλθον εις την Πίστιν του Χριστού οι Ούγγροι, εχειροτόνησε δε ο Θεοφύλακτος τον πρώτον αυτών Επίσκοπον Ιερόθεον κατά το έτος 951.), ο υιός του βασιλέως Ρωμανού. Επειδή δε αντέστη και δεν ηθέλησε να παραιτηθή, δια δολιότητος και απάτης του Καισαρείας Θεοφάνους εξεβλήθη του θρόνου, αφού επατριάρχευσε χρόνους δύο και μήνας τινάς (928 – 931). Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τη αγιωτάτη Μεγάλη Εκκλησία.

Τη ΙΘ΄ (19η) Απριλίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΓΕΩΡΓΙΟΥ Επισκόπου Πισιδίας του Ομολογητού.

Γεώργιος ο Όσιος Πατήρ ημών ο Επίσκοπος Πισιδίας έζησε κατά τους χρόνους των εικονομάχων, αφιερωμένος ων παιδιόθεν εις τον Θεόν. Ένεκα δε της υπερβολικής αρετής του εχειροτονήθη Επίσκοπος Πισιδίας. Επειδή δε εκ συνεργείας του διαβόλου εκινήθη εις την Εκκλησίαν του Θεού η αίρεσις των εικονομάχων και επέμποντο πανταχού γράμματα, ίνα συναχθώσι ταχέως εις την Κωνσταντινούπολιν άπαντες οι Αρχιερείς, μετέβη εκεί και ο Άγιος ούτος· επειδή δε δεν εδέχθη να συμφωνήση με τους αιρετικούς και να αρνηθή την των αγίων Εικόνων προσκύνησιν, τούτου ένεκα κατεδικάσθη εις εξορίαν και κακοπάθειαν, εις την οποίαν διανύσας το υπόλοιπον της ζωής του, απήλθε προς Κύριον, ίνα παρ’ Εκείνου λάβη της ομολογίας τον στέφανον.

Τη ΙΘ΄ (19η) Απριλίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΘΕΟΔΩΡΟΥ του εν Πέργη της Παμφυλίας.

Θεόδωρος ο Άγιος ούτος Μάρτυς του Χριστού ήτο επί της βασιλείας Αντωνίνου του βασιλεύσαντος κατά τα έτη ρλη΄ - ρξα΄ 9138 – 161), καταγόμενος εκ Πέργης της Παμφυλίας. Κατά την εποχήν εκείνην ήτο ηγεμών τις εις την Πέργην, Θεόδωρος καλούμενος, όστις συνήθροιζε τους νέους της επαρχίας και τους έστελλεν εις τον βασιλέα της Ρώμης Αντωνίνον, δια να τους κάμνη στρατιώτας του. Ελθόντες δε οι στρατολόγοι εις την Πέργην απήντησαν καθ’ οδόν και τον μακάριον τούτον Θεόδωρον, ιδόντες δε αυτόν ανδρείον είπον μεταξύ των· «Ίδε αληθώς νεανίας, ο οποίος δύναται να σώση και άλλους εν πολέμω». Ταύτα δε ειπόντες έσπευσαν να θέσουν εις έργον την σκέψιν των· δι’ ο και συνέλαβον αυτόν. Ο δε Άγιος τους ηρώτησε· «Τι θέλετε, αδελφοί;» Και εκείνοι του απήντησαν· «Ο ηγεμών σε θέλει».

Τη ΙΘ΄ (19η) Απριλίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΠΑΦΝΟΥΤΙΟΥ του Ιεροσολυμίτου.

Συγκεχυμένα φέρονται παρά τοις Συναξαρισταίς τα περί του Αγίου τούτου Ιερομάρτυρος Παφνουτίου, καθότι άλλοι μεν ταυτίζουν τούτον προς τον μέγαν Αιγύπτιον Αναχωρητήν Παφνούτιον, τον κατά την κε΄ (25^ην) του Σεπτεμβρίου εορταζόμενον (βλ. τομ. Θ΄ έκδ. α΄ σελ. 492 – 505, έκδ. β΄ σελ. 534- 548), έτεροι δε άλλον θεωρούσι τούτον από εκείνον. Παρά τισι Συναξαρισταίς διαφέρει και η ημέρα της μνήμης αυτού, καθότι άλλοι μεν σημειούσι ταύτην κατά την σήμερον ιθ΄ (19^ην) Απριλίου (Συναξαριστής Οσίου Νικοδήμου, Μηναία κ.λ.π.), άλλοι δε κατά την αύριον κ΄ (20^ην) Απριλίου αναγράφουσιν αυτήν (Λαυρεωτικός Κώδιξ Ι΄ 70 ΙΔ΄ αιώνος, Κώδιξ 53 Μονής Βλατέων ΙΕ΄ αιώνος και άλλοι). Εν τω Συναξαριστή του Οσίου Νικοδήμου η μνήμη αυτού σημειούται άνευ τινός Υπομνήματος· τούτ’ αυτό ακολουθεί και εις τα Μηναία. Εν τω Συναξαριστή όμως του Οσίου Νικοδήμου ακολουθεί η ένδειξις «του Ιεροσολυμίτου», ήτις εις τα Μηναία δεν απαντά. Εις τινας χειρογράφους Συναξαριστάς (Λαυρεωτικόν Κώδικα Ι  70 φ. 159^α,  Απριλ. κ΄ και άλλους) παρατίθεται μικρόν Υπόμνημα, εν ω γράφεται ότι ήτο Μοναχός καταγόμενος εκ Γεντυρίας της Αιγύπτου κ.λ.π., άπερ ανήκουσιν εις τον κατά την κε΄ (25^ην) Σεπτεμβρίου εορταζόμενον. Εκ τούτου πολλοί ωδηγήθησαν εις τον συνταυτισμόν των δύο τούτων Οσίων. Ο Κ. Δουκάκης μάλιστα παραθέτει κατά την σήμερον τον Βίον εκείνου. Ημείς την τοιαύτην άποψιν δεν θεωρούμεν ορθήν. Εάν συνέβαινε τοιούτον τι, δεν υπήρχε λόγος ιδιαιτέρας εν τοις Συναξαρισταίς διασαφήσεως παρά το όνομα εκάστου. Εκείνος μεν δηλαδή γράφεται Αναχωρητής, Αιγύπτιος, Οσιομάρτυς, αν και εις τον Βίον του γράφεται, ότι ήτο Ιερεύς, (Διατί όμως; Μήπως εκ συγχύσεως προς τον σήμερον εορταζόμενον; ) ούτος δε Ιερομάρτυς Ιεροσολυμίτης. Η έλλειψις βεβαίως στοιχείων του Βίου επέφερε την συσκότισιν, αλλά και εν τη κατά την σήμερον ψαλλομένη Ακολουθία αυτού ως Ιεράρχης γεραίρεται (ωδή α΄ τροπ. γ΄ ) και Μάρτυς Χριστού δια ξίφους και θηρίων και πυρός τελειωθείς (ωδή ε΄ τροπ. γ΄ ), ενώ ο Οσιομάρτυς Παφνούτιος δια τροχού πρότερον εις τέσσαρα κατακοπείς τεμάχια και αναστάς σταυρικώ τέλος θανάτω εθανατώθη. Προσθέτει δε ενταύθα ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ότι «Ο Οσιομάρτυς Παφνούτιος ίσως είναι ο ίδιος Αββάς Παφνούτιος, περί του οποίου γράφει ο «Ευεργετινός» (έκδοσις Βενετίας σελ. 596, ημετέρα έκδοσις ΣΤ΄ τομ. Γ΄ σελ. 47 και 59 @24 ότι περιπατών παρεπλανήθη καθ’ οδόν και έφθασε πλησίον χωρίου τινός, εκεί δε έτυχε να ίδη άνδρα πορνεύοντα γυναίκα, αντί δε να τους κατακρίνη, ευθύς παρεκάλεσε τον Θεόν δια τας αμαρτίας του. Και ιδού εστάθη έμπροσθεν αυτού Άγγελος Κυρίου, κρατών μάχαιραν, όστις και είπε προς αυτόν· «Παφνούτιε, όλοι εκείνοι οίτινες κατακρίνουσι τους αδελφούς των μέλλουν να θανατωθώσι με την μάχαιραν ταύτην. Επειδή όμως συ δεν κατέκρινας, αλλ’ εταπεινώθης έμπροσθεν του Θεού, ως να είχες κάμει συ την αμαρτίαν, δια τούτο εγράφη το όνομά σου εις το Βιβλίον της ζωής».