Τη ΚΘ΄ (29η) του Οκτωβρίου, μνήμη της Αγίας Οσιομάρτυρος ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ της Ρωμαίας.

Αναστασία η Αγία Οσιομάρτυς του Χριστού η σήμερον εορταζομένη ήτο από την μεγαλόδοξον Ρώμην, έζη δε κατά τους χρόνους Δεκίου του βασιλέως και των διαδόχων αυτού Γάλλου και Βαλεριανού εν έτει σνστ΄ (256). Είναι δε και άλλη Μάρτυς Αναστασία η επιλεγομένη Φαρμακολύτρια, καταγομένη και αυτή από την Ρώμην, ακμάσασα κατά τους χρόνους του Διοκλητιανού, αλλά τα μεν περί αυτής ας ίδη πας τις εις την κβ΄ (22αν) του Δεκεμβρίου μηνός, ότε επιτελείται η μνήμη αυτής· ενταύθα δε να διηγηθώμεν τα περί της σήμερον εορταζομένης, ήτις τον Χριστόν εκ βρέφους ποθήσασα, ήρε τον ζυγόν αυτού τον χρηστόν και γλυκύτατον και εβάστασε το ελαφρόν αυτού φορτίον, ήτοι της μοναδικής πολιτείας, ύστερον δε ηξιώθη του Μαρτυρίου και υπέμεινε γενναίως και ανδρειότατα υπέρ της αγάπης του ουρανίου Νυμφίου αυτής διάφορα και πάνδεινα κολαστήρια· όθεν και υπ’ αυτού εδοξάσθη μεγάλως με τριπλούν στέφανον· ένα μεν δια την παρθενίαν αυτής, άλλον της ασκήσεως και έτερον τον του Μαρτυρίου, περί του οποίου θα διηγηθώμεν επιμελώς προς όφελος των αναγιγνωσκόντων.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων τεσσάρων Νεομαρτύρων ΑΓΓΕΛΗ, ΜΑΝΟΥΗΛ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ και ΝΙΚΟΛΑΟΥ, των εκ της Λάμπης, και εν Ρεθύμνη της Κρήτης μαρτυρησάντων.

Αγγελής, Μανουήλ, Γεώργιος και Νικόλαος οι Άγιοι Νεομάρτυρες ήσαν υιοί γονέων θεοσεβών, Χριστιανών μυστικών, οίτινες έσωθεν μεν ήσαν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, πράττοντες άπαντα τα της Εκκλησίας μυστήρια, όπως και οι Χριστιανοί, έξωθεν δε φαινόμενοι ως Οθωμανοί δια τον φόβον. Τοιούτοι δε ήσαν πάμπολλοι κατά την εποχήν εκείνην εις την νήσον της Κρήτης, διότι, ως είναι γνωστόν, τούτο εγένετο απ’ αρχής της αλώσεως της νήσου ταύτης μέχρι της απελευθερώσεως αυτής.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, του εν τω Άθω ασκήσαντος.

Αθανάσιος ο Κωνσταντινουπόλεως, ο λαμπρότατος της οικουμένης φωστήρ και του Δεσπότου Χριστού δούλος γνήσιος, ήτο εξ Αδριανουπόλεως. Ο πατήρ αυτού εκαλείτο Γεώργιος και η μήτηρ Ευφροσύνη, αμφότεροι ευσεβείς, ευγενείς και ενάρετοι. Από τοιούτους λοιπόν γονείς γεννηθείς, ωνομάσθη ο παις Αλέξιος εις το άγιον Βάπτισμα και από μικρός εδείκνυε οποίος τις έμελλε να κατασταθή, διότι ουδόλως εδόθη εις παιγχνίδια, κατά την των νέων συνήθειαν, ούτε επόθησε ρευστά και μάταια πράγματα, αλλά όλη του η σπουδή ήτο εις την ακολουθίαν της Εκκλησίας και εις την των γραμμάτων μάθησιν.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, ο Άγιος Ιερομάρτυς ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ο φανερώσας τον Τίμιον Σταυρόν επί της βασιλείας Κωνσταντίνου του Μεγάλου και Ελένης της αυτού μητρός, κοντώ βληθείς τελειούται.

Κυριακός ο Άγιος Ιερομάρτυς, αφ’ ου εφανέρωσε τον Τίμιον Σταυρόν και αφ’ ου επίστευσεν εις τον Χριστόν και εβαπτίσθη, εγένετο και Επίσκοπος Ιεροσολύμων, παρετάθη δε η ζωή του έως εις τους χρόνους Ιουλιανού του Παραβάτου, εν έτει τξα΄ (361). Όταν δε ο Ιουλιανός εξήλθεν εις εκστρατείαν κατά των Περσών, επήγεν και εις τα μέρη της Παλαιστίνης και μαθών περί του Αγίου τούτου Κυριακού, εκράτησεν αυτόν και τον ηνάγκασε να θυσιάση εις τα είδωλα· ο δε Άγιος ήλεγξεν αυτόν.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των εξ Αφρικής Αγίων Μαρτύρων ΤΕΡΕΝΤΙΟΥ, ΑΦΡΙΚΑΝΟΥ, ΜΑΞΙΜΟΥ, ΠΟΜΠΗΪΟΥ και ετέρων τριακονταέξ.

Τερέντιος και οι συν αυτώ τεσσαράκοντα Άγιοι Μάρτυρες ήσαν εκ της Αφρικής κατά τους χρόνους Δεκίου του βασιλέως και Φουρτουνάτου ηγεμόνος, εν έτει σν΄ (250), συλληφθέντες δε ως Χριστιανοί, δέρονται πρώτον με ωμά νεύρα και δεύτερον με ραβδία· έπειτα κατακαίονται εις την ράχιν με πεπυρωμένους οβελούς και αι πληγαί αυτών τρίβονται με τρίχινα πανία, ήτοι υφασμένα από τρίχας αιγός, και με όξος.

Τη ΚΗ΄ (28η) του Οκτωβρίου, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων ΤΕΡΕΝΤΙΟΥ και ΝΕΟΝΙΛΛΗΣ των ομοζύγων, και των τέκνων αυτών ΣΑΡΒΗΛΟΥ, ΝΙΤΑ, ΙΕΡΑΚΟΣ, ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ, ΦΩΤΙΟΥ, ΒΗΛΗΣ και ΕΥΝΙΚΗΣ.

Τερέντιος ο Άγιος Μάρτυς και τούτου ομόζυγος Νεονίλλη κατώκουν μετά των τέκνων αυτών άπαντες εις μίαν και την αυτήν οικίαν, καθό μία οικογένεια και ελάτρευον κρυφίως τον Θεόν· όθεν διαβάλλονται εις τον ηγεμόνα και παρίστανται εις το κριτήριον. Επειδή δε ωμολόγησαν μεν τον Χριστόν Θεόν αληθινόν, τα δε είδωλα περιεγέλασαν, δια τούτο κρεμασθέντες καταξεσχίζονται ασπλάγχνως και καταρραντίζονται άνωθεν αι πληγαί των με όξος δριμύτατον και με άλας, κάτωθεν δε φλογίζονται με πυρ. Οι δε Άγιοι, ταύτα πάσχοντες, προσηύχοντο και με σιωπηλήν φωνήν παρεκίνουν αλλήλους εις το Μαρτύριον.