Τη αυτή ημέρα ΚΓ΄ (23η) Φεβρουαρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΔΑΜΙΑΝΟΥ

του εν τοις ορίοις της κατά τον Άθω Ιεράς Μονής του Εσφιγμένου κατά την τοποθεσίαν της Σαμαρείας ασκήσαντος και εν ειρήνη τελειωθέντος κατά το έτος ασπ΄ (1280).                                                                                                                                   

Δαμιανός ο Όσιος και Θεοφόρος Πατήρ ημών ο Εσφιγμενίτης ποίαν πατρίδα είχε και ποίους γεννήτορας, ο πανδαμάτωρ χρόνος ουδέν υπόμνημα άφησεν εις ημάς. Πιθανόν δε να εσώζοντο τοιαύτα, αλλ’ αι επάλληλοι καταδρομαί, πυρκαϊαί και ερημώσεις, ας κατά καιρούς υπέστη το πολύαθλον τούτο Κοινόβιον του Εσφιγμένου, εξηφάνισαν και απώλεσαν όχι μόνον τα ιερά αυτού κειμήλια και σκεύη της Εκκλησίας, αλλά και διαφόρους κώδικας, χρυσόβουλλα και διάφορα έγγραφα και μένει ήδη απογεγυμνωμένον των τοιούτων. Πιθανόν λοιπόν μετ’ αυτών να συνηφανίσθησαν και τα του Αγίου τούτου υπομνήματα αν, ως είπομεν, εσώζοντο τοιαύτα.

Τη ΚΓ΄ (23ην) Φεβρουαρίου, η Αγία ΓΟΡΓΟΝΙΑ, η αδελφή Γρηγορίου του Θεολόγου, εν ειρήνη τελειούται.

Γοργονία η μακαρία Μήτηρ ημών, η αδελφή του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, πατρίδα είχε την Ναζιανζόν της Καισαρείας, καθώς και ο αδελφός της θείος Γρηγόριος· και ο μεν πατήρ αυτής ωνομάζετο και αυτός Γρηγόριος, η δε μήτηρ της Νόννα, ήτις ήτο Χριστιανή εκ γονέων και προγόνων· ο πατήρ αυτής ήτο από γονείς ειδωλολάτρας και αυτός ο ίδιος έμεινεν ικανόν καιρόν εις την πλάνην της ειδωλολατρίας, αλλά η ευλογημένη Νόννα η σύζυγός του μετεχειρίσθη πολλούς τρόπους, έως ότου τον έφερεν εις την Χριστιανικήν ευσέβειαν· διότι ήτο άνθρωπος αγαθής προαιρέσεως και προτού ακόμη γνωρίση την αλήθειαν και δι’ αυτό δεν αφήκεν ο Θεός αφώτιστον μίαν τοιαύτην αγαθήν ψυχήν.

Τη ΚΓ΄ (23η) του Φεβρουαρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΖΕΒΙΝΑ και των μαθητών αυτού και Οσίων Πατέρων ημών ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ, ΜΩΥΣΕΩΣ και ΔΑΜΙΑΝΟΥ.

Ζεβινάς, Πολυχρόνιος, Μωϋσής και Δαμιανός οι Όσιοι Πατέρες ήσαν και ούτοι εκ της Συρίας, αναφέρει δε και τούτους ο σύγχρονος αυτών Θεοδώρητος. Και ο μεν θείος Ζεβινάς, κατασκευάσας επί όρους τινός κελλίον, υπεβάλλετο εν αυτώ εις ασκητικούς αγώνας μέχρι γήρατος. Υπερέβαλε δε όλους τους Οσίους του καιρού του κατά την υπομονήν, την οποίαν είχεν εν τη αγία προσευχή, ούτως ώστε, επειδή ένεκα του γήρατος δεν ηδύνατο να προσεύχηται όρθιος, προσηύχετο και εδοξολόγει τον Θεόν, ο αοίδιμος, στηριζόμενος επί της βακτηρίας του. Ζήσας όθεν με θαυμασίαν και θεάρεστον ζωήν, ανεχώρησεν από τον παρόντα βίον και απήλθε προς Κύριον. Ο θείος Πολυχρόνιος έγινε μαθητής του Οσίου Ζεβινά, τόσον δε πολύ εμιμήθη τας αρετάς του διδασκάλου του και τόσον καθαρώς ετύπωσεν εις εαυτόν τους χαρακτήρας εκείνου, όσον ούτε εις τον κηρόν δεν τυπούνται τόσον καλώς ο τύπος του δακτυλιδίου. Διότι το ίδιον στάσιμον και αδιάλειπτον της εκείνου προσευχής μετεχειρίζετο και ούτος, σίδηρα όμως δεν ηθέλησε να φορέση καθώς και ο Ζεβινάς, φοβούμενος μήπως η ψυχή του υπερηφανευθή δια τούτο· αντί όμως των σιδήρων, διέταξε και του έφεραν ρίζαν δένδρου βαρυτάτην, την οποίαν εφορτώνετο την νύκτα επί των ώμων του και ούτω φορτωμένος προσηύχετο· αν δε ήθελε κτυπήσει τις εις το κελλίον του, έκρυπτε την ρίζαν εις απόκρυφον τόπον, ίνα αποφύγη τον έπαινον και την δόξαν των ανθρώπων. Εκ των τοιούτων αγώνων έλαβε Χάριν των θαυμάτων παρά Θεού ο τρισόλβιος και δια προσευχής του διέλυσέ ποτε ξηρασίαν και κατεβίβασε βροχήν· και ελαιοδοχείον κενόν επλήρωσε ελαίου. Ταύτα και άλλα θαυμάσια ποιήσας, προς Κύριον εξεδήμησεν. Οι δε άλλοι δύο Όσιοι, ο Μωυσής και ο Δαμιανός, εχρημάτισαν και αυτοί μαθηταί του αυτού θείου Ζεβινά, αλλ’ ο μεν Μωυσής έμεινε μέχρι τέλους πλησίον του Οσίου Ζεβινά, προσφέρων εις αυτόν, ως εις πατέρα και κύριόν του, πάσαν υπακοήν και υπηρεσίαν και μορφώνων εις εαυτόν ως εν κατόπτρω την αρετήν, ήτις ήστραπτεν εκ της ιεράς ψυχής του μακαρίου εκείνου γέροντος, ο δε Δαμιανός, μεταχειρισθείς πρότερον ως διδάσκαλον της μοναδικής πολιτείας τον Όσιον Πολυχρόνιον, επήγε κατόπιν εις κώμην τινά εκεί πλησίον, Νιαρά καλουμένην, και ευρών έξωθεν αυτής μικρόν κελλίον εισήλθεν εις αυτό και μετεχειρίζετο την ιδίαν πολιτείαν του διδασκάλου του Πολυχρονίου. Ώστε, όστις καλώς εγνώριζεν αφφοτέρους, τον τε Πολυχρόνιον και τον Δαμιανόν, έπειτα δε έβλεπε μόνον τον Δαμιανόν, ενόμιζεν ότι βλέπει ομού και τον Πολυχρόνιον και θεωρεί την του Πολυχρονίου ψυχήν, ηνωμένην με το σώμα του Δαμιανού, επειδή και εις τους δύο έλαμπε η αυτή απλότης, η αυτή πραότης, η αυτή γλυκύτης της ομιλίας, η αυτή νήψις και προσοχή της ψυχής, η αυτή κατανόησις του Θεού, ο αυτός κόπος και η αγρυπνία και η τροφή και η ακτημοσύνη, διότι το κελλίον του Οσίου Δαμιανού άλλο τι δεν περιείχεν, ειμή φακήν βεβρεγμένην. Τόσην ωφέλειαν απέκτησεν εκ της συναναστροφής του θείου Πολυχρονίου. Ούτως λοιπόν εναρέτως έως τέλους πολιτευόμενοι οι Άγιοι ούτοι απήλθον προς Κύριον.

Τη ΚΓ΄ (23η) του Φεβρουαρίου, μνήμη των Οσίων Πατέρων ημών ΙΩΑΝΝΟΥ, ΜΩΗΣΕΩΣ, ΑΝΤΙΟΧΟΥ και ΑΝΤΩΝΙΝΟΥ.

Ιωάννης, Μωϋσής, Αντίοχος και Αντωνίνος οι Όσιοι Πατέρες ημών ηγωνίζοντο εις τα όρη της Συρίας κατά τον Ε΄ αιώνα. Και ο μεν Ιωάννης έγινε μαθητής και γνώριμος του Οσίου Λιμναίου, όστις ησκήτευσεν εις το όρος Τάργαλα, ως προείπομεν κατά την κβ΄ (22αν) του παρόντος μηνός. Είτα αναβάς εις τινα ράχιν αυτού ψυχροτάτην, ήτις έκειτο εις το βόρειον μέρος, διήλθεν εκεί εικοσιπέντε έτη, ασκεπής και άστεγος· η δε τροφή του ήτο άρτος και άλας, εφόρει ένδυμα από τρίχας αιγός, είχε δε το σώμα του δεδεμένον με βαρύτατα σίδηρα, υπό των οποίων καταβαρυνόμενος και υπό των ακτίνων του ηλίου καταφλεγόμενος δεν ηθέλησε ποτέ να έχη, ο γενναίος ούτος αγωνιστής, ουδεμίαν άνεσιν και παρηγορίαν από τας κακοπαθείας ταύτας.

Τη ΚΓ΄ (23η) Φεβρουαρίου, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ Επισκόπου Σμύρνης.

Πολύκαρπος ο ένδοξος Ιερομάρτυς του Χριστού ήτο γέννημα και θρέμμα της πόλεως Εφέσου, εις την οποίαν εγεννήθη περί το έτος ξη΄ (68) μ.Χ. Οι γονείς του ήσαν πλουσιώτατοι, αλλ’ ευσεβείς και ελεήμονες· ο πατήρ του ωνομάζετο Παγκράτιος και η μήτηρ του Θεοδώρα. Τούτους διέβαλον εις τον εξουσιαστήν της Εφέσου Μαρκίωνα, ότι ήσαν Χριστιανοί· όθεν έστειλεν εκείνος στρατιώτας, οίτινες τους παρουσίασαν έμπροσθέν του, ήτο δε τότε η Θεοδώρα έγκυος εις τούτον τον Άγιον. Λέγει δε τότε προς αυτούς ο Μαρκίων· «Διατί δεν υπακούετε σεις εις τους βασιλικούς ορισμούς, αλλά καταφρονείτε τους μεγάλους θεούς και προσκυνείτε τον Χριστόν»; Οι γονείς του Αγίου απεκρίθησαν, χωρίς καθόλου να δειλιάσουν· «Ημείς, ω εξουσιαστά, εδιδάχθημεν από τους Αποστόλους του Κυρίου μας να πιστεύωμεν και να προσκυνούμεν τον αληθινόν Θεόν, τον Ποιητήν του ουρανού και της γης, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, εις του οποίου το όνομα εβαπτίσθημεν και αυτόν ομολογούμεν και κηρύττομεν· τα δε άψυχα και αναίσθητα είδωλα, τα οποία έχετε σεις δια θεούς, ημείς τα αποστρεφόμεθα και τα εξουθενούμεν».