Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη του Αγίου Νεομάρτυρος ΙΩΑΝΝΟΥ του εκ Μονεμβασίας, τελειωθέντος εν ταις βασάνοις κατά την Λάρισαν, εν έτει αψογ΄ (1773).

Ιωάννης ο νεοφανής Μάρτυς του Χριστού ήτο από την περιφανή Πελοπόννησον, από τα μέρη της Μονεμβασίας, νέος την ηλικίαν έως δεκαπέντε ετών, πεπαιδευμένος τα ιερά γράμματα· και ο μεν πατήρ αυτού Ιερεύς ων κατήγετο από εν χωρίον καλούμενον Γεράκι, τιμώμενον με θρόνον Επισκοπής παρά της Μητροπόλεως Μονεμβασίας, η δε μήτηρ αυτού ήτο από εν χωρίον της Μονεμβασίας, Γούβες επιλεγόμενον.

Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Μάρτυρος ΘΕΟΔΟΤΗΣ και ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ Πρεσβυτέρου.

Θεοδότη η Αγία Μάρτυς ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως Αλεξάνδρου του Σεβήρου, εν έτει σκβ΄ (222), θυγάτηρ ευγενών γονέων, καταγομένη από χώραν τινά της Μαύρης Θαλάσσης. Μεταβάσα δε εις Ασκητήριον, ησύχαζεν. Ύστερον φανερωθείσα, ότι είναι Χριστιανή, εκρατήθη από τον άρχοντα της Καππαδοκίας και ομολογήσασα ότι πιστεύει εις τον Χριστόν, κρεμάται, καταξεσχίζεται και τίθεται μέσα εις κλίβανον πεπυρωμένον. Επειδή δε ετηρήθη αβλαβής υπό της Χάριτος του Χριστού, απήχθη από τον άρχοντα εις το Βυζάντιον και εντεύθεν εις την Άγκυραν, όπου ήτο ο Πρεσβύτερος Σωκράτης. Ούτος, εν ω οι ειδωλολάτραι είχον πάνδημον εορτήν και προσεκύνουν τα είδωλα, εμπλησθείς θεϊκού ζήλου, επήγε και κατεκρήμνισε τον βωμόν και τας εν τω βωμώ θυσίας· τούτου ένεκα απεκεφαλίσθη ο τρισμακάριος και έλαβε του Μαρτυρίου τον στέφανον. Η δε Αγία Θεοδότη, αναγκασθείσα να θυσιάση εις τα είδωλα και μη πεισθείσα, εκτυπήθη με το ξίφος και ετελειώθη, λαβούσα και αυτή παρά Κυρίου του Μαρτυρίου τον στέφανον.

Τη ΚΑ΄ (21ην) Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΦΙΛΟΘΕΟΥ, του ασκήσαντος εν τω του Άθω όρει.

Φιλόθεος, το θείον τούτο και θαυμάσιον φυτόν, ανέθαλε κατά τον ΙΔ΄ αιώνα εις την Χρυσόπολιν της Μακεδονίας, οι δε γονείς του ήσαν από επαρχίαν τινά της Ασίας, εκ πόλεως Ελατείας, δια δε τον φόβον των Αγαρηνών έφτγαν από την πατρίδα των και επήγαν εις την Χρυσόπολιν, εις την οποίαν ετελεύτησεν ο πατήρ αυτού, αφ’ ου εγέννησε δύο παίδας, οι οποίοι έμειναν εκεί εις την αλλοτρίαν γην με την μητέρα των, κακουχούμενοι και ονειδιζόμενοι από τους γείτονας, ως ξένοι και πάροικοι, επειδή δεν είχον συγγενή τινα από τον πατέρα ή την μητέρα των, ειμή μόνον την θείαν βοήθειαν, και πολλάκις εμυρολόγουν την τύχην των η μεν γυνή την χηρείαν, οι δε παίδες την ορφανίαν ολοφυρόμενοι.

Τη ΚΑ΄ (21ην) του Οκτωβρίου, μνήμη των εν Νικομηδεία Αγίων τριών Μαρτύρων ΓΑΪΟΥ, ΔΑΣΙΟΥ και ΖΩΤΙΚΟΥ, εν θαλάσση τελειωθέντων.

Γάϊος, Δάσιος και Ζωτικός οι Άγιοι Μάρτυρες, ευρισκόμενοι εις την Νικομήδειαν, ανέλαβον ζήλον θείον εις την καρδίαν των, και πορευθέντες κατεκρήμνισαν τα εις τους ναούς των Ελλήνων ευρισκόμενα είδωλα. Επειδή δε εφανερώθησαν, εδοκίμασαν οι μακάριοι παντοίας βασάνους. Τούτους εκρέμασαν οι Έλληνες επί ξύλων και κατέτριψαν τας σάρκας των με πανία υφασμένα από τρίχας αιγός· έπειτα δέσαντες πέτρας από τον λαιμόν των, τους έρριψαν εις την θάλασσαν. Όθεν έλαβον οι αοίδιμοι τους στεφάνους του Μαρτυρίου.

Τη ΚΑ΄ (21ην) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΙΛΑΡΙΩΝΟΣ του Μεγάλου.

Ιλαρίων ο μέγας Πατήρ ημών εγεννήθη εις χώραν τινά της Παλαιστίνης απέχουσαν από την Γάζαν στάδια τεσσαράκοντα πέντε εν έτει 293. Το μέγα τούτο θαύμα της ερήμου ανέθαλεν ως ρόδον εξ ακανθών από γονείς απίστους και Έλληνας, οίτινες έχοντες πόθον να γίνη ο υιός των σοφός, τον έστειλαν να σπουδάση εις Αλεξάνδρειαν. Τούτο δε εγένετο εκ θείας Προνοίας, δια να γνωρίση ο νέος την αληθή πίστιν του Δεσπότου Χριστού και να απαρνηθή τα είδωλα, καθώς και εγένετο, επειδή ήτο φρόνιμος και εύτακτος από νεαράς ηλικίας, και ουδαμώς επήγαινε να ίδη ιπποδρόμια ή κυνήγια ή θέατρα, κατά την των νέων συνήθειαν, αλλά το εναντίον επόθει πολύ τον τραχύν βίον και ωρέγετο την σκληραγωγίαν. Δεν έλειπε δε και από τας συνάξεις και ακολουθίας των Χριστιανών, εις τας οποίας, αν και νέος, ίστατο με τόσην ευλάβειαν, ευταξίαν και σεμνοπρέπειαν, ως να ήτο πρεσβύτερος.