Ελλάς είναι ένας
χώρος, μία φυλή, μία Ιδέα. Ομφαλός της Ελλάδος υπήρξεν ο Παρθενών. Εκεί
συνεπυκνώθη ό,τι μέγα και ευγενές παρήγαγεν η ψυχική και διανοητική δυναμικότης
της ελληνίδος φυλής. Και υπό την σκιάν του Παρθενώνος ανεπτύχθη παν το ανήκον
εις την σφαίραν του επιστητού και υπεραισθητού. Και θρησκεία και φιλοσοφία και
τέχνη και πολιτικαί επιστήμαι.
Αλλ’ όλα αυτά τα
επιτεύγματα, προ των οποίων, μέχρι σήμερον, η πεπολιτισμένη ανθρωπότης
υποκλίνεται, αποτελούν την έκφρασιν του φυσικού ελληνικού δυναμισμού. Έδωσαν το
μέτρον της υψηλής νοήσεως, του συμμέτρου συναισθήματος, της αρρενωπής
διανοητικότητος, της εννοίας του Δικαίου και της εκλεπτυσμένης αισθητικής…
Ο ελληνισμός
όμως, όσον και αν εμορφώθη εις πάγια σχήματα θεωρητικά και πρακτικά, όσον και
αν ανεγνωρίσθη ως η υπάτη πολιτιστική κατάκτησις, δεν έμεινεν εις τα όρια,
άτινα προσδιώρισεν η φυλετική του ευγένεια. Ακριβώς αυτή η ευγένεια εξώθησε την
διαίσθησίν του εις την παραδοχήν και αναζήτησιν αγνώστων αξιών… Εντεύθεν ήρχισε
να προεκτείνεται, να διασπά τα φυσικά του όρια, να εισέρχεται «δυνάμει» εις την
περιοχήν του «αγνώστου Θεού», να μεταβάλλεται η νοσταλγική του αναζήτησις εις
προφητικάς ενοράσεις, ας επηκολούθησεν η εμφάνισις του «καταγγελέως ξένων
δαιμονίων» επί του Αρείου Πάγου, του Αποστόλου Παύλου…
Και η Ελλάς
εγένετο Χριστιανική. Όλος ο διανοητικός και ψυχικός πλούτος του ελληνισμού,
όλος ο ιδιότυπος φυσικός δυναμισμός του, εμίγη με το υπερφυσικόν φως της
αληθείας. Και απετελέσθη ο ελληνοχριστιανικός πολιτισμός. Και εντεύθεν η Ελλάς
εδημιούργησε μίαν υψηλήν παράδοσιν πνευματικού βίου, η οποία εύρε την τελείαν
πληρότητα, εις την Βυζαντινήν Παράδοσιν, ως Ορθοδοξία…
