Τη ΙΓ΄ (13η) Δεκεμβρίου, μνήμη του Αγίου Νέου Ιερομάρτυρος ΓΑΒΡΙΗΛ, Αρχιεπισκόπου Σερβίας, του εν Προύση μαρτυρήσαντος κατά το έτος αχνθ΄ (1659).

Γαβριήλ ο αγγελώνυμος ούτος Αρχιεπίσκοπος της Σερβίας, ευρισκόμενός ποτε εις μεγάλην στενοχωρίαν, ως μη δυνάμενος να οικονομήση το χρέος της επαρχίας του, επήγεν εις την Βλαχίαν, και εκείθεν εις Μοσχοβίαν χάριν ελέους, ήτοι δια να λάβη βοήθειάν τινα ικανήν να κυβερνήση τα της επαρχίας του. Κατ΄ εκείνον δε τον καιρόν κατά τον οποίον έλειπε ο Γαβριήλ από την επαρχίαν του, Μάξιμός τις, ευρών ευκαιρίαν, ήρπασε δυναστικώς τον Αρχιεπισκοπικόν θρόνον του και όταν επέστρεψεν ο Γαβριήλ εύρε τον Μάξιμον εις την επαρχίαν του.
Όθεν εζήτει να τον εξώση και να επαναλάβη τον θρόνον του. Αλλ΄ ο Μάξιμος, προσθέτων ανομίαν επί τη ανομία, επήγεν εις τον βεζύρην, όστις ήτο τότε μετά του βασιλέως εις Προύσαν, και κατηγόρησε ψευδώς τον ευλογημένον Γαβριήλ, ότι επιβουλεύεται την βασιλείαν των. Ακούσας ταύτα ο βεζύρης, έστειλε παρευθύς και έφερεν έμπροσθέν του τον Γαβριήλ, εξετάσας δε αυτόν με μεγάλην ακρίβειαν και μαθών όσα ηκολούθησαν μεταξύ των δύο, ηννόησε πάσαν την αλήθειαν· παρ΄ όλα ταύτα όμως λέγει προς τον Άγιον· «Επειδή κατηγορήθης ότι είσαι επίβουλος της βασιλείας, πρέπει κατά τους νόμους να θανατωθής. Αν όμως αφήσης την πίστιν σου, και έλθης εις την ιδικήν μας, θέλω σου χαρίσει την ζωήν, και θέλω σου δώσει το πρώτον αξίωμα της βασιλείας μας, να διέλθης ζωήν χαριεστάτην, ευδαίμωνα και δεδοξασμένην». Ταύτα ακούσας παρ΄ ελπίδα ο μακάριος Γαβριήλ, απεκρίθη με μεγάλην ευτολμίαν· «Εγώ είμαι τελείως αμέτοχος από την κατηγορίαν ταύτην και τούτο πας τις το αντιλαμβάνεται, ο δε κατήγορός μου ζητεί με κάθε τρόπον να με εκβάλη από το μέσον, δια να πάρη την επαρχίαν μου· όθεν αδίκως αποθνήσκω· το δε να αφήσω την πίστιν μου, και να έλθω εις την ιδικήν σας, δια να ελευθερωθώ από τον θάνατον, δεν είναι δυνατόν να το δεχθώ ποτέ, εν όσω είμαι με τας φρένας μου, είμαι δε έτοιμος να υπομείνω, με την δύναμιν του Χριστού μου, μύρια βάσανα, και να αποθάνω δια την αγάπην του, όχι μίαν φοράν, αλλά εκατόν, αν είναι δυνατόν· τα δε αξιώματα και τα ψευδή ταύτα επίκηρα αγαθά, τα οποία μου υπόσχεσαι, ας είναι δια σας».Τότε παραλαβόντες τον Άγιον οι βασανισταί ήρχισαν να τον παιδεύουν με πολλά και διάφορα βάσανα, δια να τον κάμουν να μεταβάλη γνώμην και να αρνηθή τον Χριστόν. Αλλ΄ ο γενναίος Αθλητής τα εδέχετο όλα με μεγάλην καρτεροψυχίαν, και είχε μεγάλην χαράν ότι ηξιώθη να πάθη δια τον Χριστόν, καθώς και ο Χριστός έπαθε δι΄ αυτόν. Τέλος ιδόντες οι ασεβείς το αμετάθετον της γνώμης του, τον επήγαν εις τον διωρισμένον τόπον, ένθα τον εκρέμασαν και ούτω παρέδωκε την αγίαν και τρισολβίαν ψυχήν του εις χείρας Θεού. Ω πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας. Αμήν. Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς. Αμήν.