Τη Η΄ (8η) Μαϊου, μνήμη του Αγίου ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού ΙΩΑΝΝΟΥ του ΘΕΟΛΟΓΟΥ,

ή η Σύναξις της εκπεμπομένης εκ του τάφου αυτού αγίας κόνεως, ήτοι του μάννα.                                                                         

Ιωάννης ο Θεολόγος ο θείος Απόστολος και Ευαγγελιστής, ο ηγαπημένος του Κυρίου Μαθητής, εγεννήθη μεν εις Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, μετέστη δε προς Κύριον, κηρύττων τον λόγον του Θεού εν Εφέσω εις γήρας βαθύ επί των ημερών του βασιλέως Τραϊανού (98-117). Όταν δε ο μακάριος Ιωάννης επρόκειτο να μετατεθή από της παρούσης ζωής, εις εκείνην την αιωνίαν και άληκτον, προγνωρίσας τούτο δια της εν αυτώ ενοικούσης θείας Χάριτος, παραλαβών τους μαθητάς αυτού ήλθεν έξω της πόλεως Εφέσου εις σημείον όπου και υπέδειξεν ο ίδιος να ανοιγή ο τάφος του.

Εισελθών δε εν αυτώ μόνος έτι ζων, εκοιμήθη εκεί εν Κυρίω. Έκτοτε ο τάφος ούτος ανεδείχθη άλλη κολυμβήθρα του Σιλωάμ, επειδή ο Πανάγαθος και φιλάνθρωπος Κύριος ημών όχι μόνον εδόξασε τους Αγίους, τους δια την αγάπην Του προθύμως αγωνισθέντας, ήτοι τους ιερούς Αυτού Μαθητάς και Αποστόλους, τους Προφήτας και Μάρτυρας και όλους τους Αυτώ ευαρεστήσαντας, αξιώσας τούτους της Βασιλείας των ουρανών και των αιωνίων αγαθών, αλλά και δια της δωρεάς θείων Χαρίτων και δια πολλών θαυμάτων λαμπρούς και τότε απέδειξεν, έτι δε και τώρα και πάντοτε αποδεικνύει και τους τόπους εκείνους, εις τους οποίους διέτριψαν ή ετάφησαν ούτοι.Τοιουτοτρόπως λοιπόν και εις τον τάφον του σήμερον εορταζομένου Ιωάννου του Θεολόγου εδωρήσατο την χάριν Αυτού και δια πολλών θαυμάτων εκόσμησε. Διότι ο τάφος του μεγάλου τούτου Ευαγγελιστού κατ’ έτος κατά την σημερινήν ημέραν αναβρύει αίφνης με θείον και παράδοξον τρόπον κόνιν, την οποίαν οι εγχώριοι ονομάζουσι μάννα και ταύτην οι λαμβάνοντες μεταχειρίζονται προς απολύτρωσιν από παντός πάθους, προς ιατρείαν ψυχών και προς υγείαν σωμάτων, δοξάζοντες τον Θεόν και τον Αυτού θεράποντα Ιωάννην. Μανθάνομεν δε εκ του εγκωμίου του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Σωφρονίου προς τον Θεολόγον τούτον Ιωάννην, ότι πατήρ τούτου ήτο ο Ζεβεδαίος, μήτηρ δε αυτού η Σαλώμη, θυγάτηρ Ιωσήφ του μνηστευθέντος την Υπεραγίαν Δέσποινα Θεοτόκον. Διότι ο Ιωσήφ είχε τέσσαρας υιούς. Τον Ιάκωβον, τον Συμεών, τον Ιούδαν και τον Ιωσήν και τρεις θυγατέρας, ήτοι την Εσθήρ, την Μάρθαν και την Σαλώμην, ήτις εχρημάτισε σύζυγος μεν του Ζεβεδαίου, μήτηρ δε του Ιωάννου. Εκ τούτου συνάγεται, ότι ο Κύριος ημών ήτο θείος του Ιωάννου, ως αδελφός λογιζόμενος Σαλώμης, της θυγατρός Ιωσήφ, του νομιζομένου ως πατρός του Κυρίου. Πρέπει δε να γνωρίζωμεν, ότι όταν παρεδόθη ο Κύριος ημών εις τους Ιουδαίους και εσταυρώθη, όλοι οι άλλοι Μαθηταί, φοβηθέντες, έφυγον, μόνος δε ο Ιωάννης ούτος ήτο παρών, ως αγαπητός και ως αγαπών τον Κύριον με τελείαν αγάπην, επειδή, κατ’ αυτόν τον ίδιον, «Η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον» (Α΄ Ιωάν. δ:18). Μόνος δε ούτος πρώτος μετά του Πέτρου μετέβη εις τον τάφον. Μόνος ούτος έλαβε την Θεοτόκον εις τα ίδια. Μόνος ούτος εις την γην απέκτησε τρεις μητέρας. Πρώτην την Σαλώμην, υπό της οποίας σαρκικώς εγεννήθη, δευτέραν την Βροντήν, καθόσον υιόν βροντής ωνόμασεν αυτόν και τον αδελφόν του Ιάκωβον ο Κύριος, καθώς ο θείος Ευαγγελιστής Μάρκος λέγει· «Επέθηκεν αυτοίς ονόματα Βοανεργές, ο έστιν υιοί βροντής» (Μάρκ. γ:17). Και τρίτην μητέρα κατά χάριν και θέσιν απέκτησε, την Κυρίαν Θεοτόκον, κατά τον προς αυτόν ρηθέντα λόγον του Κυρίου, «Ιδού η μήτηρ σου» (Ιωάν. ιθ:27). Ο Θεολόγος ούτος ευρίσκετο μετά της Θεοτόκου έως της Αγίας Αυτής Κοιμήσεως. Μετά δε την Κοίμησιν αυτής έφυγεν εκ των Ιεροσολύμων και μετέβη εις την Έφεσον και άλλα μέρη, κηρύττων το θείον Ευαγγέλιον. Εκεί λοιπόν ευρισκόμενος κατέστρεψε δια προσευχής του τον περίφημον ναόν της Αρτέμιδος και ηλευθέρωσεν εκ της πλάνης της ειδωλολατρίας, οδηγήσας εις το φως της θεογνωσίας, τεσσαράκοντα μυριάδας, ήτοι τετρακοσίας χιλιάδας ανθρώπων, οίτινες ελάτρευον την ψευδοθεάν Άρτεμιν. Ηλίβατον δε ωνομάζετο το όρος επί του οποίου είναι εκτισμένος ο Ναός Ιωάννου του Θεολόγου, κατά την παλαιάν Έφεσον. Προς δυσμάς του όρους τούτου ήτο και ο τάφος του Αγίου Αποστόλου Τιμοθέου. Ο δε τάφος Μαρίας της Μαγδαληνής και το σπήλαιον των Αγίων Επτά Παίδων ευρίσκονται εις το εκεί πλησίον όρος, το οποίον ονομάζεται Χειλετών ή Χειλέων. Της δε Αγίας Ερμιόνης, μιας των τεσσάρων Προφητίδων, θυγατέρων Φιλίππου, του εκ των επτά Διακόνων, ο τάφος κείται εις το εκεί γειτνιάζον όρος. Αλλά και τα Λείψανα Αυδάκτου Μάρτυρος και της αυτού θυγατρός Καλλισθένης ως και άλλων Μαρτύρων και Επισκόπων, Αρίστωνος, Αριστοβούλου και Παύλου του Ερημοπολίτου, εις εκείνο το όρος ευρίσκονται. Τελείται δε η του Αγίου τούτου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου Σύναξις και εορτή εις τον σεπτόν και Αποστολικόν Ναόν αυτού, τον ευρισκόμενον εις τόπον καλούμενον Έβδομον.