Τη ΚΑ΄ (21η) Ιανουαρίου, οι Άγιοι Μάρτυρες ΕΥΓΕΝΙΟΣ, ΟΥΑΛΕΡΙΑΝΟΣ, ΚΑΝΔΙΔΟΣ και ΑΚΥΛΑΣ οι εκ Τραπεζούντος, ξίφει τελειούνται.

Ευγένιος και οι συν αυτώ Άγιοι Μάρτυρες εμαρτύρησαν κατά τους χρόνους Διοκλητιανού και Μαξιμιανού των ασεβών βασιλέων και Λυσίου δουκός εν έτει 292. Τότε δια τον γενόμενον κατά των Χριστιανών διωγμόν εκρύπτοντο οι Άγιοι ούτοι εις τα όρη της Τραπεζούντος· συλληφθέντες δε πρώτον οι τρεις εξ αυτών, Ουαλεριανός, Kάνδιδος και Ακύλας και ομολογήσαντες τον Χριστόν, εξορίζονται εις τι στενόν φρούριον της χώρας των Λαζών, Πιτιούς ονομαζόμενον.
Εκείθεν δε φέρονται εις την Τραπεζούντα και παρασταθέντες εις τον δούκα Λυσίαν, καταξεσχίζονται τας σάρκας με βούνευρα· έπειτα κρεμασθέντες, ξεσχίζονται με σιδηρούς όνυχας και κατακαίονται με ανημμένας λαμπάδας. Επειδή δε οι τιμωρούντες τους Αγίους δήμιοι έπεσον πρηνείς εις την γην, εταράχθη ο Λυσίας και προσέταξε να φυλακισθώσιν οι Άγιοι. Μετ’ ολίγας ημέρας ευρεθείς και ο Άγιος Ευγένιος συνελήφθη και ομολογήσας τον Χριστόν δέρεται ασπλάγχνως· είτα επήγε μετά του Λυσίου εις τον ναόν των ειδώλων και προσευχηθείς κατέρριψεν όλα τα είδωλα, τα οποία συνετρίβησαν και εκονιορτοποιήθησαν. Όθεν εξαπλωθείς με σχοινία, εδάρη δια χονδρών ράβδων, έπειτα δε εκρεμάσθη και εξεσχίσθη και αυτός δυνατά εις τας πλευράς με σιδηρούς όνυχας και εφλογίσθη με ανημμένας λαμπάδας· ύστερον δε έτριψαν τας πληγάς του με άλας και όξος δριμύτατον. Μετά ταύτα έβαλαν ομού και τους τέσσαρας Αγίους εντός ανημμένης καμίνου και επειδή έμειναν αβλαβείς απεκεφαλίσθησαν άπαντες και έλαβον οι μακάριοι τους αφθάρτους στεφάνους του Μαρτυρίου.