Εις τα μέρη της
ποτέ μεν περιφήμου, νυν δε τεταπεινωμένης Ελλάδος (Ο
συγγραφεύς της παρούσης διηγήσεως ονομάζει την Ελλάδα τεταπεινωμένην, διότι την
εποχήν καθ’ ην συνέγραφε την διήγησιν ταύτην η νυν ελευθέρα Ελλάς ήτο υπό την
δουλείαν των Οθωμανών.), κατά την Επαρχίαν του Λιτζάς και Αγράφων είναι όρος
μέγα και υψηλόν, το οποίον ονομάζεται Όρθρυς, διότι από το ύψος, το οποίον
έχει, ορθρίζει, ήτοι βλέπει τον ερχομόν της ημέρας και του ηλίου πρωτύτερα από
όλα τα άλλα βουνά της Στερεάς Ελλάδος. Προς τα δυτικά μέρη και νότια του όρους
τούτου ευρίσκονται και άλλα όρη, τα οποία είναι τόσον δύσβατα, όσον δεν ημπορεί
να παραστήση ο λόγος, από αυτά δε εξέρχονται οι δεξιοί κλώνοι και αρχαί του
Αχελώου ποταμού. Μέσον των ορέων τούτων, εις τους πλέον βαθυτάτους και
δυσαναβάτους τόπους, ευρίσκεται η Ιερά Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου της
Προυσιωτίσσης. Η Μονή αύτη περισφίγγεται εξόχως κάτωθεν μεν υπό ενός βαθυτάτου
χάους, άνωθεν δε υπό φοβερωτάτου και αβάτου σπηλαίου, του οποίου το Καθολικόν,
ήτοι η Εκκλησία, είναι μέσα εις το σπήλαιον με θόλον και ωραιοτάτη, αφιερωμένη
εις μνήμην της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Γνήσια Ορθοδοξη Φωνη
